Trùm ma túy Philippines Rolando 'Kerwin' Espinosa Jr. (giữa) bị cảnh sát áp giải ở thành phố Quezon ngày 18-11 - Ảnh: Reuters

Theo Reuters, các quan chức Mỹ cho biết từ đầu tháng 9 vừa qua họ đã chuyển 5 triệu USD tiền tài trợ cho chương trình chống ma túy của cảnh sát Philippines sang lĩnh vực an ninh hàng hải và huấn luyện nhân quyền.

“Chúng tôi quyết định điều khôn ngoan cần làm là thay đổi cách tiền tài trợ được chi xài” - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby thông báo trong buổi họp báo ngày 28-11.

Ngoài số tiền 4,5 triệu USD dành cho lực lượng bảo vệ bờ biển và Hội nghề cá Philippines, 0,5 triệu còn lại được Mỹ chi cho công tác cải tổ nội bộ và nhân quyền của cảnh sát Philippines.

Chính quyền Tổng thống Obama và các nhóm nhân quyền nhiều lần chỉ trích cuộc chiến chống ma túy của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Các quan chức Mỹ nói họ “quan ngại sâu sắc” về những báo cáo giết người ngoài vòng pháp luật.

Thống kê của cảnh sát Philippines cho thấy chiến dịch mạnh tay của họ đã tiêu diệt hơn 2.500 nghi can liên quan ma túy kể từ khi ông Duterte lên nắm quyền hồi cuối tháng 6. Số người chết còn lại được phía chính quyền Manila cho là do các cuộc thanh trừng lẫn nhau giữa các băng nhóm tội phạm ma túy.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng thông báo sẽ tiếp tục xu hướng tài trợ như trên trong thời gian sắp tới. Chính quyền Philippines đã nhận được hàng trăm triệu USD bao gồm viện trợ nước ngoài, viện trợ phát triển và quân sự từ Mỹ trong những năm gần đây, chỉ đứng sau Afghanistan và Pakistan tại châu Á.

Luật Leahy - đặt theo tên thượng nghị sĩ Dân chủ Patrick Leahy - không cho phéo Mỹ đào tạo hoặc cung cấp trang thiết bị cho lực lượng nước ngoài vi phạm nhân quyền.

Đầu tháng này, Mỹ đã ngưng kế hoạch bán 26.000 súng trường tấn công cho cảnh sát Philippines do quan ngại về những vi phạm nhân quyền của Manila.

Trong một phỏng vấn độc quyền với đài Russia Today của Nga mới đây, Tổng thống Duterte có cho biết ông đã nói với Tổng thống Nga Vladimir Putin: "Tôi chỉ muốn làm bạn (với Nga)" và Manila chưa sẵn sàng cho liên minh quân sự với Nga hay Trung Quốc nhưng ông Duterte nói ông tức giận vì bị Mỹ sai bảo.