Quang cảnh Hội nghị Cấp cao đặc biệt Mỹ - ASEAN với sự tham gia của Tổng thống Joe Biden và các nhà lãnh đạo ASEAN ngày 13-5 - Ảnh: REUTERS

Trong tuyên bố "tầm nhìn chung" được phát trên trang web Nhà Trắng sáng 14-5 (giờ Việt Nam), Mỹ và ASEAN quyết định sẽ nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện "có ý nghĩa, thực chất và cùng có lợi" từ tháng 11-2022.

Việc Mỹ thúc đẩy việc nâng cấp quan hệ với ASEAN đã được giới quan sát dự đoán từ trước, xét đến việc khối này và Trung Quốc, Úc đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vào năm ngoái.

Tuyên bố chung Mỹ - ASEAN gồm 28 điểm đúc kết những gì Tổng thống Biden và các nhà lãnh đạo ASEAN đã trao đổi, làm việc suốt 2 ngày tại Mỹ.

Trong đó, Mỹ cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ ASEAN đảm bảo an ninh y tế và cùng nhau phục hồi hậu COVID-19, cam kết phối hợp với các nước để đáp ứng nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng "tiêu chuẩn cao, minh bạch, phát thải carbon thấp và thích ứng với khí hậu".

Về vấn đề Biển Đông, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh sự ổn định và hòa bình trên vùng biển này có ý nghĩa với tất cả các bên, đồng thời kêu gọi giải quyết bất đồng bằng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

"Chúng tôi sẽ hết lòng duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực cũng như đảm bảo an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải - hàng không cùng các hoạt động sử dụng hợp pháp khác trên biển như được mô tả trong UNCLOS năm 1982, đảm bảo thương mại hàng hải hợp pháp không bị cản trở cũng như phi quân sự hóa và tự kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động", tuyên bố có đoạn nêu rõ.

Một số vấn đề khác như đảm bảo ASEAN là khu vực không có vũ khí hạt nhân, hợp tác bảo vệ đa dạng sinh học, tăng cường giao lưu nhân dân,... cũng được nhắc đến trong tuyên bố.

Vấn đề xung đột ở Ukraine được đưa vào cuối tuyên bố, trong đó các nhà lãnh đạo khẳng định tầm quan trọng của việc tôn trọng chủ quyền, độc lập chính trị và toàn vẹn lãnh thổ một nước.

"Chúng tôi nhắc lại lời kêu gọi tuân thủ Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chấm dứt ngay lập tức các hành động thù địch và tạo ra một môi trường thuận lợi để giải quyết hòa bình.

Chúng tôi ủng hộ những nỗ lực của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc trong việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình. Chúng tôi cũng kêu gọi tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận hỗ trợ nhân đạo nhanh chóng, an toàn và không bị cản trở cho những người cần hỗ trợ ở Ukraine, bảo vệ dân thường, nhân viên nhân đạo cùng những người đang trong các tình huống dễ bị tổn thương", tuyên bố kêu gọi.

Tổng thống Biden: quan hệ Mỹ - ASEAN bước sang 'kỷ nguyên mới'

TTO - Ngày 13-5, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ tại thủ đô Washington với các lãnh đạo ASEAN đánh dấu sự khởi đầu của "kỷ nguyên mới" trong quan hệ giữa Mỹ và Đông Nam Á.