Đó là những vướng mắc thực tế được Tuổi Trẻ Online ghi nhận những ngày nay tại Hà Nội, khi người dân phản ánh khó khăn khi lãnh lương hưu qua tài khoản. Đại diện cơ quan bảo hiểm xã hội chỉ ra những trường hợp phổ biến và cách giải quyết nhanh chóng, tránh đi lại nhiều lần.

Muôn vàn lý do không nhận được lương hưu

Tại Nhà văn hóa số 10, tổ dân phố B7, khu dân cư số 4 phường Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, lúc 6h30 sáng hàng chục người đã xếp hàng, chờ tới lượt lãnh lương hưu. 

Nhưng cũng có người đã có thẻ ngân hàng, chờ để hỏi "cháu xem giúp cô lương hưu có ở đây không?", "tôi chờ mãi không thấy tiền về tài khoản, cô giúp tôi"…

Ông Nguyễn Quốc K., 65 tuổi, ở quận Thanh Xuân, cho hay ông đến nhà văn hóa từ 6h30 sáng, xếp số, chờ gọi lĩnh tiền thì cán bộ nói ông đăng ký nhận qua tài khoản nên không phát tiền mặt, phiền ông hỏi phía ngân hàng "bắn tiền vào tài khoản chưa".

Theo ông K., tháng trước ông phải đi 4-5 lần mới lấy được lương dù kê khai, dò hỏi tại phường, bảo hiểm xã hội quận và ngân hàng.

"Tôi lấy hộ lương cho bố mẹ ở nhà. Sau khi Nhà nước tăng lương, hai ông bà được hơn 11 triệu đồng. Chủ trương chung là chuyển tiền qua tài khoản, rảnh lúc nào thì ra cây ATM hoặc ngân hàng rút, nhưng sáng nay xem tài khoản vẫn chưa thấy tiền", ông K. bày tỏ.

Sau khi được cán bộ hướng dẫn, ông đi thêm một đoạn đường nữa đến Bảo hiểm xã hội quận Thanh Xuân để nhờ cán bộ kiểm tra tiền lương.

Cũng vướng mắc, bà Vũ Thị T., 61 tuổi, trú quận Thanh Xuân, trăn trở khi có tài khoản ngân hàng từ tháng 7-2024 song đến nay chưa lãnh được lương hưu cho chồng tai biến ở nhà. 

Theo bà, sau khi kiểm tra, công an phường và cán bộ bảo hiểm xác định tên đệm của chồng ở sổ hưu là "Chí", không khớp thẻ bảo hiểm y tế có tên đệm là "Văn".

"Trước mắt, tôi sẽ nhờ cán bộ làm thủ tục để khớp thông tin tên đệm để hưởng bảo hiểm y tế miễn phí. Công an chứng thực cho đúng tên "Nguyễn Chí C.", sau đó lãnh lương hưu cho chồng", bà T. bộc bạch.

Tại sao có tài khoản ngân hàng nhưng không lãnh được lương hưu?

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, bà Nguyễn Thị Phương Hoa - phó giám đốc Bảo hiểm xã hội quận Thanh Xuân - cho hay quận có trên 38.000 người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng. Đến tháng 7-2024, số người nhận qua tài khoản tăng đột biến từ 53% lên gần 93%. 

Do vậy quá trình thực hiện có nhiều vướng mắc. Ví dụ, lương hưu đã chi vào tài khoản song nhiều cụ chưa biết cách kiểm tra tài khoản, vẫn lên cơ quan bảo hiểm xã hội hỏi thông tin.

Với nguyên nhân là sai số tài khoản ngân hàng, cán bộ bảo hiểm xã hội sẽ đề nghị rà soát lại tài khoản ngân hàng. 

Người nào mở tài khoản ngân hàng nhưng chưa làm tờ khai đề nghị hưởng lương hưu qua tài khoản thì được cán bộ hướng dẫn làm theo mẫu của bảo hiểm xã hội.

"Có cụ nghĩ rằng cứ mở tài khoản là lương hưu tự chuyển vào tài khoản, nên vẫn đi lĩnh tiền mặt tại điểm chi trả", bà Hoa cho hay.

Do số lượng kiến nghị tăng, Bảo hiểm xã hội quận Thanh Xuân tăng cường cán bộ phụ trách từng phường để trực tiếp hỗ trợ các cụ tra soát thông tin từ phía bưu điện (đơn vị chi trả tiền mặt) và ngân hàng (đơn vị chi trả qua tài khoản), tránh bà con đi lại nhiều lần.

Cán bộ hỗ trợ còn phát hiện nhiều người thiếu, sai đệm "Thị", "Văn", "Quang"; năm sinh sai lệch giữa hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội và căn cước...

"Chúng tôi đề nghị người hưởng rà soát, nếu có sai lệch thì kê khai mẫu đơn kèm photo căn cước công dân, để cơ quan bảo hiểm xã hội hiệu chỉnh. Việc đầu tiên là sửa thông tin trên thẻ bảo hiểm y tế để các cụ đi khám chữa bệnh. 

Sau đó thông tin giữa thẻ bảo hiểm y tế và căn cước công dân sẽ đồng bộ với dữ liệu dân cư quốc gia để chuyển lương hưu về tài khoản đã đăng ký", bà Hoa nói.

Khi mở tài khoản, người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội phải làm đề nghị nhận qua tài khoản trước ngày 25 hằng tháng để nhận tiền tháng kế tiếp.

Ví dụ, một người đề nghị nhận lương hưu qua tài khoản vào ngày 20-8-2024 thì sẽ nhận lương hưu qua tài khoản vào tháng 9-2024. 

Trường hợp làm muộn, tới ngày 28 hoặc 29-8, cơ quan bảo hiểm sẽ không bổ sung vào tháng hiện tại, mà bổ sung vào danh sách vào tháng sau liền kề.

"Chúng tôi thường xuyên trao đổi với các bên để chuyển thông tin, hướng dẫn mới qua các nhóm Zalo của tổ dân phố, để người hưởng nắm bắt, hiểu hơn về quy trình chi trả lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội không dùng tiền mặt", vị phó giám đốc này nói.

Sẽ trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội qua tài khoản từ ngày 1-9

Lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội sẽ chi trả qua tài khoản cá nhân tại 63 tỉnh thành từ ngày 1-9-2024.