Câu chuyện đại học FPT tuyên bố thu học phí bằng Bitcoin khiến cho những tranh luận xung quanh đồng tiền có ký hiệu BTC này càng trở nên nóng.

Sau tuyên bố đó, Ngân hàng Nhà nước đã lên tiếng khẳng định việc nói không với Bitcoin là tiền tệ, là phương tiện thanh toán, và sẽ xử phạt rất nặng, từ 150-200 triệu đồng.

Tiến sĩ Lê Trường Tùng, Chủ tịch HĐQT Đại học FPT, cũng đã lên tiếng trần tình rằng trường chưa triển khai thu, nhưng với động thái từ Ngân hàng Nhà nước, trường sẽ "lập một nhóm nghiên cứu về Bitcoin".

Lý lo Bitcoin là một vấn đề mới của nền kinh tế số mà một trường đại học đào tạo về công nghệ không thể thờ ơ, nên phải nghiên cứu, thử nghiệm... nhất là trong thời đại 4.0.

"Việc chuyển thông điệp cho sinh viên về việc có thể sử dụng Bitcoin như một công cụ để đóng học phí cũng là một bước chúng tôi tiến tới gần hiện tượng công nghệ - tài chính này để nghiên cứu, tìm hiểu về nó", ông Tùng nói.

Có thể thấy việc Ngân hàng Nhà nước trước sau như một dứt khoát coi Bitcoin là "tiền ảo", không chấp nhận đó là phương tiện thanh toán.

Nhưng giới đầu tư lướt sóng Bitcoin, và giới "đào" Bitcoin thì vẫn âm thầm hoạt động, và thậm chí khá sôi nổi. Một số điểm vẫn treo bảng chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin.

Ở đây, có lẽ cần tách bạch hai vấn đề: Ngân hàng Nhà nước cấm Bitcoin ở khía cạnh "phương tiện thanh toán", nghĩa là đối xử với Bitcoin là một đơn vị tiền tệ. 

Còn giới đầu tư và khai thác Bitcoin lại coi đó là tài sản, là hàng hóa. Và đó là điểm khác biệt.

Nhưng rồi sao nữa? Đấy là câu hỏi của không ít người về đồng tiền ảo mà không ảo này.

"Cho đến hiện nay người ta vẫn còn tranh cãi nhau về bản chất tiền tệ của Bitcoin và có nên chấp nhận nó một cách chính thức trong các giao dịch thanh toán hay không. Điều đó có nghĩa là thế giới vẫn còn chưa tìm ra, hay nói đúng hơn là chưa thống nhất trong việc ứng xử với hình thái tiền tệ đặc biệt này", Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trưởng Khoa Tài Chính - Đại học Kinh Tế TP.HCM, nói.

Có thể nhận thấy Ngân hàng Nhà nước tỏ ra rất nhất quán trong việc nói không với Bitcoin. Nhưng đấy là thời điểm hiện tại.

Trong tương lai, điều này vẫn chưa khẳng định được khi Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện khung pháp lý để quản lý các loại tiền này, vì cùng với xu thế phát triển, một số quốc gia cũng đã gật đầu với đồng tiền này. 

Chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng trước hết phải xác định Bitcoin là gì, là hàng hóa hay tiền tệ, từ đó có cách ứng xử phù hợp.

Cách mà Đại học FPT tuyên bố thu học phí, ấy là thừa nhận Bitcoin là một loại tiền. Còn cách mà nhiều chuyên gia khác đề nghị là "coi đó là một loại hàng hóa, tài sản". 

Dù gì, các chuyên gia cũng cho rằng nên và rất cần phải có khuôn khổ pháp lý để quản lý, và từ đó có thể thu thuế và kiểm soát, còn hơn là đặt ngoài vòng pháp luật một xu hướng công nghệ mới.

"Nếu cứ tù mù như hiện nay thì sẽ dẫn đến những lúng túng trong quản lý và rủi ro cho các bên khi tham gia giao dịch", ông Long nói.

Theo bạn, nên ứng xử như thế nào với Bitcoin và các loại tiền tương tự?