● Ông bạn hôm trước mạnh miệng "trời nóng, người cao huyết áp có phần không cần gì lo", hôm sau vào cấp cứu. Rốt cuộc trời nóng là mừng hay lo với tăng xông?

H.Cung (Hà Nội)

- Thiệt tình thì nóng làm giãn mạch, chỉ có hạ chứ ít khi làm tăng huyết áp (dù tăng nhịp tim, cô đặc máu - hậu quả kháng nhiệt, làm tăng huyết áp chút đỉnh). Chỉ là giữa nhiệt và huyết áp còn một loạt tương tác, đa phần chẳng hiền lành gì với sức khỏe, nên cẩn tắc vô ưu, cứ cho trời nóng làm "tăng" huyết áp theo nghĩa rộng. Bất phân trời nóng - huyết áp, còn có phần góp của nhầm lẫn heatstroke (đột quỵ nhiệt) với stroke (đột quỵ). Cạn nhẽ thì mùa nóng người cao huyết áp nên... nửa mừng nửa lo.

● Trên Google có phán "người cao huyết áp gặp nguy hiểm mùa nóng, nhưng không phải vì huyết áp"! Người khôn ăn nói nửa chừng, khiến cho đứa dại nửa mừng nửa lo?

H.Thúy (TP.HCM)

- Nóng còn lo... tụt huyết áp nữa là, nên "nguy hiểm" ở đây thường từ vất vả của quả tim (để giải nhiệt), chẳng hạn đau tim, suy tim. Nói vậy, nhưng huyết áp cũng có mó máy, có điều đổ dầu vào lửa là chính. Thuốc hạ áp có thể ngăn trở chức năng giải nhiệt của cơ thể. Trời đổ lửa dễ phát điên, mà stress rất sẵn lòng nhất hô bá ứng với tăng xông. Trời nóng người ta có xu hướng ăn mặn, thêm một nước châm ngòi huyết áp. Thiệt ra, nắng nóng còn lắm quỷ kế đa đoan với người có vấn đề về áp suất máu, vì thế nên tránh lưu tâm huyết áp quá nhiều kẻo trúng kế.

● Ông anh vừa bị một cơn "ba hồn bảy vía" vì huyết áp tăng vọt, nhưng không có gì xảy ra sau đó. Qua xét dò về thuốc men, sinh hoạt không thấy thất thố gì, bác sĩ bỗng phán: "Về kiểm tra lại máy đo huyết áp tại nhà thử coi"?

N.Khuyên (TP.HCM)

- Máy đo huyết áp cũng là thứ dự phần vào rối ren trời nóng - cao huyết áp. Tùy loại (máy đo cơ, điện tử, đồng hồ thông minh...), nhưng máy đo huyết áp được coi là ít bị tác động với nhiệt độ nhất, so với những máy theo dõi sức khỏe khác. Dẫu vậy, có dính tới linh kiện điện tử thì khó chắc chuyện nóng đầu đâm nói gà nói vịt, nhất là khi nhiệt trời vượt mức trần sản phẩm (> 40 độ C chẳng hạn). Bởi thế, lại cẩn tắc vô ưu, vào mùa hè đỏ lửa, người ta khuyên thân chủ, nếu được, nên kiểm tra chéo với nhiều máy đo, hoặc nhiều loại máy, không phó thác vào một máy. Tất nhiên, nếu bảo quản tốt, chẳng hạn niêm cất và đo đếm trong phòng máy lạnh thì yên bụng hơn rồi.

Nói đi phải nói lại, sự bất tín của máy đo huyết áp không phải lúc nào cũng do nhiệt độ cao trực tiếp. Lấy smartwatch minh họa, chỉ cần mồ hôi da, kem chống nắng thoa quá dày cũng có thể biến các cảm biến thành một đám "ăn đằng sóng nói đằng gió". Thôi thì đã cẩn thận thì cẩn thận nốt mấy cái đo đạc vào mùa nóng vậy.

● Mùa nóng thường cũng là mùa đột quỵ vào guồng, nhưng chỉ chăm vào nhiệt độ mà bỏ qua độ ẩm là sai lầm chết người?

D.Quy (Cần Thơ)

- Độ ẩm cao ngăn mồ hôi thực thi công vụ, nên trời nóng kèm độ ẩm cao như thể "một cổ hai tròng" cho ê kíp làm mát, nguy hại theo đó tăng theo. Tuy vậy, lần nữa xin nhắc, mắc mứu vừa nêu có dính là dính đột quỵ nhiệt/sunstroke, không phải "non-sunstroke", tức đột quỵ thiếu máu não/xuất huyết não.