Có một ca khúc rất xúc động đã ra đời đúng vào đêm 17-2-1979 - Ảnh: Tư liệu

Bài hát đã mở đầu cho hàng loạt các ca khúc xúc động viết về cuộc chiến bảo vệ biên giới Tổ quốc 1979.

"Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới… Lửa đã cháy và máu đã đổ, trên khắp dải biên cương… Những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa... Đang gọi tiếp thêm những bản hùng ca… Việt Nam! Ôi nước Việt yêu thương!.. Mang trên mình còn lắm vết thương, Người vẫn hiên ngang ra chiến trường…"

Những ngày mùa xuân này, khi triệu triệu người con đất Việt đang một lòng nhớ về cuộc chiến vệ quốc 1979 với niềm xúc động sâu sắc thì những giai điệu sục sôi tinh thần tự hào dân tộc và ý chí quyết tâm chiến đấu của ca khúc Chiến đấu vì độc lập tự do của nhạc sĩ Phạm Tuyên lại được nhiều người lục tìm nghe lại.

Với những người lính và những người ở hậu phương đã trải qua cuộc chiến này thì bài hát càng có ý nghĩa đặc biệt. Sẽ có không ít những người lính mỗi tháng 2 hàng năm đều tìm nghe lại bài hát này để được sống lại trong không khí hào hùng, đau thương của những ngày lịch sử đó.

Chiến đấu vì độc lập tự do là bài hát do nhạc sĩ Phạm Tuyên sáng tác vào đúng đêm 17-2-1979, khi nghe tin quân bành trướng Trung Quốc tràn qua biên giới phía Bắc sáng ngày hôm đó.

Ra đời vào thời điểm đặc biệt, nên tuy chỉ là một ca khúc rất đơn giản về giai điệu, một ca khúc phổ thông, dễ hát theo điệu hành khúc, nhưng nó lại gieo vào lòng người nghe niềm xúc động lớn lao bởi tình cảm và ý chí sục sôi của tác giả được gửi gắm trong từng lời ca, nét nhạc.

Bài hát được phổ biến rất nhanh chóng. Dàn hợp xướng Đoàn ca nhạc Đài tiếng nói Việt Nam thu thanh ngay ngày 20-2. Ngày 9-3, bài hát được đăng trên báo Nhân Dân để phổ biến rộng hơn tới quần chúng. Bài hát cũng được đoàn Quân nhạc biểu diễn vào tháng 4 năm đó.

Có thể nói bài hát đã mở đầu cho một dòng các ca khúc viết về cuộc chiến đấu vệ quốc, kéo dài từ mùa xuân năm 1979 và tiếp nối cho tới tận hôm nay và có lẽ cả những năm tháng về sau. Ca khúc này thường được gọi bằng cái tên không chính thức là Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới, cái tên được lấy từ câu hát đầu tiên trong bài.

Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới

Gọi toàn dân ta vào cuộc chiến đấu mới.

Quân xâm lược bành trướng dã man

Đã giày xéo mảnh đất tiền phương,

Lửa đã cháy và máu đã đổ, trên khắp dải biên cương.

Đất nước của ngàn chiến công,

Vẫn sục sôi khí thế hào hùng.

Những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa...

Đang gọi tiếp thêm những bản hùng ca.

Việt Nam! Ôi nước Việt yêu thương!

Lịch sử đã trao cho Người một sứ mạng thiêng liêng!

Mang trên mình còn lắm vết thương,

Người vẫn hiên ngang ra chiến trường,

Vì một lẽ sống cao đẹp cho mọi người: Độc Lập - Tự Do!

TTO - Trong tháng 2-1979, Trung Quốc đưa quân tấn công các tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam, một chiến dịch chuyển quân thần tốc với quy mô lớn chưa từng có từ Nam ra Bắc đã được triển khai.