Tuy nhiên, tình trạng này gây cảm giác khó chịu và bất lợi không nhỏ trong công việc, đặc biệt những nghề phải sử dụng tiếng nói, hoặc khứu giác. 

Viêm mũi dị ứng, viêm xoang

Có hàng trăm triệu người trên trái đất mắc tình trạng viêm mũi dị ứng. Các chất gây dị ứng phổ biến bao gồm phấn hoa, vật nuôi, bụi, nấm mốc và cỏ khô. Ngoài hắt hơi và ngứa, chảy nước mắt, triệu chứng cổ điển của bệnh dị ứng là mũi bị tắc. 

Làm thế nào để thoát khỏi tình trạng mũi bị nghẹt trong trường hợp này? Chiến lược đơn giản nhất là tránh xa các nguyên nhân khiến bản thân bị dị ứng, bằng cách đeo khẩu trang và tắm sạch sau khi ra ngoài trời về, đặc biệt là vào những ngày hanh khô, nhiều gió.

Đối với người bị viêm xoang, nếu thuốc thông mũi, thuốc xịt mũi và các thói quen tự chăm sóc như súc miệng không có tác dụng, có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa, đề nghị các loại thuốc khác hoặc thậm chí có thể đề nghị phẫu thuật. Phẫu thuật xoang truyền thống bao gồm việc loại bỏ xương, mô hoặc polyp bị nhiễm trùng để mở các lỗ thông, tạo thêm chỗ cho chất nhầy thoát ra.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghẹt mũi. Phần lớn do các tác nhân bên ngoài như dị ứng, nước hoa, cảm cúm. Ảnh: Drganent

Cảm lạnh và cúm

Mũi bị nghẹt nhiều là một trong nhiều triệu chứng đặc trưng của cả cảm lạnh và cúm, do virus gây ra. Không có cách chữa trị và chúng thường tự biến mất. Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, bạn có thể bị nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn phát triển trong "chất nhầy ứ đọng" ở mũi. 

Mặc dù một số loại thuốc cảm cúm và cảm lạnh không kê đơn có chứa chất thông mũi, hoặc thuốc kháng histamine có thể giúp làm sạch tắc nghẽn. Nhưng theo các chuyên gia, trong thời gian bị cảm lạnh và cúm, cần tránh xa rượu và ngủ đủ giấc sẽ giảm nhanh tình trạng cúm.  

Lệch vách ngăn mũi

Đôi khi nghẹt mũi không phải do tác nhân bên ngoài xâm nhập mà do các vấn đề về cấu trúc bên trong, phổ biến nhất là vách ngăn lệch. Đó là khi phần phân chia sụn và xương giữa hai lỗ mũi bị biến dạng, thường là do chấn thương như gãy mũi.

Một dấu hiệu nhận biết vẹo vách ngăn là bạn chỉ có thể thở ra bằng một bên mũi.  

Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng đến việc thở. Nếu bạn vẫn có thể thở khá dễ dàng thì chỉ cần sử dụng thuốc dị ứng để mở đường thở, nhưng nghiêm trọng hơn cần phẫu thuật để mở rộng đường thở. 

Mang thai

Tình trạng nghẹt mũi khi mang thai xảy ra phổ biến với nhiều phụ nữ. Điều này không đe dọa đến tính mạng, nhưng cũng không nên điều trị bằng thuốc mà nên sử dụng nước muối để làm sạch mũi và súc miệng. Nước muối thực sự giúp loại bỏ chất nhầy ứ đọng ra khỏi mũi của thai phụ, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn thứ cấp và có thể làm giảm áp lực mệt mỏi khi mang thai.

Nếu bị lệch vách ngăn mũi, nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để chỉnh sửa nó trước khi mang thai.

Adenoids mở rộng

Adenoids là những mảng mô nhỏ nằm ở phía sau cổ họng. Chúng tương tự như amidan và nằm ngay trên chúng.

Đây là một vấn đề phổ biến ở trẻ em và có thể khiến trẻ khó thở. Các adenoids ở trẻ em dưới 5 tuổi, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Sau 5 tuổi, adenoids co lại và không còn nhiều tác dụng. Tuy nhiên, nhiễm trùng gây ra sưng tấy ở các mô tuyến này. Điều này có thể khiến trẻ không chỉ bị nghẹt mũi mà còn bị nghẹt tai và môi nứt nẻ không thở được bằng miệng.

Thuốc xịt mũi hoặc thuốc kháng sinh có thể giúp kiểm soát các triệu chứng. Một số trẻ sẽ phải cắt bỏ adenoids, đặc biệt là nếu chúng khó ngủ.

Polyp mũi

Polyp mũi là các mô nhỏ phát triển trong mũi gây tình trạng viêm mãn tính, khiến niêm mạc mũi bị phồng rộp. Phần lớn chúng có liên quan đến bệnh hen suyễn, nhiễm trùng tái phát và dị ứng.

Polyp thường không đau nhưng nếu phát triển đủ lớn, chúng có thể làm tắc các xoang và đường mũi, khiến nghẹt mũi. Chúng cũng có thể làm giảm chức năng khứu giác và vị giác.

Chất kích ứng hóa học

Một số hợp chất có thể gây kích ứng mũi và dẫn đến tắc nghẽn. Nước hoa là một thủ phạm phổ biến trong trường hợp này. 

Nước hoa không chỉ có thể làm nghẹt mũi mà còn có thể “cắt đứt” khứu giác, do đó có thể khiến mũi bị nghẹt nhiều hơn. Chúng ta sử dụng nước hoa hoặc nước xịt phòng nhiều hơn vì bạn không thích các mùi khác. Lâu dần, tất cả những hóa chất đó đều gây kích ứng khoang mũi.

 Căng thẳng

Căng thẳng và các cảm xúc mạnh khác có thể gây ra sự thay đổi nồng độ hormone khiến các mạch máu trong mũi to hơn, làm co thắt mũi và khiến bạn khó thở. Cách tốt nhất là xác định nguồn gốc của căng thẳng và tìm một cách lành mạnh để đối phó với nó, chẳng hạn như tập thể dục hoặc dành vài phút để thiền định.