Dù luật quy định cấm bán TLĐT cho độ tuổi thiếu niên, tuy nhiên các em vẫn dễ dàng tiếp cận thú vui độc hại này.
Tràn lan trên các trang mạng, hội nhóm Facebook... là những quảng cáo TLĐT hàng ngàn hương vị, nhiều mức giá, cách mua, miễn phí giao hàng. Dù có dòng thông báo không bán cho người dưới 18 tuổi, nhưng người mua đặt hàng trong vài nốt nhạc bất kể tuổi tác.
Tràn ngập trên mạng lẫn ngoài đời
Sáng giữa tuần, trên đường Trần Quốc Toản (quận 3, TP.HCM), còn gọi "chợ thuốc lá", đông người ghé mua. Khi hỏi TLĐT, một chủ quầy chỉ chiếc thùng xanh loại dùng đựng nước đá: "Ở trỏng đó. Coi đúng loại muốn mua không".
Khoảng 30 cây TLĐT xếp gọn, gồm nhiều mùi: xoài đào, soda cam, ổi, bạc hà... giá từ 220.000 đồng/cây. Vỏ hộp chữ Trung Quốc, người bỏ mối dán tên mùi hương bằng tiếng Việt.
Cây thuốc có bao ni lông bọc kín, vỏ hộp không có seal (băng dán nguyên tem). Khi hỏi xuất xứ và chất lượng, chủ quầy nói hên xui: "Thường ai mua loại này là xài quen rồi. Tới mở thùng lấy rồi trả tiền thôi, có nói năng gì đâu".
Tại một tiệm chuyên TLĐT gần ngã tư Phú Nhuận, thanh niên tên Trung mua một cây pod (loại hút một lần). Trung nói thích xài loại này, hút khi nào hết tinh dầu chứa nicotine trong ống, thường gọi là juice, thì vứt. Một cây từ 150.000 đồng, xài gần một tháng.
Người bán giới thiệu nhiều loại xuất xứ Mỹ nhưng sản xuất ở Trung Quốc. Anh khuyên nếu là "tấm chiếu mới" nên bắt đầu từ loại pod. Còn người sành nên mua vape, hút xong mua chai tinh dầu bơm vào tiếp. Các phụ kiện như bộ sạc, ống ngậm, thân máy... có thể thay thế, từ vài chục ngàn đồng. "Hút phê hơn thuốc lá thật. Mùi tinh dầu thơm lắm", Trung cười, nhả khói mù mịt.
Còn tại một tiệm trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3), TLĐT bày bán hoa cả mắt. Giới thiệu mẫu pod dài gấp đôi chiếc USB, nam nhân viên cho biết giá từ 360.000 đồng, cam kết chất lượng và nguyên tem. Một nhân viên nữ vừa bán vừa rít thuốc liên tục, căn phòng chật hẹp ngộp mùi khói.
Loại vape xịn hơn giá từ 600.000 đồng, có loại "ngầu đét" giá 2 triệu đồng với phần vỏ kim loại cầu kỳ. Với các loại tinh dầu, nhân viên cho biết khách cần gì có đó, hàng chục loại màu sắc sặc sỡ.
Mua online giao hàng 30 - 60 phút
Trên nhóm Facebook Thuốc lá... hơn 10.000 thành viên, N. đăng tải "Xả hết, không cọc" kèm hình các loại pod và vape. Pod từ 180.000 đồng, theo N., có thể dùng được 12.000 hơi với vị kem, dâu tây lạnh, trái cây... Loại vape từ 380.000 đồng, hoặc loại nhựa nhìn như móc khóa.
Tinh dầu nicotine châm thêm được bán theo ống, từ 200.000 đồng, dùng trong 1 - 2 tháng. Người này cho biết nhóm vị hoa quả đắt hàng nhất, và "thảy" thêm hình mớ sản phẩm tiếng Nhật. Phụ kiện đầu đốt từ 80.000 đồng, thân máy, pin, sạc, drip tip - ống ngậm rộng được giới thiệu là giúp hút được nhiều khói, mùi tinh dầu "phê" hơn...
Một số tài khoản vào hỏi mua, với thông tin trang cá nhân đang học cấp III. Có tài khoản bình luận "Có loại nào giá dưới 100.000 đồng không", và người bán trả lời nhiệt tình. Chưa kể những lời tiếp thị "top 10 vị tinh dầu vape thơm nhất, chính hãng, nên thử", "top ngon đỉnh chóp", "gợi ý từ chuyên gia"...
Dường như phớt lờ quy định, các trang dù đăng "Sản phẩm giới hạn độ tuổi và chỉ dành cho người lớn trong độ tuổi hút thuốc hợp pháp.
