Mỹ bầu cử giữa kỳ: Lá phiếu của cử tri cực đoan

TTCT - Cuối tháng 10, truyền thông Mỹ và quốc tế nhao nhao chạy tít "quan chức liên bang cảnh báo "đe dọa gia tăng" ở cuộc bầu cử giữa kỳ" thứ ba tuần tới, 8-11.

Hôm 28-10, CNN loan tin: "Các quan chức liên bang hôm thứ sáu cảnh báo rằng những kẻ cực đoan bạo lực trong nước đang nêu ra mối đe dọa lớn với cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022".

CNN dẫn nguồn báo cáo đánh giá tình báo chung do Bộ An ninh nội địa, FBI, Cảnh sát Quốc hội Hoa Kỳ và Trung tâm Chống khủng bố quốc gia cùng phát hành, gửi cho các quan chức liên bang và địa phương mà hãng tin này có được.

Ảnh: The Guardian

Yên tĩnh trước bão tố?

Thật vậy, thời sự nước Mỹ một tuần trước bầu cử giữa kỳ không nổi lên vụ bạo động đám đông nào. Trên trang của Hãng truyền hình Fox News, vốn kịch liệt chống đối Tổng thống Joe Biden, thậm chí không có lấy một tin tập họp bầu cử!

Tất nhiên, vẫn đang có một chiến dịch "tố khổ" ông Biden cùng Đảng Dân chủ của ông. Một tin truyền hình mang tích cáo giác, tấn công trực diện: "Chính quyền Biden khai thác sức mạnh của các tập đoàn công nghệ lớn để trấn áp đối thủ: các tài liệu rò rỉ tiết lộ các công ty mạng xã hội đã hợp tác chặt chẽ với Bộ An ninh nội địa và FBI để khống chế chiến dịch "làm sai lệch thông tin"".

Tin video dài 5 phút 15 giây này tố cáo rằng dân chúng Mỹ, đặc biệt là dân nghèo, đã bị "đầu độc" thông tin, rằng Bộ An ninh nội địa và FBI đã "khống chế" Facebook và Twitter, bắt họ "tự kiểm duyệt", và các mạng xã hội này đã tự tạo ra "cổng" đặc biệt cho nhà nước dòm ngó nội dung rồi yêu cầu gỡ.

Có thể nhận ra nay là lúc mà cuộc đối đầu với chính quyền Biden đang diễn ra dưới hình thức trận chiến thông tin "không ồn ào" như những cuộc xuống đường tháng 1-2020. Fox News 21-10 loan tin:

"Chính phủ Mỹ đang xem xét đánh giá an ninh quốc gia về thương vụ mua lại Twitter trị giá 44 tỉ USD của Elon Musk... Biden cuối cùng có thể giết chết thỏa thuận này". Nếu so với một tin cũng của Fox News cách đây gần 6 tháng, hôm 26-4, thì đây là cả một chuyện dài kỳ: "Đảng Dân chủ Mỹ chống việc Elon Musk mua Twitter".

Cứ như thế, vài bữa lại loan một tin kiểu đó, độc giả và khán giả của Fox News, vốn rất "trung thành", đương nhiên lâu ngày sẽ thấm. Mà khán giả của Fox News, theo truyền thống, chủ yếu là theo Đảng Cộng hòa.

Một khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew năm 2019 thấy rằng trong những người coi Fox News là nguồn tin chính trị và bầu cử chính, đến 93% xác định là đảng viên Cộng hòa. Fox News cũng là một trong hai hãng tin dẫn đầu trong số 8 nguồn tin chính trị hàng đầu được ít nhất 2% người Mỹ trưởng thành nêu tên, hãng kia là MSNBC.

Theo Statista.com, vào tháng 7-2022, Fox News là mạng tin tức truyền hình cáp được xem nhiều nhất ở Hoa Kỳ, đứng đầu về lượng khán giả vào "giờ vàng" (từ 8 đến 11 giờ tối), với 2,12 triệu người xem.

Đặc biệt, số người xem Fox News trong nhóm tuổi 25-54 là 194.000, trong khi MSNBC chỉ có 84.000, và CNN là 104.000. CNN thường phản ánh những cái nhìn "thân chính" hơn. Thành ra, nếu Fox News cứ nuôi dưỡng bầu không khí thông tin và bình luận kiểu "chống đối", thì đầu óc các khán giả "trung kiên" của họ cũng sẽ được "cấy" những ý tưởng "bài Biden" đến tận cùng.

