Phóng to

Các loại xe chen chúc nhau qua đường hầm Hải Vân (Ảnh chụp tại trạm thu phí phía nam Hải Vân)

Mặc dù trước lúc qua hầm, mỗi phương tiện giao thông đều nhận được một tờ bướm ghi rõ qui định giao thông trong hầm, thế nhưng mỗi ngày các kỹ sư tại trung tâm vận hành đường hầm vẫn “đau đầu” bởi những lỗi vi phạm hết sức ngớ ngẩn của giới tài xế lẫn hành khách.

Và trong khi đơn vị vận hành đang cố tìm cách xử lý vi phạm, thì bên ngoài mỗi ngày có đến hàng nghìn người dân hiếu kỳ muốn được tận mắt chứng kiến “công trình thế kỷ” của đất nước. Vậy là dịch vụ “tour” siêu tốc ra đời.

Loạn “dịch vụ” du lịch xuyên hầm

Trong vai một thanh niên quê mùa muốn tận mắt thấy hầm Hải Vân - công trình hầm đường bộ lớn nhất Đông Nam Á vừa mới khánh thành - tôi chưa kịp dừng xe máy thì “cò” Thắng, tuổi trạc chừng 24, nhanh nhẩu chạy tới mời chào đon đả: “Gửi xe đi anh, rồi mình đi thăm hầm Hải Vân. Chỉ mất 15 phút mà qua đến Lăng Cô chứ mấy anh”.

Phóng to

Lực lượng an ninh hầm Hải vân phải hoạt động hết công suất mới hạn chế được tình trạng vi phạm Luật giao thông của các tài xế trong lúc lưu thông qua hầm

Vừa nói, anh ta vừa “tóm” lấy chiếc xe của tôi. Và không cần có sự đồng ý của khổ chủ, Thắng tự động đưa xe lên vỉa hè, nơi có chừng 13 chiếc xe máy đủ loại đang xếp một hàng dài, bên trên được phủ một lớp nilông che nắng lấy lệ.

Thấy tôi có vẻ ngơ ngác, bác tài xế 43H-1007 kiêm luôn “hướng dẫn viên” của tour du lịch Liên Chiểu – Lăng Cô bằng đường hầm lên giọng: “Mới ở quê ra à? Thăng Bình hay Duy Xuyên? Ra đến đây mà chưa đi đường hầm là chưa biết Đà Nẵng rồi!”.

Nghe bác tài nói vậy, mấy chị phụ nữ đang yên vị trên xe cười rõ to với giọng đầy tự hào. Tôi ầm ừ cho qua chuyện rồi trèo lên xe. Chiếc xe lam cũ kỹ cõng trên mình 16 người bắt đầu lăn bánh.

Phóng to

hàng chục xe lam, xe du lịch 16 chổ ngồi đang nằm chờ khách để đi "tour" Liên Chiểu - Lăng Cô

Cùng lúc cuộc “bình loạn” về “công trình thế kỷ” trên xe cũng bắt đầu “nóng” lên theo tỉ lệ nghịch với cự ly. Rời đường Nguyễn Văn Cừ (nằm trên quốc lộ 1A đoạn qua phường Hòa Hiệp, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng), chiếc xe lam bắt đầu “nhập” vào tuyến đường dẫn lên cửa hầm phía nam hầm Hải Vân, bỏ lại phía sau hơn 30 đồng nghiệp khác đang nằm dài chờ khách giữa trưa...

Chân núi Hải Vân lúc 2 giờ chiều, trời nóng như đổ lửa. Mặt đường nhựa đen bóng, liên tục hắt lên những “đốm lửa” táp vào mặt người. Trời nắng nóng, xe chật chội nên mùi hơi người chen lẫn khói thuốc lá cứ xộc vào mũi.

Tôi không thể nào chịu nổi đành thò đầu ra khỏi xe... chấp nhận nắng. “Xe của chúng ta chuẩn bị qua trạm soát vé phía nam vào hầm. Quan sát kỹ bà con sẽ thấy ở đó có một máy quay phim. Bất cứ chuyện chi mình làm họ ngồi trong nớ... biết hết”.

