Mua điện sinh khối thay vì nhập khẩu than

Các vấn đề về cơ chế hỗ trợ giá, thuế, đầu ra của điện sinh khối... đã được đặt ra trong quyết định mới này. Tuy nhiên vẫn còn một số vấn đề khiến nhà đầu tư băn khoăn.

Một trong những vấn đề lâu nay nhà đầu tư thường lo lắng là phải “chạy đi chạy lại” lo đầu ra thì nay đã được giải quyết. Tập đoàn Điện lực VN (EVN) được giao nhiệm vụ mua lại toàn bộ lượng điện sản xuất được từ năng lượng sinh khối (phụ phẩm, phế thải trong sản xuất nông nghiệp, chế biến nông lâm thủy sản và các loại cây khác) nối lưới.

Ngoài việc bao tiêu đầu ra, quyết định mới ban hành này cũng quy định hàng loạt chế độ ưu đãi khác về vốn, thuế như: dự án điện sinh khối được huy động nguồn vốn trong, ngoài nước để triển khai dự án; được miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên liệu, vật tư, bán thành phẩm phục vụ cho việc xây dựng nhà máy; việc miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với dự án điện sinh khối như những lĩnh vực được ưu đãi đầu tư cũng như việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, thuê đất...

Một vấn đề mấu chốt được các đơn vị dự kiến xây dựng các nhà máy sản xuất điện từ nguồn nguyên liệu sinh khối trong thời gian qua là giá mua điện cũng được minh bạch trong quyết định này.

Cụ thể đối với các dự án đồng phát nhiệt điện (vừa sản xuất nhiệt - hơi vừa sản xuất điện), mức giá điện được EVN mua lại là 1.220 đồng/kWh (tương đương 5,8 cent/kWh). Với mức giá này đã cao hơn khoảng 2 cent đối với một số nhà máy đường sử dụng bã mía để phát điện hiện nay.

Trong khi đó, các dự án dùng nguyên liệu sinh khối chỉ sản xuất điện (không phải là đồng phát nhiệt - điện) sẽ được EVN mua điện theo “biểu giá chi phí tránh được áp dụng cho các dự án điện sinh khối”.

Ông Nguyễn Đức Cường, giám đốc Trung tâm năng lượng tái tạo và cơ chế phát triển sạch thuộc Viện Năng lượng (Bộ Công thương), giải thích: “chi phí tránh được” là chi phí EVN mua điện sinh khối thay vì phải dùng than nhập khẩu sản xuất điện như hiện nay.

“Việc nhập khẩu than sản xuất ra 1kWh điện hiện nay vào khoảng 7,3-7,5 cent được coi là “chi phí tránh được” và cũng là giá điện mà EVN mua lại từ các nhà máy sản xuất điện từ nguyên liệu sinh khối. Đây cũng là mức giá mở theo biến động giá than trên thị trường” - ông Cường giải thích.

Cũng theo ông Cường, sở dĩ có sự chênh lệch giá giữa hai loại hình sản xuất điện từ nguyên liệu sinh khối là đồng phát nhiệt - điện và nhiệt điện vì loại hình thứ nhất về cơ bản đã có đầu tư cơ sở hạ tầng sẵn. Ví dụ các nhà máy sản xuất mía, đường hoặc một số nhà máy dùng nguyên liệu sinh khối sản xuất hơi phục vụ trong công nghiệp nên mức ưu đãi về giá thấp hơn so với các nhà máy chỉ đơn thuần sử dụng nguyên liệu sinh khối sản xuất điện.

Một trong những quy định khiến doanh nghiệp băn khoăn là điều kiện khởi công xây dựng công trình điện sinh khối cần phải có văn bản chấp thuận mua điện của bên mua điện (tức EVN) và thỏa thuận đấu nối với nhà phân phối...

Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư cũng cho rằng chi phí đầu tư sẽ tăng khi quy định bên bán điện phải chịu trách nhiệm đầu tư đường dây từ nhà máy đến điểm đấu nối vào lưới điện quốc gia gần nhất, theo quy hoạch của điện lực tỉnh.