Trước đây, chó đã qua huấn luyện có thể ngửi được mùi của bệnh ung thư, sốt rét, tiểu đường và Parkinson.
Công cụ chẩn đoán mới: mũi chó!
Theo báo The Guardian (22-5-2020), dự kiến vào đầu tháng 6 này, nước Anh sẽ thử nghiệm một loại xét nghiệm mới, với sự tham gia của 5.000 cảnh sát và nhân viên quân đội. Mỗi người tham gia được yêu cầu... nhổ nước bọt vô một ống để xét nghiệm có hay không virus corona chủng mới trong mẫu.
Được biết xét nghiệm nước bọt có độ chính xác cao hơn so với xét nghiệm xâm lấn bằng cách đưa tăm bông, hay miếng gạc sâu vô màng nhầy phía sau mũi và trong miệng để lấy mẫu tìm virus gây bệnh Covid-19.
Theo GS Paul Elliott ở Đại học Hoàng gia London, hiện có tới 30% xét nghiệm tăm bông mũi cho kết quả âm tính... giả, nên người ta đang rất hi vọng vào loại xét nghiệm nước bọt vì vừa dễ thực hiện, vừa nhanh lại chính xác hơn.
Cũng chính vì “cơn ác mộng dịch tễ học” ấy mà Chính phủ Anh lại vừa đầu tư 500.000 bảng Anh cho một loại thử nghiệm khác: huấn luyện chó phát hiện những người bị nhiễm Covid-19, ngay cả trước khi họ bộc lộ các triệu chứng bệnh.
Nhưng liệu chó có thể đánh hơi... mùi virus corona chủng mới?
Năm 2015, một số nhà nghiên cứu Ý đã đào tạo hai chó chăn cừu Đức (chó berger) phát hiện các hóa chất liên quan tới bệnh ung thư tuyến tiền liệt trong các mẫu nước tiểu. Những con chó ấy đã đúng trong 90% trường hợp.
Năm 2018, một số nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng về việc chó có thể đánh hơi chiếc vớ của ai đó và “cảnh báo” liệu họ có bị sốt rét hay không. Theo GS James Logan - trưởng khoa kiểm soát dịch bệnh của Trường Y học nhiệt đới và vệ sinh London (LSHTM), chó có thể phát hiện mùi từ người bị nhiễm sốt rét với độ chính xác rất cao, “vượt trên tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) về chẩn đoán”.
Ở Anh, tổ chức từ thiện Hypo Hounds đã huấn luyện chó phát hiện những thay đổi về hơi thở, mồ hôi ở những người chủ của chúng bị bệnh tiểu đường, giúp phát hiện lượng đường trong máu của họ đang ở mức nguy hiểm sớm hơn cả những máy kiểm tra đường trong máu.
Nghiên cứu do Tổ chức từ thiện Medical Detection Dogs (Chó phát hiện y tế) ở Anh đã gợi ý rằng mỗi con chó có thể sàng lọc tới 250 người/giờ, và có thể được huấn luyện để phát hiện mùi của bệnh với phạm vi độ pha loãng tương đương một muỗng cà phê đường, trong hai hồ bơi có kích cỡ theo tiêu chuẩn điền kinh Olympic.
Medical Detection Dogs đã huấn luyện những con chó chuyên phát hiện y tế để nhận ra mùi của bệnh sốt rét, ung thư, tiểu đường và bệnh Parkinson, theo BBC (27-3-2020).
“Hãy còn sớm để xác định có hay không mùi Covid-19. Nhưng chúng tôi biết rằng các bệnh về đường hô hấp khác vẫn làm thay đổi mùi cơ thể chúng ta, vì vậy có khả năng nó xảy ra với cả Covid-19 - GS James Logan giải thích - Và nếu vậy, chó có thể phát hiện ra nó. Công cụ chẩn đoán mới này, với mũi chó, có thể cách mạng hóa phản ứng của chúng ta với Covid-19”.
Chó giúp tiết kiệm... nguồn tài nguyên xét nghiệm
Theo trang web y tế uy tín Medical News Today (25-4-2020), từ cuối tháng 4 năm nay, một nhóm các nhà nghiên cứu từ Trường Y học nhiệt đới và vệ sinh London, Tổ chức Medical Detection Dogs và Đại học Durham ở Anh đã công bố sáng kiến sử dụng khứu giác tinh tế và rất lão luyện của chó phát hiện y tế nhằm sàng lọc người nhiễm Covid-19.