Tất cả các đơn hàng đặt trên web sẽ được xác minh lại độ tuổi. Bạn phải từ 18 tuổi trở lên để mua sản phẩm". Nhưng việc đặt hàng diễn ra nhanh chóng, nhân viên gọi xác nhận cũng không nói năng gì độ tuổi.
Trang P... bán hàng từ 8h sáng đến 4h sáng hôm sau, các trang khác từ 8h - 21h30, hình thức ship COD (nhận hàng trả tiền), chuyển khoản, chuyển phát nhanh, gửi ô tô đủ cả.
"Đặt hàng trong khung giờ làm việc, đơn sẽ xử lý trong 5 - 10 phút", nữ nhân viên Phượng cho biết. Góc màn hình liên tục hiện các tài khoản người dùng chốt đơn, nhằm thúc đẩy người mua đặt hàng ngay.
"Làm một hơi" gần cổng trường
Tan học hồi lâu, tại đoạn đường gần cầu Rạch Lăng (quận Bình Thạnh) một số người đang chạy thể dục, vỉa hè bên này nhóm học sinh cấp II dừng xe trò chuyện. Cổng trường các em chỉ cách một lối rẽ trái.
Một học sinh nam đeo kính cận với bộ đồng phục tinh tươm hỏi bạn mình: "Làm một hơi không?". Em lận từ bên trong đồng phục, lấy ra cây TLĐT gọn trong lòng bàn tay. Cậu bạn đón lấy rít một hơi dài, ngửa mặt lên trời, mắt lim dim nhả khói. Cậu bạn khác có vẻ chán, lấy điếu thuốc thật từ một bạn rít mấy hơi với vẻ sành điệu, rồi kéo nhau đi đá banh.
Cảnh này không lạ gì ở các quán cà phê. Buổi tối ở một quán trên đường Trường Sa (quận Tân Bình), hai học sinh đồng phục trường cấp III ngồi chơi game hút TLĐT.
Còn ở khu phố Tây trên đường Bùi Viện (quận 1), thật khó phân biệt độ tuổi, nhưng có những em trai em gái trẻ măng ngồi hút nhả khói mù mịt kèm đủ loại mùi pha trộn.
TLĐT đến tay các em nhanh gọn lẹ như vậy có lẽ một phần từ hệ thống phân phối quá tiện lợi. Từ cửa hàng ngoài thị trường, online, cho đến các mối bán sỉ, cộng tác viên bán lẻ... Quang, nhân viên hệ thống V..., cho biết khi trở thành cộng tác viên bán hàng sẽ được hút pod "thả ga", thu nhập mỗi tháng ít gì 10 - 20 triệu đồng, không mất vốn, hưởng chiết khấu nhiều.
Với cộng tác viên bán lẻ, tiệm Quang có 5 cấp doanh số, từ 5 - 20 triệu đồng thì chiết khấu 15%. Nếu doanh số cao trên 200 triệu đồng, chiết khấu 30%.
Tương tự, nếu làm đại lý bỏ sỉ, người bán sẽ hưởng ưu đãi và có thưởng nếu đạt doanh số cao. Quang cho biết trong năm nếu bán doanh số từ 500 triệu đồng sẽ thưởng ngay iPhone đời mới nhất.
Khi chúng tôi lo ngại lỡ học sinh mua thì sao, người bán nói: "Tụi anh không bán cho học sinh. Nhìn mấy nhóc học sinh là biết, mặc đồng phục, khoác cái áo khoác à". Khi được hỏi là nếu mua online thì sao, người bán cười cười không nói gì.
Tháng 7-2024, tại hội thảo tác hại của thuốc lá mới và đề xuất biện pháp cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, tàng trữ, quảng cáo các sản phẩm này, ông Nguyễn Trọng Khoa - phó cục trưởng phụ trách quản lý, điều hành Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) - cho biết: "Nếu chúng ta không có chính sách cấm ngay đối với TLĐT thì sẽ là mối nguy hại rất lớn cho cả thế hệ tương lai".
Theo thống kê, năm 2015 tỉ lệ người từ 15 tuổi trở lên sử dụng TLĐT là 0,2%, đến năm 2020 tăng lên 3,6% (tăng 18 lần).
Theo nghiên cứu tại 11 tỉnh thành, tỉ lệ sử dụng TLĐT trong học sinh từ 13 - 15 tuổi đã tăng từ 3,5% vào năm 2022 lên 8% vào năm 2023. Trong năm 2023 có hơn 1.200 ca nhập viện do sử dụng TLĐT.
TLĐT chứa nhiều chất độc, thành phần chất ô nhiễm, kim loại chì, thủy ngân... gây ảnh hưởng toàn bộ cơ thể, thậm chí tổn thương DNA tăng nguy cơ ung thư. Các cơ quan chức năng đã cảnh báo tình trạng sử dụng ma túy trái phép khi dùng TLĐT.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận