Một đôi vợ chồng Mỹ tìm thấy tên của người thân khắc trên bia đá tại Đài tưởng niệm lính Mỹ tử trận ở Việt Nam tại thủ đô Washington - Ảnh: QUỲNH TRUNG

Tham dự hoạt động này có Chủ tịch Hạ viện John Boehner, thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và nhiều nhà lãnh đạo khác của Quốc hội.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter nói rằng cuộc chiến tranh Việt Nam đã giúp người Mỹ rút ra nhiều bài học, những bài học phải trả giá để có được và có những điều khó có thể chấp nhận.

Ông Carter cũng đề cập tới vấn đề tù nhân chiến tranh và quân nhân Mỹ mất tích (POW/MIA), theo đó Bộ Quốc phòng Mỹ hiện có hơn 650 nhân viên làm nhiệm vụ tìm kiếm các quân nhân mất tích trong các cuộc chiến mà Mỹ tham gia, trong đó có 1.627 quân nhân hiện vẫn mất tích sau chiến tranh Việt Nam.

Trong bài phát biểu nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt của các cựu chiến binh có mặt tại buổi lễ, cựu bộ trưởng quốc phòng Mỹ Chuck Hagel nói những ai thấu hiểu chiến tranh đều nhận ra sự thật “chiến tranh không bao giờ mang lại vinh quang, mà ở đó chỉ có mất mát, thương đau”.

Ông khẳng định chỉ có những người từng nếm trải chiến tranh mới thấu hiểu hết sự kinh hoàng và nỗi đau mà chiến tranh mang lại. Ông Hagel chia sẻ từng chứng kiến cảnh người anh em của mình bị thương khi tham chiến ở Việt Nam.

Đề cập cuộc gặp lịch sử giữa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Nhà Trắng, cựu bộ trưởng Hagel cho rằng cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo không phải để nhắc lại quá khứ, mà để hướng tới tương lai, cùng với đó là niềm tin và sự hi vọng cho hai nước và tất cả người dân.

Ông nêu rõ nước Mỹ đã rút ra được nhiều bài học trong quá khứ từ chiến tranh Việt Nam, và nước Mỹ cần nỗ lực không để điều này tái diễn trong tương lai.

Nhận định về sự kiện trên, tiến sĩ Jonathan London - giáo sư khoa châu Á và quốc tế học kiêm thành viên Trung tâm nghiên cứu Ðông Nam Á tại Ðại học Thành thị Hong Kong - cho rằng ý nghĩa của lễ kỷ niệm này nên được hiểu là người Mỹ mong muốn một mối quan hệ đối tác toàn diện với Việt Nam tốt đẹp hơn.

“Hai quốc gia đã bỏ lại quá khứ đằng sau và cùng nhau tham gia một mối quan hệ đối tác theo tinh thần mới. Tôi muốn nhắc lại câu nói nổi tiếng của cựu tổng thống Bill Clinton khi nói về quan hệ Việt - Mỹ: Chúng ta không thể thay đổi quá khứ, nhưng chúng ta có thể thay đổi tương lai”.