Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter (trái) trong chuyến thăm Philippines tháng 4-2016 - Ảnh: Wall Street Journal

Báo Wall Street Journal cho biết giai đoạn kịch tính mới xuất hiện trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ về những khu vực tranh chấp ở Biển Đông đang tiếp diễn.

Washington quan ngại rằng Bắc Kinh đang để mắt tới việc mở rộng khu vực tranh chấp này và bành trướng ảnh hưởng của mình.

Để thể hiện sự quan ngại của mình, Washington cho thực hiện ba chuyến bay tuần tra khác nhau ở gần bãi cạn Scarborough trong ngày 19 và 21-4.

Giới chức quốc phòng Mỹ cho biết tín hiệu đầu tiên của các chuyến bay này là Mỹ muốn cho Bắc Kinh biết bãi cạn Scarborough là trọng tâm của vấn đề an ninh biển trong khu vực.

Động thái này diễn ra chỉ bốn ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tuyên bố hải quân Mỹ và hải quân Philippines sẽ tuần tra chung ở Biển Đông.

“Nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo phạm vi các vùng trời và vùng biển vẫn mở theo luật pháp quốc tế. Điều đó rất quan trọng, các nền kinh tế trên thế giới đều phụ thuộc vào đó, thương mại tự do phụ thuộc vào khả năng của chúng tôi” - Wall Street Journal dẫn lời đại tá không quân Mỹ Larry Card nhấn mạnh.

Bắc Kinh hôm đầu tuần chỉ trích những chuyến bay tuần tra của Mỹ. Wall Street Journal dẫn lời các nhà phân tích an ninh Trung Quốc nói các chuyến bay tuần tra của Mỹ quanh bãi Scarborough một lần nữa đã làm căng thẳng trong khu vực leo thang. Những chuyên gia này còn đe dọa động thái của Mỹ có thể sẽ khiến Trung Quốc có thêm những hành động rắn trong khu vực.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc còn cáo buộc ngược Mỹ đang quân sự hóa ở Biển Đông. “Quân đội Trung Quốc sẽ thực hiện tất cả biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia” - bộ này tuyên bố.

Tuyên bố của không quân Mỹ cho biết sáu máy bay thực hiện tuần tra gần bãi cạn Scarborough vào ngày 19-4 hiện đang đậu ở căn cứ Lark của Philippines. Trong đó có bốn máy bay chiến đấu A-10 Thunderbolt và hai máy bay trực thăng HH-60 Pave Hawk.

Đô đốc hải quân Mỹ John Richardson cho biết khoảng một tháng trước, quân đội Mỹ cũng theo dõi tàu Trung Quốc đi vào bãi cạn Scarborough của Philippines. Bắc Kinh nói rằng những chiếc tàu này đi vào khu vực trên để làm công tác nghiên cứu thăm dò.  

Mỹ đã sử dụng hải quân và không quân để thách thức tuyên bố của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông. Tuy vậy, cách tiếp cận của Washington đối với các vùng tranh chấp ở đây khá cẩn trọng nhằm tránh gây ra cuộc đối đầu căng thẳng hơn.

Một quan chức giấu tên của Mỹ nhấn mạnh Washington có thể sẽ hành động mạnh hơn nếu Trung Quốc có động thái trên bãi cạn Scarborough.

“Chúng tôi chuẩn bị thực hiện các bước nhằm củng cố vị thế của chúng tôi ở Biển Đông. Các bước này có thể bao gồm trừng phạt kinh tế, xây dựng khí tài quân sự trong khu vực hoặc công khai hơn nữa quan điểm về tình trạng pháp lý của những vùng đất ở Biển Đông” - Wall Street Journal dẫn lời quan chức trên cho hay.