Đây là trò chơi có từ lâu đời và được truyền lại đến ngày nay. Đối với đồng bào H’Mông, quả pao như không có tuổi, gắn bó với họ suốt cuộc đời và nó còn như một linh vật để minh chứng cho tình yêu của đôi lứa.

Trò chơi ném pao thường được tổ chức trong các ngày Tết, các lễ hội truyền thống của người H’Mông như lễ hội Gầu Tào, lễ hội Nào Sồng, ngày mừng nhà mới hay lễ cúng bản…

Trong những ngày lễ hội, người đàn ông H’Mông đều mang theo khèn và biểu diễn những điệu múa khèn mạnh mẽ thể hiện sự trai tráng của mình thì người phụ nữ phải mang theo quả pao để đối xứng. Quả pao thể hiện sự cần cù, chăm chỉ và khéo léo của phụ nữ H’Mông.

Quả pao được các cô gái H’Mông tự tay khâu rất cẩn thận và tỉ mỉ. Họ khâu nối các miếng vải lanh thành trái tròn, to bằng quả cam, bên trong nhồi hạt lanh bởi theo quan niệm của người H’Mông, hạt lanh tượng trưng cho sự sinh sôi và phát triển.

Khi khâu vải phải cuộn thật chặt, sau đó lại lấy miếng vải to khác khâu bọc lại, khâu bọc bên ngoài 2 đến 3 lần, khi nào thấy căng tròn mới được.

Ngày nay, các thiếu nữ H’Mông còn dùng thổ cẩm của người Thái, hay lụa tơ tằm để tạo sắc màu cho quả pao.

Quả pao của các thiếu nữ màu sắc bắt mắt và sặc sỡ hơn, còn pao của các cô bé mới lớn đơn giản hơn và thường có màu đen.

Người đàn ông H’Mông đi tìm vợ thì việc đầu tiên họ xem là khả năng dệt vải, thêu thùa và làm quả pao.

Một quả pao tốt thì các đường khâu phải kín, khi cầm quả pao không được cứng hoặc mềm quá. Một người phụ nữ H’Mông giỏi giang, đảm đang thì phải biết làm quả pao tốt.

Trò chơi ném pao được diễn ra ở những khu đất rộng tương đối bằng phẳng, người chơi được chia làm hai bên nam nữ.

Khoảng cách hai đội cách nhau khoảng 5-7m. Tài khéo léo của người ném pao là không để cho pao rơi xuống đất. Họ ném đến khi nào thấy nhắm mắt lại cũng có thể bắt được quả pao của người kia ném sang.

Trong khi chơi, họ giao ước với nhau về số lần ném, số lần bắt được pao, nếu bên nào thua thì phải hát một bài hoặc làm một điều gì đó mà bên thắng quy định.

Đối với đồng bào H’Mông, ném pao không chỉ là trò chơi mà nó còn ẩn chứa trong đó bao điều lý thú. Ban đầu họ chỉ chơi cho vui với nhau theo từng nhóm, sau đó đôi nam nữ nào thích nhau họ sẽ ném quả pao cho nhau và cứ ném qua, ném lại hàng giờ, hàng ngày mà không biết chán.

Trong cuộc vui, nếu cô gái ưng chàng trai nào thường là họ khéo léo giấu tình cảm qua ánh mắt, nụ cười, còn các chàng trai ưng cô gái nào thì giữ luôn quả pao.

Với trò chơi này, những mệt mỏi, nhọc nhằn của cuộc sống thường nhật đều được xua tan và đối với nhiều người H’Mông, quả pao không chỉ là trò chơi mà còn là hoài niệm về tình yêu đôi lứa.

Ngày nay, trò ném pao đã theo chân các chàng trai, cô gái đi học hay đi công tác xa nhà. Những quả pao được tung lên trong những buổi liên hoan gặp gỡ đã góp phần vào việc gìn giữ một trò chơi dân gian, một nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào H’Mông.