Giai đoạn đầu của nghiên cứu sẽ thu thập các mẫu mùi từ những bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở các bệnh viện tại thủ đô London. Sáu con chó chuyên phát hiện y tế, thuộc hai nòi Labrador và Cocker Tây Ban Nha, sẽ được huấn luyện để xác định “mùi virus” từ các mẫu ấy.
Theo TS Claire Guest - giám đốc Medical Detection Dogs, ở giai đoạn thứ hai, chó đã qua huấn luyện sẽ được kiểm tra trong các tình huống trực tiếp. “Việc sàng lọc sẽ nhanh chóng, hiệu quả, không xâm lấn, đảm bảo nguồn tài nguyên xét nghiệm có giới hạn của cơ quan Dịch vụ y tế quốc gia chỉ được sử dụng khi thật sự cần thiết” - cô phân tích thêm.
Các nhà nghiên cứu tin rằng chỉ sau sáu tuần huấn luyện, chó phát hiện y tế có thể giúp sàng lọc bệnh Covid-19. Họ cũng lưu ý: chó có thể xác định người không khỏe, vì chúng rất giỏi cảm nhận ngay cả những thay đổi nhỏ về nhiệt độ da nên có thể ngay lập tức cho biết ai đang bị sốt.
Về lâu dài, các nhà khoa học lưu ý rằng những con chó được huấn luyện đặc biệt có thể phục vụ trong sân bay, nơi chúng sẽ phát hiện những khách du lịch có thể nhiễm virus corona chủng mới. “Điều này sẽ giúp ngăn chặn sự tái phát Covid-19 sau khi chúng ta đã kiểm soát được dịch bệnh” - GS Steve Lindsay, Đại học Durham, nhấn mạnh.
“Một lần nữa, mũi chó sẽ có thể cứu sống nhiều người” - TS Claire Guest hào hứng nói.
Chó tìm Covid qua mùi... mồ hôi nách!
Một sáng kiến tương tự cũng đang được triển khai ở Pháp, theo dự án mang tên NOSAIS do GS Dominique Grandjean của Trường Thú y quốc gia Alfort chủ trì.
Tám con chó nghiệp vụ - gồm bảy chó chăn cừu thuộc nòi Bỉ Malinois và một con chó nòi Cursinu bản địa của đảo Corse, do Đội cứu hỏa đảo Corse và hiến binh cung cấp, đang được huấn luyện tại nơi sẽ là bệnh viện thú y tương lai ở Ajaccio trên đảo Corse.
Giao thức của NOSAIS rất đơn giản: các bệnh viện sẽ cung cấp những miếng gạc, từng đặt dưới nách các bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19. Họ sẽ nhét chúng vô các lọ vô trùng rồi đặt các lọ trong một hầm nhỏ, gần đồ chơi yêu thích của mỗi con chó. Chó được đưa tới ngửi mùi trước khi lấy... đồ chơi. Sau đó, chúng sẽ ngửi các lọ hàng trăm lần mỗi ngày trong suốt một tuần liền...
“Bất kỳ chó nghiệp vụ nào của lính cứu hỏa, hiến binh, cảnh sát quốc gia hoặc hải quan đều có thể được huấn luyện. Một con chó có khả năng phát hiện chất nổ sẽ nhận biết 40 mùi khác nhau. Bây giờ chúng tôi sẽ đưa thêm một mùi nữa cho chúng!” - bác sĩ thú y Aymeric Bernard, cố vấn kỹ thuật huấn luyện chó cho Dịch vụ Cứu hỏa và cứu hộ của Nam Corsica, giải thích với Hãng thông tấn Pháp AFP.
“Các bệnh viện cần rất nhiều phương tiện sàng lọc đáng tin cậy. Ngày nay, xét nghiệm phản ứng khuếch đại gen (PCR) mới đạt độ tin cậy khoảng 70%. Do đó, chúng tôi cần tham khảo chéo loại xét nghiệm ấy với các loại sàng lọc khác” - bác sĩ Jean-Luc Pesce, giám đốc bệnh viện Ajaccio, nói.
Sau đảo Corse, các vùng khác ở Pháp sẽ tham gia thử nghiệm trong vài tuần tới. Các thử nghiệm tương tự của NOSAIS cũng đang được triển khai ở Liban cùng các dự án tương tự ở Đức, Canada, Na Uy, Vương quốc Anh và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, theo Paris Match.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận