Công thức tính lương hưu sẽ thay đổi, đảm bảo công bằng có đóng, có hưởng, đóng nhiều hưởng nhiều…

Bà Nguyễn Thị Minh, tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, cho biết từ ngày 1-1-2018, Luật BHXH (năm 2014) sẽ có một số thay đổi, và những thay đổi này nằm trong lộ trình và theo hướng tích cực.

Cụ thể, Luật BHXH 2014 quy định lộ trình tăng dần thời gian đóng bảo BHXH để hưởng lương hưu tối đa bằng 75% bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Theo đó, từ 1-1-2018, lao động nữ nghỉ hưu khi đóng đủ 15 năm BHXH hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Từ năm thứ 16 trở đi, mức hưởng BHXH tăng thêm 2%; đóng đủ 30 năm được hưởng lương hưu tối đa 75% (thay vì đóng 25 năm như hiện nay).

Hiện lao động nam đóng 15 năm BHXH hưởng lương hưu 45% bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Từ 1-1-2018, để hưởng mức trên, lao động nam phải đóng đủ 16 năm (lộ trình tới 2022 phải tham gia 20 năm BHXH mới được hưởng mức 45%). Muốn hưởng lương hưu ở mức tối đa 75%, lao động nam phải đóng bảo hiểm 35 năm (thay vì 30 năm như hiện nay). 

Lao động nam nghỉ hưu trong năm 2018 đóng đủ 31 năm BHXH hưởng lương hưu tối đa 75% bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Nếu lao động nam nghỉ hưu từ năm 2019, 2020, 2021 và 2022 trở đi phải đóng tương ứng từ 32 đến 35 năm BHXH mới được hưởng 75%.

Như vậy, muốn hưởng lương hưu tối đa 75%, người lao động phải đóng BHXH thêm 5 năm nữa so với hiện nay.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 4-4, ông Bùi Sỹ Lợi, phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội, cho biết theo cách tính mới, lương hưu của người lao động sẽ bị giảm ít nhiều, nhất là lao động khu vực tư gồm doanh nghiệp, tư nhân. 

Song, ông khẳng định không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ 2018 trở đi. Bởi lương hưu phụ thuộc nhiều yếu tố như tỉ lệ hưởng, tiền lương đóng BHXH bình quân, thời điểm hưởng, thời gian hưởng lương hưu.

Theo ông Lợi, Luật BHXH đã quy định tăng tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc nên lương hưu sẽ cao hơn.

Cụ thể, từ 1-1-2016 đến hết năm 2017, mức đóng dựa trên lương cộng phụ cấp ghi trong hợp đồng lao động. Từ 1-1-2018 trở đi, mức đóng dựa trên lương cùng phụ cấp và các khoản bổ sung ghi trong hợp đồng lao động. 

Theo chuyên gia về BHXH, Luật BHXH quy định lộ trình sửa đổi, và lần sửa đổi 1-1-2018 tới đây về chế độ hưu trí đều hướng đến việc bảo đảm nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng xã hội và cải thiện một bước tình hình tài chính quỹ hưu trí, tử tuất, bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân, cũng như bảo đảm quyền lợi cho người nghỉ hưu.

“Phải khẳng định không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.

Có thể một số quy định mới về chế độ hưu trí theo Luật BHXH 2014 sẽ có tác động đến một số đối tượng, nên người lao động cần đối chiếu với trường hợp của mình để xem xét, quyết định.

Trường hợp nếu nghỉ hưu mà chưa đủ tuổi đời theo quy định thì còn phải giảm trừ tỉ lệ % do nghỉ hưu trước tuổi (mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi trừ 2%).

Mặt khác, không phải tất cả người lao động có nguyện vọng đều được giải quyết nghỉ hưu trước tuổi mà chỉ có những người lao động bị suy giảm 61% sức lao động mới được xem xét giải quyết nghỉ hưu sớm…” - ông Lợi nói.