Phóng to

Rất căng thẳng bởi có quá nhiều xe vi phạm - ảnh chụp một kíp trực tại trung tâm vận hành hầm Hải Vân

Giọng bác tài kiêm “hướng dẫn viên” vừa dứt, lập tức tiếng ồ đầy thán phục vang lên. Hàng chục cái đầu cứ thế thò ra khỏi thành xe, bất chấp phía trước có những chướng ngại vật gì.

Xe bắt đầu vào miệng hầm cũng là lúc “hướng dẫn viên” bắt đầu “nổ” với những lời lẽ như chỉ duy nhất một mình biết chuyện: “Đây là công trình hầm đường bộ lớn nhất khu vực Đông Nam Á, dài gần hơn 6km, bên trong được lắp đặt máy quạt gió phản lực để người đi đường hít thở không khí trong lành”.

Vừa lái vôlăng, bác tài vừa chỉ tay lên phía trần hầm: “Máy quay phim đấy, liệu hồn mà vứt rác xuống đường”. Những cái chỉ tay liên tục của bác tài khiến nhóm hành khách trên xe nháo nhào, tặc lưỡi... “Chỗ này rộng, mình dừng xe chụp ảnh kỷ niệm đi bác tài ơi!”. Phía cuối xe, tiếng một thanh niên đề nghị nhưng không được chấp nhận, xe tiếp tục chạy về phía cuối đường hầm.

Vừa ra khỏi cửa hầm bắc, bác tài xế liền đảo quanh một vòng rồi quay lại rồ ga “dọt” lẹ trở lại. Lần này thì xe chạy nhanh hơn bởi không cần phải giới thiệu nữa. Nhưng xem ra nhóm du khách cũng không đủ thời gian và bình tĩnh để ngắm “công trình vĩ đại của dân tộc” như lời của “cò” Thắng.

Tất cả đang lo vịn chặt vào thành xe bởi phía trước, bác tài đang biểu diễn cho xe chạy giữa dải phân cách làm bằng cao su. Nhiều chị trên xe đổ nhào vào nhau hét toáng lên vì sợ. Xe ra khỏi đường dẫn trở về bãi đỗ cũ, lập tức mỗi hành khách được nhà xe thu phí 15.000 đồng cho cả hai lượt (khứ hồi).

“Nếu đi một chiều và có cả xe máy thì giá 30.000 - 40.000 đồng/người” - Thắng cho biết. Theo quan sát của tôi, tại bãi xe di động nằm trên đường Nguyễn Văn Cừ, không chỉ có xe lam loại Daewoo mà cả những xe du lịch 16 chỗ ngồi chạy tuyến Đà Nẵng - Đông Hà cũng tham gia đi “tour”. “Mỗi ngày chí ít cũng kiếm được 500.000 - 700.000 đồng, khỏe re” - một tài xế tên Duy cho biết.

Hiểm họa từ sự hiếu kỳ

Phóng to

Ách tắc giao thông bên trong đường hầm Hải Vân

Điện thoại cầm tay, để bàn đều không liên lạc được, cuối cùng tôi đành gửi xe lại chỗ cũ với giá 3.000 đồng/chiếc, cuốc bộ vào lại trung tâm vận hành hầm - “đại bản doanh” của Xí nghiệp Quản lý - khai thác hầm đường bộ qua đèo Hải Vân (gọi tắt Hamadeco).

Cầm trên tay tập tài liệu vừa soạn thảo còn chưa ráo mực, giám đốc Hamadeco Nguyễn Đình Bách than thở: “Mỗi ngày chúng tôi xử lý không biết bao nhiêu trường hợp vi phạm do không chấp hành Luật giao thông trong đường hầm. Tôi không hiểu vì quá hiếu kỳ hay vì thiếu ý thức mà người dân mình nhiều tay chơi ngông lắm”.

Nói rồi ông Bách chìa ra một tập ảnh, những chứng cứ vi phạm được lấy ra từ dữ liệu do hệ thống camera thu giữ trong suốt hơn 307 giờ vận hành, trong đó có tấm hình hai thanh niên đang đùa giỡn giữa đường hầm.

