Phóng to

Ký tên vào thỉnh cầu này là một nhóm các quan chức quân đội, phi hành gia và các phi công thử nghiệm cùng chuyên gia y khoa. Như vậy cho đến nay, hoàn cảnh cái chết của nhà phi hành lừng danh nhất lịch sử không gian của Liên Xô (LX) và cả của thế giới vẫn còn là một bí ẩn.

Ngày 12-4-1961, trên con tàu Phương Đông, Yuri Gagarin đã bay vào quĩ đạo Trái đất, đánh dấu chiến thắng của LX trong cuộc chạy đua chinh phục không gian. Khi ấy nhà du hành vũ trụ mới 27 tuổi.

Bảy năm sau, ngày 27-3-1968, Yuri Gagarin cùng huấn luyện viên Vladimir Seregin thực hiện một chuyến bay diễn tập thông thường trên chiếc Mig 15 trong điều kiện thời tiết xấu. Khi các thao tác đã hoàn tất và chuẩn bị hạ cánh thì máy bay mất liên lạc.

Các nhân viên cứu hộ sau đó tìm thấy máy bay của họ trong rừng. Cả hai đã hi sinh. Đó là tất cả những dữ kiện chính thức liên quan tới cái chết của Gagarin.

Khi ấy anh hùng LX mới 34 tuổi và là ứng viên sáng giá nhất để điều khiển nhóm nhà phi hành LX đổ bộ lên Mặt trăng (trong cuộc đua này người Mỹ đã chiến thắng năm 1969).

Sau cái chết của Gagarin, LX thành lập một ủy ban điều tra gồm 200 chuyên gia. Thế nhưng Tổng bí thư Leonid Brezhnev đã cấm loan báo kết quả điều tra. Vì thế xuất hiện nhiều đồn đoán về cái chết, trong đó có những giả thiết khó tin như Gagarin đã bị người ngoài hành tinh "bắt cóc".

Có giả thiết nói ông vẫn còn sống sau tai nạn và đã chết trong một bệnh viện tâm thần năm 1990, nhưng lại có người nói Seregin đã giết cả hai vì ganh tị với vinh quang của Gagarin. Có người nói ông bị CIA sát hại.

Cũng có giả thiết cho rằng Yuri Gagarin bị chế độ Berzhnev thủ tiêu vì "có người không hài lòng trước sự nổi tiếng của Gagarin", hoặc là vì cách hành xử "thiếu đạo đức" của Gagarin khi say rượu.

Lại có giả thiết cho biết ông chết vì dám ngăn cản - tuy không thành - việc phóng con tàu Soyuz năm 1967 khiến nhà phi hành V. Komarov thiệt mạng trong lần phóng đó.

Mới đây Igor Kuznetsov, kỹ sư hàng không, thành viên của ủy ban điều tra vụ chiếc Mig 15, thông báo giả thiết mới của ông: ai đó đã đóng panel thông gió trong buồng lái khiến áp suất hạ thấp và các phi công bất tỉnh. Ông không loại trừ kẻ hành động có chủ tâm.

Gần 40 năm sau cái chết của Gagarin, nước Nga đang muốn biết sự thật. Thư thỉnh cầu viết: "Tai nạn hàng không làm chết anh hùng nhân dân của chúng ta, nhà phi hành đầu tiên của hành tinh Yuri Gagarin, vẫn còn chưa được giải đáp.

Các kết luận chính thức tới nay chưa được công bố, có nghĩa cuộc điều tra về mặt pháp lý vẫn chưa hoàn tất".