Ảnh minh họa - Ảnh: TTO

Từ thực trạng báo động

Theo báo cáo từ Công an TP.HCM trong năm 2017, thành phố đã  tiếp nhận 58 vụ xâm hại trẻ em với 51 vụ có hành vi hiếp dâm, giao cấu với trẻ hoặc dâm ô.

Đến năm 2018, TP.HCM tiếp nhận 77 vụ, tăng 16 vụ so với năm 2017, trong đó, số vụ xâm hại tình dục trẻ em là 65 vụ. Riêng quý I/2019, Công an TP.HCM đã tiếp nhận 35 vụ với 31 vụ có hành vi xâm hại tình dục trẻ em.

Tội phạm xâm hại tình dục có thể xảy ra với tất cả mọi người, mọi lứa tuổi, mọi lúc, mọi nơi. Trong khi đó, nhiều bậc cha mẹ còn mù mờ và coi nhẹ việc nhận định nguy cơ đối với con cái.

Thông thường khi các con ở lứa tuổi dậy thì, cơ thể bắt đầu nảy nở, phát triển về giới tính thì cha mẹ mới nghĩ đến việc con có thể bị xâm hại tình dục. Nhưng trên thực tế, trẻ em gái có thể bị xâm hại tình dục bất cứ tuổi nào. Nếu như trước đây trẻ bị xâm hại thường là 13 - 18 tuổi, thì nay lại xuất hiện rất nhiều vụ việc ở lứa tuổi 5 - 13 tuổi, cá biệt có trường hợp dưới 5 tuổi.

Điều đáng nói là không ít người vẫn lầm tưởng hành vi xâm hại chỉ đơn giản là hành động trêu ghẹo, tán tỉnh, quý mến, yêu thương… nhưng trên thực tế đấy chính là xâm hại.

Ông Nguyễn Hữu Linh - người vừa bị phạt tù 18 tháng vì có hành vi xâm hại tình dục trẻ nhỏ - Ảnh: TTO

Đáng nói hơn, khi con, cháu đối diện với hành vi xâm hại tình dục thì nhiều người lớn trong gia đình lại coi đó là chuyện bình thường, phớt lờ đi. Đây chính là rủi ro lớn đối với các em, bởi lẽ các em dễ dẫn đến nhận thức hành vi như vậy là bình thường và chấp nhận nó.

Đến những vướng mắc khi xử lý

Điểm chung lớn nhất của các vụ xâm hại tình dục trẻ em là thiếu bằng chứng. Đa phần cha mẹ thường trình báo cơ quan chức năng sau 3-4 ngày sự việc xảy ra nên giám định pháp y hầu như không có kết quả.

Các vụ việc cũng ít khi có nhân chứng do thủ phạm đã có tính toán trước. Mặt khác, người bị hại thường là trẻ em nên việc chỉ dùng lời khai để làm căn cứ buộc tội rất mong manh nếu vụ án không xác định được chứng cứ khác, hoặc đối tượng không thừa nhận hành vi phạm tội.

Hơn thế nữa, chi phí giám định cũng là một trở ngại lớn trong quá trình thu thập chứng cứ. Theo đó, chi phí trung bình cho một mẫu giám định là 1 triệu đồng, các dịch vụ giám định liên quan đến xâm hại tình dục thường lên tới 3-5 triệu đồng.

Thực tế cho thấy, sự thiếu thống nhất về cơ sở pháp lý cũng gây ra không ít khó khăn. Quan điểm khác nhau giữa các cơ quan tố tụng trong thực tế xử lý tội phạm xâm hại tình dục là một trong những vấn đề nổi bật.

Theo bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, chưa quy định rõ như thế nào là hành vi xâm hại tình dục, dâm ô, khiêu dâm gây khó khăn trong việc định tội danh. Trong khi đó, Luật Giám định tư pháp năm 2012 và Điều 206 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 không quy định bắt buộc phải trưng cầu giám định pháp y về xâm phạm tình dục cũng là trở ngại trong quá trình tìm chứng cứ.

Qua nhiều vụ việc, nếu chiếu theo Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành thì chưa đủ khởi tố kẻ thủ ác, mà phải vận dụng những điều cấm của Luật Trẻ em mới có thể truy cứu được trách nhiệm hình sự.

Điều đó cho thấy, rất cần có sự giải thích, quy định pháp luật rõ ràng và thống nhất hơn để có thể bảo vệ trẻ và truy tố kẻ có hành vi xâm hại

Noài ra đó còn là sự đùn đẩy, né tránh trách nhiệm của cơ quan chuyên môn. Điển hình là sự việc 4 bệnh viện và 2 phòng khám tư tại một thành phố lớn đã từ chối khám cho một bé gái 3 tuổi nghi bị xâm hại tình dục. Điều này lý giải vì sao: hễ một vụ xâm hại trẻ em xảy ra là lại có cảnh cha mẹ ôm con chạy vòng vòng, không biết trình báo với ai, thậm chí còn sợ kẻ xâm hại con mình trả thù…

Công tác bảo vệ trẻ em trước vấn nạn xâm hại tình dục cần thiết thực hơn, cụ thể hơn; phải đảm bảo làm tốt từ khâu tuyên truyền đến chăm lo, bảo vệ. Mà quan trọng hơn cả là từ nơi mỗi gia đình, các bậc phụ huynh. Đừng chủ quan, lơ là, luôn cẩn trọng với bất cứ ai, ngay cả những người thân thuộc, quen biết.

Xâm hại tình dục trẻ em: Hậu quả nặng nề, xử lý chậm trễ

TTO - Ngày 20-8, sau hơn 4 tháng trôi qua kể từ ngày bé N.N.L. (3 tuổi, ngụ huyện Nhà Bè, TP.HCM) bị xâm hại tình dục, Công an huyện Nhà Bè đã quyết định không khởi tố vụ án.