Các tay súng của Lực lượng dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hỗ trợ giơ tay ra dấu hiệu chiến thắng trên đường vào Raqqa ngày 16-10 - Ảnh: REUTERS

Sau những tranh cãi trên bề mặt, rõ ràng trên thực địa, cả hai ông lớn đều nhanh chóng tập trung hỏa lực hỗ trợ các lực lượng của bên mình càn quét khủng bố IS để giành lấy lợi thế đất đai và đương nhiên cũng là công cán trước thế giới - một điểm cộng cho những đàm phán sau này.

Cuộc chạy nước rút

Người ta có cảm giác như một cuộc chạy nước rút thời gần kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai và các bên mong muốn cắm cờ ở Berlin.

Ngày 17-10, Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria (SOHR - có trụ sở tại thủ đô London, Anh) xác nhận nhóm đối lập (với chính quyền Damascus) mang tên Lực lượng dân chủ Syria (SDF) đã chiếm được một trong những khu vực cuối cùng còn lại mà các tay súng IS còn kiểm soát tại sân vận động trung tâm thành phố Raqqa.

Một nhân chứng dẫn lời các tay súng SDF (đang được liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu hỗ trợ) xác nhận giao tranh tại đây đã chấm dứt, đồng thời cho biết Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) - lực lượng mạnh nhất trong thành phần của SDF - đã treo cờ tại sân vận động này.

Liên minh SDF được Mỹ hậu thuẫn gồm các tay súng người Kurd và người Ả Rập đã tổ chức phản công đánh chiếm lại Raqqa trong chiến dịch mang tên "Cơn thịnh nộ Euphrate" bắt đầu từ tháng 11-2016. 

Việc đánh bại IS tại Raqqa sẽ là dấu mốc quan trọng trong nỗ lực xóa sổ "Vương quốc Hồi giáo" tự xưng của khủng bố IS tại Syria và Iraq.

SOHR hôm 14-10 cũng cho biết tất cả các tay súng người Syria thuộc IS đã đầu hàng bên SDF.

Theo lời ông Abdel Rahman - giám đốc SOHR, trong 5 ngày qua, khoảng 200 tay súng người Syria tham gia bên IS cùng gia đình của mình đã được đưa ra khỏi Raqqa bằng xe buýt, theo một thỏa thuận giữa IS và liên quân chống khủng bố do Mỹ đứng đầu và SDF.

Các tay súng nữ của Lực lượng SDF hào hứng với chiến thắng mới - Ảnh: REUTERS

Trước đó, tối 13-10, giới chức thành phố này xác nhận các tay súng IS là người Syria đã hạ vũ khí ra hàng, song không nói rõ số lượng. Trang Sputnik của Nga cho biết các tay súng này đã gửi thông điệp muốn Hội đồng Dân sự Raqqa (RCC) và các thủ lĩnh bộ lạc đứng ra can thiệp để được đảm bảo an toàn tính mạng sau khi đầu hàng.

Trong khi đó, số phận của khoảng 150 tay súng nước ngoài đánh thuê cho IS tại Raqqa vẫn đang để ngỏ. Theo giám đốc Rahman, các đối tượng này đề nghị được rời khỏi thành phố theo nhóm để đến các khu vực do IS kiểm soát ở tỉnh Deir Ezzor ở miền Đông Syria.

Tuy nhiên, người phát ngôn Các đơn vị bảo vệ nhân dân của người Kurd (YPG, lực lượng chủ chốt trong SDF) đã bác bỏ thông tin về các cuộc thương lượng này, khẳng định YPG vẫn đang tiếp tục đánh nhau với IS để giải phóng hoàn toàn thành phố Raqqa.

Các tay súng IS từng thị uy trên xe tăng ở Raqqa vào tháng 6-2014 - Ảnh: REUTERS

Vào ngày 16-10, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cũng đã khẳng định chiến dịch chống khủng bố tại Syria đang dần đi đến hồi kết. Quân đội Nga cho biết quân đội Chính phủ Syria dưới sự yểm trợ của máy bay chiến đấu Nga đã giải phóng phần lớn lãnh thổ Syria và hiện chỉ còn chưa đầy 8% diện tích quốc gia Trung Đông này đang nằm trong tay IS.