Phóng to

Đúng 1 giờ sáng, hai thanh niên này đã dùng xe máy chạy thẳng vào "tham quan" đường hầm

“Lúc ấy độ chừng 1giờ sáng, qua hệ thống camera chúng tôi chỉ kịp phát hiện hai thanh niên chở nhau trên một xe máy loại xịn chạy với tốc độ cao lao thẳng vào miệng hầm. Lập tức hệ thống thông tin của lực lượng an ninh hầm được báo động, chúng tôi dùng xe tuần tra đuổi theo, nhưng đến giữa hầm thì thấy hai thanh niên nọ đang dang chân, múa tay nhảy cỡn giữa đường hầm, bên cạnh là chiếc xe còn nổ máy, y như không có chuyện gì xảy ra”, kỹ sư Cao Bá Giang - phó giám đốc Hamadeco - kể lại...

Ông Bách phân trần: “Những ngày đầu vận hành việc lưu thông đường hầm, khổ nhất là chuyện các xe khách đỗ đậu ngang nhiên trong hầm để chụp ảnh lưu niệm. Đường hầm chật, mật độ xe đông, tầm quan sát thấp là những nguy cơ có thể dẫn đến tai nạn xảy ra bất cứ lúc nào trong đường hầm. Nhưng nguy hiểm nhất vẫn là chuyện xe vượt trái phép. Đây là nguy cơ dẫn đến thảm họa cháy nổ trong đường hầm rất cao”.

Tính đến ngày 21-6, tức mới sau hai tuần đưa vào vận hành, đã có trên 68.000 xe qua hầm, bình quân khoảng 230 xe/giờ, trong đó có đến trên 160 xe vi phạm, nhiều nhất là các lỗi vượt trái phép (35 xe), quá chiều cao (34 xe), xe dừng tham quan trong đường hầm (27 xe)...

Đặc biệt có những xe tải quá đát lại chở đầy hàng nên không thể chạy đúng tốc độ qui định dẫu độ dốc không quá 2%. Một nhóm cảnh sát giao thông lẫn thanh tra giao thông đành phải “thả tay” khi phát hiện xe tải 29U-9579 đang “bò” vào hầm với tốc độ 5km/giờ. “Không thể phạt họ được bởi không lẽ cân tải trọng bằng mắt” - anh cảnh sát giao thông tên Dãi thuộc Phòng CSGT TP Đà Nẵng thú thật.

Với mỗi kíp trực khoảng 60 người, chia làm nhiều đội, nhóm từ trạm thu phí, lực lượng an ninh hầm, đội cứu hộ đến trực chỉ huy trung tâm, tất cả đều không thể lơ đãng dù chỉ một phút, nhưng xem ra căng thẳng nhất vẫn là trung tâm điều hành. “Tại đây nhất cử nhất động đều có thể quan sát rõ đến mười mươi, ngay cả những túi nilông bé tí cũng bị camera ghi hình lại. Vì vậy với những xe vi phạm, chỉ cần quét máy đến bảng số là có thể đọc ngay số xe và in chứng cứ ra chỉ sau 5- 7 phút”, kỹ sư Lê Châu Thắng - trưởng ca điều hành đường hầm Hải Vân - cho biết.

Theo thống kê, đến nay đã có gần 10 trường hợp bị các lực lượng chức năng của Huế và Đà Nẵng xử phạt do cố tình không chấp hành Luật giao thông khi qua hầm. Thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng, trưởng Công an quận Liên Chiểu (TP Đà Nẵng), khẳng định sẽ tăng cường phối hợp với Hamadeco để phát hiện và xử lý nghiêm những vi phạm này.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra hiện nay là lực lượng này chưa được trang bị các phương tiện, thiết bị cần thiết khác để đáp ứng yêu cầu công tác ở một địa bàn đặc thù như đường hầm Hải Vân.

Chia tay ông Bách, tôi quay trở ra bãi gửi xe. Đã hơn 4 giờ chiều mà trời vẫn nắng nóng như thiêu đốt. Trên đoạn đường dẫn dài 4,5km này chỉ duy nhất một mình tôi là cuốc bộ. Không một bóng xe đạp hay xe gắn máy nào được vào khu vực đường dẫn, vậy mà không hiểu sao hai thanh niên làm nghề cò mồi khách du lịch ấy lại vào được.

Trong lúc tôi tự vấn thì phía trước hơn sáu xe lam chạy “tour” Liên Chiểu - Lăng Cô đang rú ga lao vào hướng cửa hầm, trên xe hàng chục thanh niên nam nữ thò đầu ra khỏi thùng xe cười ngặt nghẽo.