Ngày 5-6, Văn phòng giám đốc tình báo quốc gia Mỹ (ODNI) thay mặt cho nhóm Five Eyes (Ngũ nhãn) - nhóm chia sẻ thông tin tình báo giữa Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand - đã ra cảnh báo về việc Trung Quốc đang tăng cường tuyển dụng các cựu phi công quân sự phương Tây và các quân nhân khác để đào tạo phi công của nước này.

Trung Quốc chiêu mộ như thế nào?

Theo Đài CNN, trong nhiều năm qua, mặc dù nỗ lực xây dựng lực lượng để chuẩn bị cho khả năng thống nhất đảo Đài Loan bằng vũ lực, Bắc Kinh vẫn vấp phải khó khăn trong vấn đề về trình độ của phi công và khả năng kỹ thuật để chống lại chiến thuật hàng không phương Tây.

Các phi công được phương Tây đào tạo có thể huấn luyện quân nhân Trung Quốc mọi thứ, từ chiến thuật không chiến đến cách hạ cánh trên tàu sân bay, giúp Bắc Kinh tìm hiểu phương thức chống lại chiến thuật tác chiến của phương Tây.

"Để khắc phục những thiếu sót, Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đã ráo riết tuyển dụng các nhân tài quân sự phương Tây để huấn luyện các phi công của họ" - ông Michael Casey, giám đốc Trung tâm An ninh và phản gián quốc gia (NCSC) thuộc cộng đồng tình báo Mỹ, cho biết.

Cảnh báo cho rằng Bắc Kinh đã sử dụng các công ty tư nhân thường che giấu mối quan hệ với quân đội Trung Quốc để thu hút các phi công phương Tây. Các hợp đồng béo bở và cơ hội lái những loại máy bay "độc lạ" được cung cấp thông qua các công ty "săn đầu người" hay các mạng lưới chuyên nghiệp.

"Mục tiêu" được săn lùng nhiều nhất là phi công quân sự, kỹ sư bay, nhân viên trung tâm hoạt động trên không và các chuyên gia kỹ thuật có hiểu biết sâu sắc về chiến thuật quân sự phương Tây.

Theo quan chức Mỹ, các công ty tư nhân này đã thiết lập hoạt động độc lập ở các nước thứ ba như Nam Phi, Singapore và Lào.

Có hàng chục cựu phi công phương Tây đang đào tạo các nhân viên quân sự Trung Quốc. Những nhân viên này sau đó trở lại Trung Quốc để đào tạo thêm nhiều phi công trong nước.

Đô đốc John Aquilino, cựu tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ, cũng nhận định rằng Hải quân và Không quân PLA hợp nhất lại "tạo thành lượng không quân lớn nhất ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương". 

Lo ngại tăng cao 

Cảnh báo xuất hiện không lâu sau khi Trung Quốc tiến hành tập trận lớn quanh đảo Đài Loan, nhằm răn đe bài phát biểu nhậm chức của tân lãnh đạo Lại Thanh Đức.

Nó cũng được đưa ra sau khi nhiều quân nhân Mỹ bị bắt vì cáo buộc rò rỉ thông tin mật cho Trung Quốc. Vào tháng 3 năm nay, một trung sĩ quân đội Mỹ bị buộc tội làm rò rỉ thông tin mật về vũ khí tiên tiến của Mỹ để đổi lấy 42.000 USD.

Cảnh báo phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng, thực chất đã tồn tại trong nhiều năm của Mỹ và đồng minh về việc PLA tìm cách nắm bắt các chiến thuật và công nghệ phương Tây.

Bình luận về cảnh báo này, Phó thư ký báo chí Lầu Năm Góc Sabrina Singh nhấn mạnh cơ quan này "luôn mong đợi các phi công của Mỹ sẽ duy trì các tiêu chuẩn mà họ được đào tạo, đồng thời giữ cho việc đào tạo đó dành riêng cho Mỹ".

"Tôi nghĩ có những rủi ro về an ninh quốc gia ở đó", bà nói.

Hồi tháng 1 năm nay, các quan chức Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã tổ chức một hội nghị tập trung vào việc chống lại hoạt động tuyển dụng nhân viên của các nước đồng minh từ phía Trung Quốc.

Vấn đề này được công chúng chú ý vào tháng 10-2022, khi cựu phi công tiêm kích thủy quân lục chiến Mỹ Daniel Duggan bị bắt giữ tại Úc vì cáo buộc huấn luyện phi công PLA cách hạ cánh trên tàu sân bay.

Ông Duggan, hiện là công dân Úc nhập tịch, đã phủ nhận cáo buộc vi phạm luật kiểm soát vũ khí của Mỹ.

Cùng năm 2022, Bộ Quốc phòng Anh đã ban hành cảnh báo an ninh sau khi một số phi công quân sự được phát hiện đang huấn luyện cho PLA. 

Các phi công này được ký hợp đồng thông qua một công ty tư nhân Nam Phi với mức lương cao ngất ngưởng. Canada và Úc sau đó tuyên bố điều tra về hoạt động này.

Mỹ đã tìm cách trấn áp việc chiêu mộ này thông qua trừng phạt một số công ty bên thứ ba, nhưng các quan chức tình báo đánh giá Trung Quốc cũng đã thích nghi với tình thế.

Khó vào EU, Thổ Nhĩ Kỳ quay sang nhóm BRICS của Nga và Trung Quốc

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan nhấn mạnh mong muốn gia nhập nhóm BRICS khi đến Trung Quốc ngày 4-6, xem đây là sự thay thế cho Liên minh châu Âu (EU).