Theo người đứng đầu Trung tâm Chỉ huy trung ương thuộc Bộ tổng tham mưu quân đội Nga Sergei Rudskoi, phần lãnh thổ Syria bị IS chiếm đóng đã giảm 5.841 km² trong tháng qua và 142 khu dân cư đã được giải phóng.

Ông Rudskoi cũng cho biết quân đội Syria đang đạt được bước tiến quân thành công ở miền Đông nước này và đã đẩy lui nhiều đợt tấn công của hàng ngàn tay súng IS. Tại miền Trung Syria, quân chính phủ cũng đã xóa sổ hoàn toàn các đơn vị của IS xung quanh thành phố Akerbat. Chính phủ Syria và lực lượng không quân Nga sẽ tiếp tục các chiến dịch chống IS và các nhóm khủng bố khác cho đến thắng lợi hoàn toàn.

Iraq cũng lên tiếng

Tình hình diệt khủng bố IS tại Iraq cũng có nhiều tiến triển. Hôm 10-10, quân đội Iraq thông báo đã hoàn toàn giải phóng thị trấn Hawijah, nằm ở phía tây tỉnh Kirkuk từ tay khủng bố IS. Đây là thành trì cuối cùng của IS ở miền Bắc Iraq.

Trong một tuyên bố, trung tướng Abdel Amir Yarallah - tư lệnh của chiến dịch giải phóng Hawijah - cho biết quân đội, cảnh sát liên bang và các lực lượng bán quân sự đã hoàn tất nhiệm vụ giải phóng khu vực Hawijah khỏi các tay súng IS.

Quốc kỳ Iraq trên xe quân sự đậu trước nhà máy lọc dầu ở Dibis, ngoại ô thành phố Kirkuk vừa được giải phóng ngày 17-10 - Ảnh: REUTERS

Trước đó ngày 5-10, tướng Yarallah tuyên bố đã giải phóng Hawijah, nhưng binh sĩ Iraq vẫn tiếp tục các chiến dịch truy quét các phần tử cực đoan và chiếm lại khu vực nông thôn của Hawijah (gọi là Hawijah Pocket). Theo các quan chức quân đội, các trận đánh ở Hawijah Pocket đã kết thúc nhanh chóng, điều này cho thấy lực lượng IS đã suy yếu đáng kể.

Từ hôm 29-9, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã ra lệnh mở giai đoạn thứ hai của Chiến dịch giải phóng Hawijah. Chiến dịch này được tiến hành trong bối cảnh căng thẳng xảy ra giữa Baghdad và khu vực người Kurd sau khi chính quyền tự trị người Kurd (KRG) tổ chức cuộc trưng cầu ý dân về độc lập gây tranh cãi hồi tháng trước.

Trong quá trình biến động tại Syria và Iraq vài năm qua do sự xuất hiện mạnh mẽ của IS, các nhóm dân người Kurd lại thể hiện mong muốn "thống nhất" để thành lập một lực lượng hùng mạnh.

Cũng trong ngày 10-10, Đài truyền hình quốc gia Iraq dẫn lời của Thủ tướng Abadi cho biết IS sẽ hoàn toàn bị đánh bại tại Iraq trong năm nay.

Sau cuộc họp nội các, Thủ tướng Abadi đã đánh giá cao chiến thắng của lực lượng an ninh Iraq, đặc biệt là trong cuộc tấn công cuối cùng ở Hawijah.

Đối với cuộc trưng cầu ý dân trái phép của người Kurd, ông Abadi khẳng định lập trường của Baghdad là "không thảo luận về cuộc trưng cầu ý dân hoặc đàm phán trước khi nó bị hủy bỏ".

Thủ tướng Abadi cũng kêu gọi các lực lượng vũ trang Peshmerga của người Kurd "không đụng độ với các lực lượng liên bang trong các khu vực tranh chấp (chủ yếu do Peshmerga kiểm soát) vì trách nhiệm về an ninh là trách nhiệm của chính phủ liên bang".