Xe công nông chở hàng chục người nghênh ngang trên quốc lộ 14 - Ảnh: T.B.D.

Theo thống kê của Sở GTVT tỉnh Gia Lai, tính đến năm 2015 tỉnh đang có 12.000 xe công nông (bao gồm máy kéo, công nông đầu dọc, công nông đầu ngang). Ở các tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, số xe này lên tới hàng chục ngàn chiếc.

Ông Nguyễn Hữu Quế, giám đốc Sở GTVT Gia Lai, cho biết đầu tháng 11 khi họp trực tuyến với các tỉnh, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các tỉnh quản lý chặt xe công nông, bởi thống kê cho thấy số vụ tai nạn có liên quan đến loại xe này tăng đột biến.

“Ở Gia Lai chỉ trong một tuần đã có đến hai vụ, ngay sáng 26-11 chúng tôi có văn bản yêu cầu công an, thanh tra giao thông không cho xe công nông ra đường cấm, không cho chở người thì tới chiều tối 27-11 lại xảy ra tai nạn của loại xe này làm chết năm người” - ông Quế nói.

Từ sáng sớm, có mặt trên các tuyến quốc lộ như 19, 14, 25... dẫn về các vùng nông sản, cà phê tập trung ở tỉnh Gia Lai dễ dàng chứng kiến cảnh những chiếc xe công nông chạy ngênh ngang trên đường.

Một cảnh sát giao thông Công an huyện Đắk Đoa lắc đầu ngao ngán khi được hỏi sao không bắt phạt xe công nông ra quốc lộ: “Khó lắm. Phạt thì phạt được, nhưng bà con đồng bào nghèo lấy tiền đâu nộp phạt? Giữ xe được vài bữa rồi bà con không có xe để đi làm ăn, thương quá đành phải nhắc nhở rồi trả về, phạt cũng như không”.

Quốc lộ 14 hiện đã được mở rộng, kẻ vạch sơn và thảm nhựa láng bóng nhưng thỉnh thoảng trên đường lại xuất hiện bất thình lình những chiếc xe công nông đầu dọc, lầm lì và đen trũi từ trong các rẫy cà phê băng qua đường.

Một cảnh sát giao thông trực chiến trên quốc lộ 14 đoạn qua huyện Chư Sê nói: “Ngoài việc chở nông sản, trụ tiêu chạy nghênh ngang, xe công nông còn trở thành... xe khách khi chở trên thùng hàng chục người đi rẫy”.

Đêm 27-11, khi giữ hiện trường tai nạn tại xã Ia Khươl, một cảnh sát giao thông Công an Chư Păh than: “Từ đầu mùa cà phê đến giờ chúng tôi nhận tin báo tai nạn xe công nông liên tục.

Mùa này người dân chạy xe chở hàng chục người đi hái cà phê, rồi chở hàng đi nghênh ngang trên quốc lộ.

Vào ban đêm xe công nông đặc biệt nguy hiểm vì không có đèn, không có phản quang sau thùng, màu xe thâm hòa lẫn với bóng đêm rất khó nhìn thấy”.

Ông Phạm Hiếu Trình, chánh văn phòng Ban an toàn giao thông tỉnh Gia Lai, nói mỗi năm Gia Lai có hàng trăm vụ tai nạn liên quan đến xe công nông, thế nhưng hiện việc quản lý loại xe này vô cùng khó.

Theo ông Trình, xe công nông được người dân sử dụng vì tính linh động, có thể biến thành máy kéo hay xe tải, leo đồi, đi dưới mọi thời tiết... Nhưng đây cũng là loại phương tiện nguy hiểm vì “toàn không”: không đèn, không xinhan, không còi, kết cấu xe dài, người điều khiển không có bằng...

Để quản lý xe công nông, các tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp như tiến hành đăng ký xe, yêu cầu người lái đi học bằng lái, tổ chức dán tấm phản quang lên xe... nhưng theo ông Phạm Hiếu Trình thì chưa mang lại nhiều hiệu quả.

Người dân sở hữu xe công nông hầu hết khi bị xử phạt không có tiền nộp, quản lý chặt thì người dân không có phương tiện để làm ăn, công an giam xe được vài bữa cũng phải thả.