Các đảo nhân tạo của Trung Quốc đang gây lo ngại và giận dữ trong khu vực - Ảnh: EPA

Theo tạp chí The Diplomat, tại hội thảo của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Washington, ông Russel cho biết Mỹ chỉ duy trì thái độ trung lập đối với mọi bên tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.

“Nhưng chúng tôi không trung lập khi bảo vệ luật pháp quốc tế. Chúng tôi sẽ dùng sức mạnh để đảm bảo các quy định quốc tế được tôn trọng” - ông Russel nhấn mạnh.

Ông Russel cho biết Mỹ kêu gọi các bên ở Biển Đông xây dựng một bầu không khí và các điều kiện cần thiết để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Ông chỉ trích các hành vi hiếu chiến của Trung Quốc đang làm leo thang căng thẳng trên Biển Đông.

Theo ông Russel, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ thúc đẩy việc giải quyết tranh chấp hòa bình tại Diễn đàn Khu vực ASEAN được tổ chức vào tháng tới ở Malaysia. Ông cũng kêu gọi Trung Quốc tôn trọng phán quyết của Tòa án trọng tài quốc tế trong vụ kiện mà Philippines đưa ra để phản đối bản đồ “đường chín đoạn” phi pháp.

Sẽ tiếp tục tuần tra Biển Đông

Mới đây, đô đốc Scott Swift, tư lệnh hạm đội Thái Bình Dương (Mỹ), tuyên bố lực lượng Mỹ sẽ tiếp tục các cuộc tuần tra trên Biển Đông để bảo vệ tự do hàng hải và hàng không.

Theo báo USA Today, đến thăm Nhật hôm qua, đô đốc Swift tuyên bố: “Chúng tôi không đứng về phía nào trong các tranh chấp lãnh thổ, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục thực thi quyền hoạt động trên các vùng biển quốc tế”.

Đô đốc Swift nhấn mạnh lực lượng Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương luôn ở trong tư thế sẵn sàng. Ông giải thích hải quân Mỹ luôn giải quyết các vấn đề với hải quân Trung Quốc một cách chuyên nghiệp, nhưng các ý đồ khó dự đoán của Trung Quốc trong khu vực đang gây lo ngại.

“Sự giận dữ mà tôi cảm nhận rất rõ trong khu vực, xuất phát từ sự thiếu minh bạch của Trung Quốc” - đô đốc Swift cho biết. Cuối tuần trước, ông có mặt trên máy bay do thám Poseidon tuần tra Biển Đông. Sau đó ông mô tả đây là hoạt động bình thường của lực lượng Mỹ.

Đô đốc Swift tiết lộ trong các cuộc nói chuyện giữa ông với giới quan chức an ninh khu vực, tất cả đều rất lo ngại về những đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Trung Quốc trên Biển Đông, đặc biệt là việc Bắc Kinh xây các đảo nhân tạo trái phép.

Đô đốc Swift cảnh báo nguy cơ Trung Quốc biến các đảo nhân tạo bất hợp pháp này trở thành “tiền đồn quân sự”.

“Dù chúng tôi quan sát trực tiếp được các đảo nhân tạo này, chúng tôi vẫn chưa rõ ý đồ của Trung Quốc đối với chúng” - ông Swift nói.

Tại Tokyo, đô đốc Swift cho biết Mỹ ủng hộ các dự luật an ninh mới của Nhật, cho phép Lực lượng phòng vệ Nhật (JSDF) hỗ trợ đồng minh khi chiến tranh nổ ra.

Giới quan sát đánh giá đây là nỗ lực của Nhật nhằm đảm bảo an ninh khu vực trong thời điểm Trung Quốc đang ngày càng tỏ ra hiếu chiến.