Trong khi đó, đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa ban hành thông tư hướng dẫn cách tính tiền sử dụng đất theo quy định nói trên.

Phóng to

Ảnh minh họa: HỒNG NHỰT

Ngưng trệ hàng ngàn hồ sơ

Năm 2000, chị X.A. mua miếng đất 300m² tại Q.Tân Bình (TP.HCM). Tháng 6-2010, chị làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hoàn tất hồ sơ, chuyển sang chi cục thuế quận để tính tiền sử dụng đất. Theo quy định mới, phần diện tích vượt hạn mức là 140m² phải nộp tiền sử dụng đất theo giá thị trường trong điều kiện bình thường (viết tắt là giá thị trường). Gần một năm qua, chị A. chưa đóng thuế được do chi cục thuế quận chưa biết tính giá thị trường ra sao để nộp tiền sử dụng đất.

Chị L.T.M. mua miếng đất ở Q.12 từ tháng 11-2009 để xây nhà ở. Thế nhưng từ đó đến nay chị vẫn phải ở nhà thuê do đất chị mua vẫn chưa sang tên được vì cơ quan thuế chưa tính được tiền sử dụng đất cho phần đất vượt hạn mức quy định...

Tại chi cục thuế các quận huyện, số hồ sơ ngưng trệ do chưa định được giá đất để tính tiền sử dụng đất cho phần đất ngoài hạn mức lên đến hàng ngàn hồ sơ. Một số người dân chờ quá lâu đã rút hồ sơ, làm lại hồ sơ xin hợp thức hóa mới với diện tích vừa đủ trong hạn mức đất ở để khỏi vướng quy định trên hoặc chuyển sang ghi nợ tiền sử dụng đất. Không ít trường hợp người dân rút hồ sơ ra để... chuyển nhượng đất bằng giấy tay vì đã lỡ hứa bán.

Chờ hệ số K?

Qua nhiều lần dự thảo và hứa hẹn, hơn một năm rưỡi trôi qua (kể từ khi quy định tính tiền sử dụng đất theo giá thị trường tại nghị định 69 của Chính phủ có hiệu lực), Bộ Tài chính vẫn chưa ban hành thông tư hướng dẫn cách tính tiền sử dụng đất theo giá thị trường cho những trường hợp trên.

Theo dự thảo thông tư hướng dẫn mới nhất do Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đóng góp của các địa phương, có hai phương án để tính giá thị trường cho thửa đất có diện tích đất ngoài hạn mức của hộ gia đình, cá nhân (dưới 1.000m²). Phương án một là cơ quan chức năng các địa phương xây dựng hệ thống hệ số K (ví dụ K là 1,2, 1,7 hoặc 2...) cho toàn tỉnh thành dựa trên tình hình kinh tế - xã hội, khả năng sinh lời... của từng khu vực khác nhau. Khi tính giá thị trường để đóng tiền sử dụng đất, các chi cục thuế sẽ lấy giá đất do UBND tỉnh thành ban hành hằng năm nhân với hệ số K ứng với từng vị trí đất để thu tiền của dân. Phương án hai là các địa phương sẽ xây dựng một bảng giá đất theo giá thị trường riêng (khác với bảng giá đất ban hành vào đầu năm) và áp dụng bảng giá này để thu tiền sử dụng đất cho diện tích ngoài hạn mức.

Theo nhiều cán bộ thuế, so với nội dung của những dự thảo trước đây (cơ quan chức năng phải thẩm định giá thị trường từng thửa đất có diện tích ngoài hạn mức để tính tiền sử dụng đất), dự thảo thông tư lần này đưa ra giải pháp khả thi, sát thực tế hơn. Tuy nhiên, khi thông tư được ban hành và có hiệu lực thì cũng chưa thể áp dụng ngay trong thực tế. Lý do là các địa phương phải có thời gian để xây dựng hệ thống hệ số K hoặc xây dựng bảng giá đất thị trường cho toàn tỉnh thành. Quá trình này mất thời gian từ vài tháng đến cả năm, tức người dân phải tiếp tục chờ...