Cân nhắc của cử tri

Đâu cũng thế, quan tâm hàng đầu của cử tri là tình hình kinh tế, mà theo Cục Phân tích kinh tế Mỹ (BEA, Bureau of Economic Analysis) 6-10, trong quý 2-2022, GDP thực đã giảm ở 40 tiểu bang và khu vực D.C.. 40 trên 50 tiểu bang có tổng sản lượng giảm, e rằng đó không phải một nền kinh tế đang hồi phục và đẹp lòng dân.

Một chủ đề khác gây phân hóa trong xã hội Mỹ là sắc luật bảo vệ quyền phá thai vì lý do sức khỏe do Tổng thống Biden ký hồi đầu tháng 8, dù Thượng viện Mỹ trong tay Đảng Cộng hòa có cản phá.

Trước đó, ông Biden từng ký một sắc lệnh mà theo ông, sẽ bảo vệ quyền tiếp cận dịch vụ chăm sóc phá thai và các biện pháp tránh thai, bảo vệ quyền riêng tư của bệnh nhân và thành lập lực lượng đặc nhiệm liên ngành để sử dụng "mọi công cụ liên bang hiện có để bảo vệ quyền tiếp cận chăm sóc sức khỏe sinh sản".

Đảng Cộng hòa, hết sức "thanh tịnh", chống lại chuyện phá thai. Chuyện này nay trở thành vấn đề lớn ở Mỹ, được nâng lên thành "bạo lực cực đoạn", thậm chí "chủ nghĩa khủng bố".

Cứ như những gì có thể thấy, tâm trạng cử tri Đảng Cộng hòa là bất phục chính quyền Biden, bất mãn, bức xúc, một xu hướng bình thường ở xã hội Mỹ phân đôi và ngày càng cực đoan. Phần lớn giới chức Cộng hòa cũng muốn các quy định luật pháp liên quan tới phá thai được xử lý ở cấp tiểu bang.

Nhập cư sẽ là mối quan tâm lớn thứ ba, khi năm nay, số lượng người nhập cư và xin tị nạn ở biên giới phía nam nước Mỹ lại lập kỷ lục mới.

Mới đây nhất, tình hình căng thẳng tới mức các thống đốc Cộng hòa ở những bang miền nam Texas, Arizona, và Florida, đã trả tiền để chở người nhập cư lên các đô thị thân Dân chủ ở miền bắc, chẳng khác gì một tuyên bố: "Đây, các vị thích người nhập cư, của các vị tất".

Các nhóm đấu tranh cho quyền của người nhập cư, nghị sĩ Dân chủ, và Nhà Trắng, đã chê bai hành động này là "diễn tuồng chính trị độc ác", nhưng các thống đốc Cộng hòa vẫn không lay chuyển. Một số vị thậm chí còn muốn đi xa hơn nữa.

Lấy ví dụ, trên trang web vận động tranh cử của mình, Adam Laxalt, ứng viên thượng nghị sĩ của phe Cộng hòa ở Nevada, đã thề sẽ "làm cho xong bức tường" mà cựu tổng thống Donald Trump từng hứa sẽ xây ở biên giới phía nam Hoa Kỳ.

Cứ như thế, tranh cãi chồng lên tranh cãi, phân cực chồng lên phân cực, và bạo lực ngấm ngầm có nguy cơ bùng nổ bất cứ lúc nào, thành một vòng xoáy không nghỉ.■

Đánh giá tình báo liên ngành về nguy cơ bạo lực liên quan tới bầu cử mà CNN có được nói trên nêu ra một tình hình mới: "Mối đe dọa từ các tác nhân quốc tế và trong nước đã phát triển đáng kể từ ngày 11-9. Một trong những đe dọa khủng bố nghiêm trọng nhất với đất nước mà chúng ta nay phải đối mặt là những kẻ phạm tội đơn độc và các nhóm nhỏ thực hiện hành vi bạo lực do ý thức hệ và/hoặc nỗi bất bình cá nhân thúc đẩy". Tức trong mắt Bộ An ninh nội địa và FBI, mối nguy giờ đây không còn đến từ bên ngoài, mà là từ chính những người Mỹ cực đoan chính trị.