Thay vì chỉ đối thoại với các doanh nghiệp (DN) phía Nam mỗi năm một lần vào thời điểm cuối năm với vỏn vẹn một buổi như những năm trước, năm nay lãnh đạo ngành thuế đã có bước đột phá khi tổ chức đối thoại với 300 DN ở năm tỉnh kinh tế trọng điểm phía Nam cả ngày, ngày 27-9 vừa qua.

Có thể ví hội nghị đối thoại năm nay như một chuyến "vi hành" của lãnh đạo ngành thuế để nắm tình hình tại địa bàn phía Nam, nơi DN ách tắc nặng nhất về hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT).

Với tinh thần đối thoại công khai và thẳng thắn, không né tránh, Tổng cục Thuế đã nghe được những vấn đề mà các DN phía Nam đang bức xúc, trong đó nhức nhối nhất là việc chậm hoàn thuế VAT kéo dài.

Có DN đã khởi kiện cơ quan thuế ra tòa như Công ty cổ phần Fococev Việt Nam (quận 4, TP.HCM) vì bị chậm hoàn thuế đến sáu năm và tòa sơ thẩm đã tuyên DN thắng kiện.

Nhiều DN khác cũng nói rằng họ ám ảnh vì cơ quan thuế yêu cầu giải trình lên xuống, trong đó có những yêu cầu mà DN khó có thể đáp ứng, dẫn đến ách tắc hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ đồng tiền hoàn thuế, khiến DN thoi thóp.

Điều hành phần đối thoại, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn đã không dưới hai lần yêu cầu cơ quan thuế phải liên hệ ngay với DN vừa phản ánh để tháo gỡ, giải quyết triệt để vướng mắc và Tổng cục Thuế sẽ dõi theo kết quả sau hội nghị này.

Tất nhiên, những ách tắc trong hoàn thuế VAT không phải chỉ từ phía cơ quan thuế mà "tại anh, tại ả, tại cả đôi bên".

Thời gian qua nạn DN "ma", mua bán hóa đơn bùng phát rất mạnh. Chỉ một vụ mà liên quan đến 637 DN, xuất hơn 1 triệu hóa đơn, doanh thu thuế VAT khấu trừ lên đến 3.315 tỉ đồng.

Tình trạng hàng triệu hóa đơn khống từ các DN "ma" này tạo ra nỗi lo không chỉ cho DN về việc có thể sử dụng phải hóa đơn của người mua bán bất hợp pháp mà ở chiều ngược lại, cơ quan thuế nếu không rà soát kỹ thì có thể trong tương lai, những vụ ThuDuc House sẽ còn lặp lại.

Do vậy để giải quyết những ách tắc trong hoàn thuế VAT sẽ không thể một sớm một chiều. Nhưng cũng có tín hiệu vui khi lãnh đạo ngành thuế cho biết Tổng cục Thuế đang xây dựng quy định ưu tiên cho các DN có bề dày hoạt động xuất nhập khẩu, tuân thủ tốt, có hồ sơ hoàn thuế VAT đã thanh tra, kiểm tra... được ưu tiên hoàn thuế trước.

Việc Tổng cục Thuế tổ chức một hội nghị đối thoại ở những địa phương đang tồn tại những vấn đề nóng là cách làm mới cần nhân rộng. Vì qua hội nghị, lãnh đạo Tổng cục Thuế lắng nghe được tâm tư nguyện vọng thật nhất của DN.

Một cách gián tiếp, những lần "vi hành" này cũng ít nhiều tạo áp lực cho cơ quan thuế địa phương trong việc thực thi công vụ.

Những tiếng than của DN về việc bị làm "khó dễ" cũng sẽ giảm bớt và hướng tới những hội nghị như thế này sẽ mang tính "hiến kế" nhiều hơn thay vì "gỡ vướng" như kỳ vọng của người đứng đầu ngành thuế.

Vì vậy, cần thêm nhiều chuyến "vi hành" của lãnh đạo ngành thuế vào những "điểm nóng" trong tương lai để những vướng mắc của DN được tháo gỡ nhanh hơn, cả về phía chính sách lẫn lực lượng thực thi công vụ.

Giải quyết ngay các tồn đọng thuế

Tại hội nghị đối thoại giữa Tổng cục Thuế và 300 doanh nghiệp (DN) phía Nam ngày 27-9, Tổng cục Thuế cảnh báo về tình trạng DN ma và mua bán hóa đơn ngày càng tinh vi, gây rủi ro lớn cho cả DN và cơ quan thuế.