Tàu đổ bộ tấn công USS Wasp của hải quân Mỹ chở các chiến đấu cơ F-35 trong cuộc tập trận quân sự chung Mỹ - Philippines hôm 11-4 - Ảnh: AFP

"Việc Mỹ gia tăng chi tiêu quân sự được thúc đẩy bởi việc thực hiện các chương trình mua sắm vũ khí mới từ năm 2017 dưới chính quyền ông Trump" - bà Aude Fleurant, giám đốc Chương trình vũ khí và chi tiêu quân sự (AMEX) của SIPRI, giải thích.

Theo SIPRI, chi tiêu quân sự trên toàn cầu đã tăng 2,6%, lên tới 1.800 tỉ USD trong năm 2018. Đây là năm thứ 2 liên tiếp chi tiêu quân sự toàn cầu tăng, đạt mức cao nhất kể từ năm 1988.

Khoảng 60% chi tiêu quân sự toàn cầu năm 2018 đến từ 5 nước: Mỹ (649 tỉ USD), Trung Quốc (250 tỉ USD), Saudi Arabia (67,6 tỉ USD), Ấn Độ (66,5 tỉ USD) và Pháp (63,8 tỉ USD).

Chỉ riêng con số 649 tỉ USD của Mỹ đã bằng tổng ngân sách quốc phòng của 8 nước xếp sau trong danh sách.

Trong khi đó, chi tiêu quân sự của Trung Quốc đã tăng 83% kể từ năm 2009, đưa nước này lên vị trí thứ hai. Trung Quốc đã chi 1,9% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho chi tiêu quân sự kể từ năm 2013.

"Căng thẳng giữa các quốc gia ở châu Á cũng như giữa Trung Quốc và Mỹ là nguyên nhân chính thúc đẩy gia tăng chi tiêu quân sự liên tục trong khu vực" - ông Pieter Wezeman, nhà nghiên cứu cao cấp tại AMEX của SIPRI, nhận định.

Với ngân sách quốc phòng giảm từ năm 2016, Nga đã ra khỏi danh sách 5 quốc gia đứng đầu về chi tiêu quân sự lần đầu tiên kể từ năm 2006. Lệnh trừng phạt kinh tế của các nước phương Tây đối với Nga, được áp dụng từ năm 2014 do xung đột ở Ukraine, đã ảnh hưởng đến chi tiêu quân sự của Matxcơva.

TTO - Người đứng đầu lực lượng hải quân Mỹ cảnh báo sẽ hành xử với cảnh sát biển và lực lượng dân quân biển của Trung Quốc tương tự như cách hành xử với hải quân Trung Quốc ở Biển Đông.