Ngăn kẻ tấn công thay vì dạy cách phòng thủ

 

Tình huống phổ biến vẫn là nữ giới đóng vai phòng thủ trước sự tấn công từ nam giới. Nói như Jenny Anderson, biên tập viên trang tin Quartz, “cách ta dạy con về sexting còn nhiều bất công với các bé gái”. Ta dạy con phải biết từ chối, nhưng điều quan trọng không kém là dạy con không được đòi hỏi và ép buộc.

Phe phòng thủ thường thất thủ

Nhiều phụ huynh và nhà trường cảnh báo thanh thiếu niên tránh gửi ảnh khỏa thân, kẻo rơi vào tay kẻ xấu hoặc bị lợi dụng nếu mối quan hệ với người nhận không còn êm đẹp. Trên thực tế, chỉ có nữ sinh thường được căn dặn như vậy, trong khi nghiên cứu cho thấy các chàng trai có xu hướng ép bạn gái gửi ảnh sex cao hơn gấp 4 lần so với chiều ngược lại.

Theo Lisa Damour, nhà tâm lý học và tác giả sách thường xuyên tiếp xúc với thanh thiếu niên, chúng ta có khuynh hướng ít giải thích cho con cái về lý do tại sao không nên yêu cầu bạn gửi ảnh khỏa thân. “Vấn đề cần giải quyết nằm ở chỗ chúng ta chỉ tập trung vào phía gửi, thay vì phía đòi hỏi. Như một quy ước bất thành văn, chúng ta chấp nhận rằng các chàng trai có quyền chủ động, còn con gái thì bị động” - Damour viết trên tờ The New York Times.

Damour lấy dẫn chứng từ một nghiên cứu do Đại học Northwestern công bố trên tạp chí Sexuality Research and Social Policy năm 2017. Nghiên cứu này phân tích các bình luận được đăng từ năm 2010 đến năm 2016 trên A Thin Line - chiến dịch của kênh MTV chống lại nạn lạm dụng sexting, bắt nạt trên mạng và lạm dụng hẹn hò kỹ thuật số. Bình luận từ 462 cô gái trong độ tuổi từ 12 - 18 cho thấy hơn 2/3 trong số họ từng bị yêu cầu cung cấp hình ảnh khiêu dâm. Khi nhận được những yêu cầu đó, họ thường không biết phải trả lời như thế nào. Kết quả là, các cô gái trẻ đã gửi những bức ảnh khỏa thân, một phần do hy vọng sẽ có được tình cảm của người đòi hỏi, phần khác do bị ép buộc và cả đe dọa.

Một cô gái tham gia nghiên cứu chia sẻ tình huống cô bị đe dọa như sau: “Bạn trai cháu gây áp lực hàng giờ đồng hồ để buộc cháu gửi ảnh khỏa thân. Giờ cậu ấy dọa sẽ phát tán những ảnh đó nếu cháu không gửi thêm ảnh mới tục tĩu hơn. Những thứ cháu bị buộc phải làm thật khó mà tưởng tượng nổi. Cháu chỉ mới 14 tuổi”. Em gái này sẽ không phải ở trong tình huống như thế nếu bạn trai em không lì lợm dành hàng giờ ép uổng để đạt được mục đích.

Dừng đòi hỏi

Sara Thomas, tác giả đến từ Trường Giáo dục và chính sách xã hội tại Đại học Northwestern, viết: “Các cô gái trẻ cố gắng chi phối những hành vi ép buộc của các nam thanh niên, nhưng cuối cùng thường lựa chọn làm theo những yêu cầu đó”.

Điểm quan trọng là câu hỏi dành cho các cô gái trong nghiên cứu không phải là có nên gửi ảnh khiêu dâm hay không, mà là làm cách nào điều chỉnh áp lực từ yêu cầu của các chàng trai. Câu trả lời Thomas đưa ra rất đơn giản: Hãy bảo các nam thanh niên đừng đòi hỏi!

“Quan niệm của công chúng luôn mặc định phụ nữ là người chịu trách nhiệm về hoạt động tình dục của đàn ông. Họ có nghĩa vụ vừa làm hài lòng vừa xoa dịu ham muốn tình dục của đàn ông. Thật không công bằng khi đặt các cô gái vào vị trí đó. Vì vậy, đã đến lúc nói với mọi người rằng yêu cầu ảnh khỏa thân là không đúng - và đảm bảo rằng các chàng trai nhận thức rõ vấn đề này” - Thomas viết.

Đối với bậc cha mẹ, thật khó để chia sẻ với con cái về tình dục. Và phụ huynh cũng còn nhiều thiếu sót trong việc giáo dục con cái về sự đồng thuận trong quan hệ tình dục. Hơn 60% trẻ vị thành niên tham gia một cuộc khảo sát hơn 3.000 học sinh, sinh viên trên toàn nước Mỹ thuộc dự án Making Caring Common do Đại học Harvard thực hiện cho biết các em chưa bao giờ nói chuyện với cha mẹ về việc “chắc chắn rằng nửa kia của mình muốn quan hệ tình dục và cảm thấy thoải mái khi làm như vậy trước khi quan hệ”, cũng như về “tầm quan trọng của việc không gây áp lực để người khác phải quan hệ tình dục với mình”. Hệ quả của việc này là có đến 2/3 thanh thiếu niên cho rằng chính phủ và phương tiện truyền thông cường điệu hóa vấn đề quấy rối tình dục.

 

Theo Anderson, để thay đổi điều này một cách triệt để, ta cần bắt đầu giáo dục con cái ngay từ lứa tuổi vị thành niên - khi tình yêu và tình dục vừa mới mẻ và thú vị, nhưng cũng vừa xa lạ và kém thoải mái đối với bọn trẻ. Chúng ta cần dạy các cô gái vị thành niên coi trọng hơn những mong muốn và kỳ vọng của bản thân, đồng thời giáo dục các chàng trai trẻ xem tình yêu và tình dục không chỉ là những cột mốc quan trọng thể hiện nam tính mà còn là một cách kết nối với một con người khác.

Trong quyển Gỡ rối: Hướng dẫn các cô gái tuổi teen qua bảy giai đoạn chuyển đổi sang tuổi trưởng thành, Damour giải thích rằng não bộ của thanh thiếu niên tự định hình lại chính nó khi bước vào tuổi vị thành niên. Thanh thiếu niên thường hay nóng nảy do trung tâm kiểm soát cảm xúc vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, vì vậy chuyện “hành động trước, suy nghĩ sau” là điều dễ hiểu. Trong bối cảnh này, sự đồng ý thường không đến từ sự cân nhắc của cô gái xem mình đã sẵn sàng chưa, mà phụ thuộc vào khả năng thuyết phục của các chàng trai.

Để thay đổi văn hóa đó, thay vì áp đặt những điều nên làm hoặc không nên làm với các cô gái, phụ huynh nên dành nhiều thời gian hơn để giúp các em hiểu rõ rằng họ không phải là đối tượng tình dục để thỏa mãn người khác. Và cũng quan trọng như thế, là dạy các nam sinh không đòi hỏi ảnh khỏa thân. Nếu các thanh thiếu niên hiểu được cả việc gửi ảnh khỏa thân lẫn yêu cầu người khác gửi ảnh khỏa thân đều tiềm ẩn nhiều điều phiền toái tai hại về sau, các em sẽ có thêm cơ sở để nói lời từ chối, kiềm chế hành động, hoặc tìm kiếm sự can thiệp từ gia đình và nhà trường.

Lisa Damour khuyên các bậc phụ huynh khi trao đổi với con, dù là trai hay gái, về chủ đề sexting, có thể nói như sau: “Ba mẹ không muốn con chia sẻ ảnh khỏa thân của mình - ngay cả với người mà con thực sự quan tâm và tin tưởng - bởi vì làm như vậy có thể khiến con rơi vào tình huống xấu. Mối quan hệ có thể thay đổi hoặc người đó có thể làm mất điện thoại của họ. Như vậy không đáng để mạo hiểm chút nào. Và cũng không nên yêu cầu bạn con gửi ảnh khỏa thân bởi vì khi đó con đang đặt người khác vào tình huống có thể gặp nguy hiểm”.■