Nghệ sĩ Thanh Sang trong trích đoạn Tiếng Trống Mê Linh (tháng 3-2014) - Ảnh: T.T.D.

Nếu đã là khán giả hâm mộ cải lương, có lẽ không ai là không biết đến nghệ sĩ Thanh Sang. Ông tên thật là Nguyễn Văn Thu, sinh năm 1943 tại Phước Hải, Bà Rịa - Vũng Tàu. Cha ông người Bình Định, mẹ gốc Phú Yên.

Trong thời gian cha tham gia kháng chiến chống Pháp, mẹ ông ở nhà vất vả chăm sóc 4 người con trong đó chỉ có Thanh Sang là trai.

Vì vậy năm 8 tuổi ông tập đi biển để phụ giúp gia đình. Gia đình gần rạp hát nên cậu bé Thu nghe riết rồi ghiền cải lương lúc nào không hay.

Ban đầu chỉ tập tành hát theo những giọng ca tài danh ông mến mộ, nhưng sau đó cậu bé Thu ngày càng chứng tỏ mình có nhiều triển vọng với nghề hát.

Những năm 1960 khi đoàn Ngọc Kiều về quê ông hát, thỉnh thoảng ông được nhờ thế vai các anh kép bị ốm. Thời điểm quan trọng là khoảng năm 1962, khi ông bầu đoàn Ngọc Kiều dám kêu ông thế vai Đông Nhật của Hùng Cường trong vở Tuyết phủ chiều đông.

Lần “mạo hiểm” đó giúp ông chứng tỏ khả năng mình và trở thành kép chánh, chính thức bước vào nghiệp hát với nghệ danh Thanh Sang.

Năm 1964, ông nhận huy chương vàng giải Thanh Tâm với vai Tạ Tốn trong vở Cô gái Đồ Long.

Với chất giọng mùi mẫn, nhiều tâm sự, Thanh Sang trở thành giọng hát rất đặc biệt trong nhiều anh kép sáng giá thời bấy giờ. Lối diễn xuất điềm đạm, tinh tế giúp ông có nhiều vai diễn để đời.

Đặc biệt nhất trong cuộc đời đi hát của ông có lẽ là khi hát cặp cùng Nữ hoàng sân khấu Thanh Nga. Họ được xem là cặp đào kép ăn ý và rất xứng trên sân khấu. Nhắc đến Thanh Nga là người ta nghĩ đến Thanh Sang, và nói đến Thanh Sang có lẽ người hâm mộ không thể quên Thanh Nga.  

Nghệ sĩ Thanh Sang chụp ảnh cùng người hâm mộ - Ảnh: T.T.D.

Thanh Nga - Thanh Sang đã có những vai diễn để đời và là mẫu mực cho các nghệ sĩ cải lương trẻ sau này học tập như Trần Minh - Quỳnh Nga trong vở Bên cầu dệt lụa, Trưng Trắc - Thi Sách trong vở Tiếng trống Mê Linh, Dương Vân Nga - Lê Hoàn trong Thái hậu Dương Vân Nga...

Những năm gần đây dù sức khỏe yếu nhưng tranh thủ khỏe chút ông lại bước lên sân khấu. Như hồi ông diễn vở Nửa đời hương phấn cách đây vài năm, dù huyết áp đột ngột tăng cao nhưng ông vẫn cương quyết ra sân khấu để hoàn thành vai diễn.

Xem ông diễn lúc đó cả nghệ sĩ và khán giả vừa hồi hộp vừa xúc động, nhìn ông đi không vững mà vẫn cố bấu vào diễn để ca, để hát... mới thấy đời nghệ sĩ dù có chết trên sân khấu cũng là hạnh phúc.

Vẫn biết sinh lão bệnh tử là lẽ thường tình nhưng có lẽ người hâm mộ sẽ luôn ngậm ngùi khi tiếng hát trầm ấm, da diết của ông và Nữ hoàng sân khấu Thanh Nga vẫn còn mãi trong bài Mê Linh biệt khúc (vở Tiếng trống Mê Linh): “Trong giây phút chia tay…”

Tang lễ nghệ sĩ Thanh Sang tổ chức tại nhà riêng đường số 17, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh.