Ông Lương Văn Ngay (bìa phải) bức xúc khi nhân viên bán BHYT của phường không trả lời được khi nào mới có thẻ BHYT cho ông - Ảnh: Thùy Dương

Sau khi Bảo hiểm xã hội VN có hướng dẫn “nới” điều kiện tham gia BHYT cho một số đối tượng, ngày 23-3 Bảo hiểm xã hội TP.HCM có ngay hướng dẫn thực hiện.

Theo đó, người đã tham gia BHYT tự nguyện trước ngày 1-1-2015 và có nhu cầu tham gia tiếp, người 70 tuổi trở lên... được mua BHYT theo hình thức cá nhân mà không phải mua theo hộ gia đình. Điều kiện này chỉ áp dụng trong năm 2015.

Chỉ bán 3 tháng

Bà Nguyễn Thị Châu (69 tuổi, Q.Phú Nhuận) cho biết trước khi thẻ BHYT của bà hết hạn (31-3-2015), đầu tháng 2-2015 chồng bà đã đến UBND P.17, Q.Phú Nhuận đăng ký mua BHYT tiếp cho bà, nhưng thời điểm đó bà chưa mua được do còn một người trong hộ khẩu chưa mua BHYT.

Đến đầu tháng 4, bà Châu đọc báo thấy quy định đã “mở” cho những người như bà được mua lẻ BHYT chứ không phải mua theo hộ gia đình nên ngày 10-4 bà Châu quay lại UBND P.17 hỏi mua BHYT.

Cán bộ phường tên Thu nói: “Bây giờ cô phải nói anh Ngô Thanh Sang (con bà Châu) mua BHYT thì con mới bán BHYT cho cô được một năm. Nếu anh Sang không mua, con chỉ bán tạm thời cho cô ba tháng và ngày 1-6 mới có thẻ vì cô là diện mua mới chứ không phải gia hạn thẻ do thẻ đã hết hạn từ ngày 31-3”.

Khi bà Châu trình bày báo đăng quy định mới cho người đã tham gia BHYT tự nguyện được mua BHYT cá nhân, bà Thu nói bà chỉ làm theo văn bản của bảo hiểm xã hội đưa về. Theo bà Thu, đã mấy lần bà điện thoại hỏi một cán bộ bảo hiểm xã hội về việc người dân hết hạn thẻ ngày 31-3 có cho gia hạn không thì người này khẳng định là không.

Khi người nhà bà Châu nói trễ hạn thẻ trên ba tháng mới tính là mua mới, bà Thu khẳng định: “Chị cứ trực tiếp lên Bảo hiểm xã hội TP hỏi trường hợp như cô Châu có bán không để xem họ nói làm sao.

Tôi đã nói rồi, còn 5-6 trường hợp thẻ hết hạn như cô Châu mà không được đó. Bây giờ chị cứ mang giấy tờ này lên hỏi. Nếu họ nói được thì chị hỏi tiếp rằng tôi mua ở phường mà cô đó nói không được, xin cho tôi hỏi công văn số mấy, ngày tháng ký công văn đó để tôi về nói chuyện với cô đó.

Chị hỏi để người ta đưa công văn chính thức xem có đúng với công văn hiện nay tôi có không. Tôi nghĩ họ phải biết chuyện này vì tôi điện hỏi hai, ba lần nhưng cán bộ này vẫn nói không được. Nếu họ nói được tôi sẽ làm gia hạn cho cô Châu và những người khác”.

Bức xúc khi mua BHYT

Chiều 13-4 là lần thứ ba ông Lương Văn Ngay (66 tuổi, Q.Tân Bình) đến UBND P.10, Q.Tân Bình mua BHYT. Ông Ngay mắc bệnh tiểu đường 14 năm nay, phải dùng thuốc chích nên ông sợ không kịp đổi thẻ BHYT mới để đi khám bệnh, lãnh thuốc.

Như mọi năm, trước khi thẻ BHYT hết hạn (ngày 30-4), ông Ngay đã đến UBND phường đăng ký mua BHYT tiếp. Cũng như hai lần trước, lần thứ ba nói trên khi ông Ngay mang theo tập hồ sơ gồm sổ hộ khẩu gia đình, bản photocopy thẻ BHYT của các thành viên trong gia đình... đến UBND P.10 mua BHYT thì nhân viên tên Hương trả lời: “Chỉ nhận hồ sơ từ ngày 15 đến 20”.

Ông Ngay thắc mắc: “Vậy thẻ BHYT hết hạn làm sao tôi khám?”, cô Hương trả lời: “Cái đó bên BHYT trả lời chú chứ bọn con chỉ nhận đăng ký theo quy định”. Nghe cô Hương trả lời, ông Ngay trình bày nỗi lo của ông là không biết đến đầu tháng 5 ông có thẻ BHYT mới để đi khám bệnh không?

Tuy nhiên, cô nhân viên này chỉ trả lời: “Tụi con cũng kiến nghị trong thời gian người dân chờ không có thẻ BHYT phải như thế nào, nhưng trên BHYT chưa trả lời cái đó”. Cuối cùng, cô nhân viên tên Hương nói chưa dám hứa với ông Ngay là bao giờ ông mới có thẻ BHYT nên ông phải ôm mối lo của mình ra về.

Cùng ngày, chúng tôi đến UBND P.5, Q.3 để hỏi gia hạn thẻ BHYT cho người thân có thẻ BHYT đã hết hạn từ ngày 31-3-2015.

Tại đây, nhân viên tên Hà cho biết người thân của chúng tôi đã bị gián đoạn BHYT một tháng nên phải đăng ký mua BHYT mới. Sau đó, cô Hà hướng dẫn chúng tôi ngày 21-4 trở lại mua BHYT để cuối tháng 5 lấy thẻ và đến 1-6 thẻ sẽ có giá trị sử dụng (hết hạn sử dụng ngày 31-12-2015).

Cô Hà cũng cho biết từ ngày 25 đến 30 hằng tháng là những ngày mua BHYT mới, nhưng do tháng 4 nghỉ lễ nên phường bán trước ngày quy định.

Do hiểu không đúng

Về phản ảnh của người dân nói trên, ông Cao Văn Sang - giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM - nói trường hợp bà Châu hết hạn thẻ BHYT ngày 31-3 mà không được cán bộ UBND P.17, Q.Phú Nhuận cho gia hạn thẻ, chỉ bán cho ba tháng và thẻ có hiệu lực ngày 1-6 là sai quy định.

Ông Sang cho rằng việc cán bộ phường nói không có thông tin là tắc trách. Ngay sau đó, ông Sang đã điện thoại gọi một lãnh đạo Bảo hiểm xã hội Q.Phú Nhuận đề nghị kiểm tra lại. Kết quả xác minh là cán bộ tên Thu nói trên đã nhận được văn bản hướng dẫn của Bảo hiểm xã hội TP nhưng do hiểu không đúng nên đã không cho người dân gia hạn thẻ BHYT theo quy định mới.

Theo ông Sang, nếu thẻ BHYT của người dân gián đoạn không quá ba tháng thì coi như không gián đoạn, khi bà con mua BHYT là thẻ có hiệu lực ngay đầu tháng kế tiếp. Trường hợp của bà Châu, nếu mua BHYT từ ngày 15 đến 20-4 thì thẻ có hiệu lực ngày 1-5. Mới ngày 10-4 mà phường không cho bà Châu gia hạn thẻ là sai quy định.

Ông Sang khẳng định Bảo hiểm xã hội TP đã có hướng dẫn các đại lý thu BHYT là UBND phường, xã về nguyên tắc gia hạn thẻ và mua mới BHYT.

Theo đó, trường hợp gia hạn thẻ, người dân đến đại lý thu BHYT đóng tiền từ ngày 15 đến 20 của tháng và thẻ có hiệu lực ngay ngày 1 của tháng kế tiếp. Ví dụ, thẻ của người dân hết hạn ngày 31-3 thì từ ngày 15 đến 20-3 đến phường mua BHYT, thẻ có hiệu lực ngày 1-4.

Trường hợp mua BHYT mới, đến phường mua từ ngày 25 đến 30 (hoặc 31) của tháng và đầu tháng tới nữa thẻ mới có hiệu lực. Ví dụ, ngày 25-4 người dân mua BHYT mới thì thẻ BHYT có hiệu lực ngày 1-6. Tuy nhiên theo ông Sang, tùy phường mà có thể bán BHYT sớm hơn thời gian quy định, nhưng nên giải thích rõ cho người dân để tránh thắc mắc.