Metro Bến Thành - Suối Tiên đang được thi công - Ảnh: T.T.

Cụ thể, trong văn bản hỏa tốc gửi tới Thủ tướng về tạm ứng vốn cho dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 (metro số 1), Bến Thành - Suối Tiên, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho biết theo kế hoạch đầu tư vốn nước ngoài, trong giai đoạn 2016-2020 dự án sẽ được giao khoảng 7.559,7 tỉ đồng.

Nhưng đến nay, dự án mới được giao khoảng 4.029 tỉ đồng trong 2 năm 2016-2017, hai năm gần đây 2018-2019 dự án không được giao thêm vốn.

Nguyên nhân, theo bộ này, là do dự án chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý về điều chỉnh tổng mức đầu tư, đồng thời chưa xác định rõ được giá trị vay lại hoặc cấp phát vốn vay nước ngoài từ ngân sách trung ương.

Về kiến nghị Thủ tướng chấp thuận cho tạm ứng từ ngân sách trung ương 2.158,5 tỉ đồng của TP.HCM, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho rằng nếu cho phép metro Bến Thành - Suối Tiên ứng trước vốn vay nước ngoài sẽ không đúng Luật ngân sách nhà nước do chưa có cơ sở khẳng định khả năng bố trí vốn năm sau cho dự án.

Vì vậy, bộ này đề nghị các bộ Tài chính, Giao thông vận tải, và TP.HCM phối hợp làm rõ giá trị vốn cấp phát từ trung ương và số liệu đã giải ngân của dự án.

Bộ cũng đề nghị UBND TP.HCM khẩn trương hoàn thiện thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án để có cơ sở đề xuất giao giá trị vốn vay, cấp phát vốn.

Trường hợp dự án còn hạn mức cấp phát từ trung ương - vốn vay nước ngoài, Bộ Kế hoạch và đầu tư sẽ trình Thủ tướng giao ngay trong năm 2019.

Theo kế hoạch trong năm 2019, TP.HCM được trung ương giao 1.000 tỉ đồng vốn đầu tư từ ngân sách trung ương - vốn vay nước ngoài, đến nay mới giao cho các dự án của thành phố 199 tỉ đồng, còn 801 tỉ đồng chưa giao.

Ngoài nguồn vốn này có thể bố trí cho metro Bến Thành - Suối Tiên, Bộ Kế hoạch và đầu tư cũng khẳng định có thể kiến nghị Thủ tướng báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao thêm vốn cho dự án từ nguồn vay 5.104 tỉ đồng mà Bộ Giao thông vận tải đang đề nghị giảm dự toán trong kế hoạch đầu tư trong năm 2019.

Như vậy có thể thấy rằng tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên đang đói vốn vì chờ thủ tục chứ tiền không thiếu, và hoàn toàn có thể bố trí thêm tới 5.900 tỉ đồng cho dự án nếu có thể giải ngân hết.

Cũng liên quan tới vốn vay thực hiện dự án metro Bến Thành - Suối Tiên, vào tháng 11-2018, ông Umeda Kunio - đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, đã có thư gửi lãnh đạo TP.HCM đề cập tới số tiền chậm thanh toán của dự án cho các nhà thầu Nhật Bản lên tới 100 triệu USD (khoảng 2.100 tỉ đồng).

Vị này cũng cảnh báo nếu khoản tiền chậm thanh toán cho các nhà thầu không sớm được giải quyết, tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên buộc phải dừng thi công.

TTO - Kiểm toán Nhà nước chỉ ra một số sai phạm của UBND TP.HCM và của ông Hoàng Như Cương - phó trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM - trong quá trình thực hiện dự án này.