Theo Hãng tin Reuters ngày 17-4, các lực lượng Philippines và Mỹ sẽ tập trận mô phỏng việc chiếm lại các đảo đã bị chiếm đóng trong cuộc tập trận chung vào tuần tới.

Theo đó, cuộc tập trận "Balikatan" hay "Vai kề vai" thường niên năm nay sẽ diễn ra tại các khu vực đối diện với đảo Đài Loan, cũng như Biển Đông, trong khi Manila chuyển trọng tâm phòng thủ đối với các mối đe dọa từ bên ngoài.

Cuộc tập trận giữa Mỹ và Philippines năm nay diễn ra từ ngày 22-4 đến 10-5, dự kiến có sự tham gia của 16.700 quân nhân, với các huấn luyện về an ninh hàng hải, phòng không và phòng thủ tên lửa, không kích tên lửa, phòng thủ mạng, và các hoạt động thông tin.

"Đây sẽ lần đầu tiên các cuộc tập trận được thực hiện bên ngoài lãnh hải Philippines", ông Michael Logico, một sĩ quan cấp cao quân đội Philippines giám sát cuộc tập trận, cho biết.

Cuộc tập trận Balikatan có mục đích tăng khả năng phối hợp giữa quân đội Mỹ và Philippines.

Sĩ quan Logico nói quân đội Mỹ và quân đội Philippines sẽ mô phỏng việc chiếm lại các hòn đảo bị chiếm đóng ở các đảo cực bắc của Philippines, gần đảo Đài Loan, và ở tỉnh Palawan phía tây, đối diện với Biển Đông.

Lần đầu tiên kể từ khi được tổ chức vào năm 1991, một nhóm quân nhỏ của Pháp sẽ tham gia cuộc tập trận năm nay. Nhóm này sẽ triển khai một tàu khu trục đi cùng các tàu hải quân Philippines và Mỹ trong vùng đặc quyền kinh tế của Manila ở Biển Đông.

Ông Logico cũng cho biết khoảng 14 quốc gia sẽ tham gia với tư cách quan sát viên, bao gồm Nhật Bản, Ấn Độ và các nước trong ASEAN và Liên minh châu Âu.

Theo Hãng tin Reuters, cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc gần đây có hành vi "hung hăng" tại Biển Đông và eo biển Đài Loan - cũng là các điểm nóng gây căng thẳng Trung - Mỹ.

Trung Quốc đã đơn phương tuyên bố yêu sách chủ quyền gần như toàn bộ với Biển Đông, bất chấp sự phản đối của nhiều nước, trong đó có Philippines và Mỹ.

Phản ứng đối với cuộc tập trận, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo Philippines nên "đủ tỉnh táo để nhận ra" việc để các quốc gia ngoài khu vực phô trương lực lượng ở Biển Đông và kích động đối đầu, sẽ chỉ làm trầm trọng thêm căng thẳng và làm suy yếu sự ổn định của khu vực.

"Nỗ lực đưa lực lượng bên ngoài vào để đảm bảo cái gọi là an ninh (của Philippines) sẽ chỉ dẫn đến sự bất an lớn hơn cho chính họ", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm (Lin Jian) nói trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 17-4.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng kêu gọi Mỹ và Philippines ngừng khiêu khích.

Philippines và Trung Quốc đã xảy ra một số xung đột trên biển vào tháng 3, trong đó có việc sử dụng vòi rồng và cảnh báo lẫn nhau. 

Trung tâm tranh chấp nằm ở bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nơi có một số ít binh sĩ Philippines đồn trú trên một tàu chiến mà Manila đã neo đậu vào năm 1999 để củng cố yêu sách chủ quyền.

Hải cảnh Trung Quốc chặn tàu Philippines ở ranh giới 'đường chín đoạn'

Báo Financial Times đưa tin tàu hải cảnh Trung Quốc tối 13-4 lần đầu tiên chặn tàu Philippines ở ranh giới 'đường chín đoạn' (còn gọi là đường lưỡi bò) do Bắc Kinh tự vẽ ra ở Biển Đông.