Ông Aditya, giám đốc chiến lược kinh doanh, Tập đoàn Tata tại Singapore, nói về đám mây ảo - Ảnh: M.L.Thu

Vậy những chương trình cụ thể nào vừa mới bị ngưng lại? Và quốc gia thông minh Singapore được phát triển dựa trên những điều kiện gì?

Biến Singapore thành nơi hoàn hảo

Quốc gia thông minh là sáng kiến của Thủ tướng Lý Hiển Long được triển khai từ năm 2014. Ông Lý Hiển Long từng nói: "Quốc gia thông minh là quá trình Singapore tận dụng thế mạnh của công nghệ thông tin một cách toàn diện để tạo ra việc làm mới, các cơ hội kinh doanh mới, làm cho nền kinh tế hiệu quả hơn, cuộc sống tiện nghi hơn, biến Singapore trở thành nơi hoàn hảo nhất để sống, làm việc và vui chơi".

Trong giai đoạn 2014-2018, đề án quốc gia thông minh Singapore thực hiện năm chương trình chiến lược. 

Tuy nhiên, cả năm chương trình này vừa được tạm dừng để đánh giá lại theo các tiêu chí an ninh mạng. Năm chương trình này bao gồm:

1. Danh tính cá nhân điện tử quốc gia: Nhà nước lưu trữ tất cả thông tin cá nhân của người dân dưới dạng chứng minh thư điện tử, kèm theo đặc điểm nhận dạng sinh học, ví dụ dấu vân tay. 

Người dân chỉ cần khai báo thông tin một lần, sau đó dùng vân tay để tự động điền thông tin cá nhân trong các giao dịch. Điều này giúp giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính.

Ông Tan Kok Yam, phó tổng thư ký Chương trình quốc gia thông minh và chính phủ điện tử Singapore, cho biết: "Hiện nay nhà nước đang cho giới doanh nghiệp sử dụng thông tin cá nhân của người dân miễn phí. 

Trong tương lai, Chính phủ Singapore sẽ bán những thông cá nhân của công dân, không phải chính phủ cần tiền mà vì quốc gia thông minh cần phát triển bền vững".

2. Thanh toán điện tử: Singapore không khuyến khích người dân dùng tiền mặt vì khó kiểm soát nguồn tiền và các địa chỉ giao dịch. 

Thay vào đó, nhà nước tạo ra hạ tầng thanh toán điện tử quốc gia giúp người dân và doanh nghiệp thanh toán phi tiền mặt. Tiêu chuẩn mã QR quốc gia được thiết lập, cùng ứng dụng thanh toán quốc gia PayNow. Quá trình thanh toán chỉ còn tính bằng giây.

3. Hạ tầng cảm biến quốc gia thông minh: Hạ tầng hiện có trên 600 bộ cảm biến gồm camera và các thiết bị đo lường đặt ngoài trời. Các thiết bị cung cấp dữ liệu theo thời gian thực, và các bằng chứng chính xác cho các quyết định quản lý nhà nước. 

Ví dụ, máy đo cảm biến gửi về Bộ Môi trường và quản lý nước Singapore thông tin về tiếng ồn, ánh sáng, bụi trong không khí, lượng côn trùng và muỗi tại từng khu vực, độ ẩm và tình hình thời tiết... 

Các dữ liệu bất thường được kết nối ngay lập tức với nơi có trách nhiệm xử lý. Dựa trên bộ dữ liệu lớn, bộ liên tục đưa ra dự báo tình hình môi trường trong ba tháng tiếp theo.

4. Giao thông thông minh: Chính phủ Singapore từng bước xây dựng cơ sở hạ tầng đường bộ phù hợp cho xe không người lái, khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng và hạn chế xe cá nhân. 

Riêng trong lĩnh vực hàng không, nhà ga số 4 (Terminal 4) của sân bay Changi đang được xây mới và lắp đặt những thiết bị kỹ thuật số hiện đại nhất, để nhắm tới mục tiêu trở thành ga hàng không thông minh nhất thế giới.

5. Thời khắc cuộc sống: Là chương trình riêng cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, những công dân có cuộc sống số ngay từ khi mới chào đời. 

Chương trình này giúp gia đình quản lý thông tin cá nhân của trẻ qua mạng, đăng ký sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe và nhận gói hỗ trợ tài chính của chính phủ cho gia đình có trẻ sơ sinh.

Cần nhiều nhà khoa học dữ liệu

Học giả Kent Calder nhận định trong ấn phẩm "Singapore thành phố thông minh - quốc gia thông minh": khái niệm "thông minh" có bốn cấp độ theo thứ tự là: quốc gia, thành phố, vùng và liên cơ quan. 

Vì vậy, các chương trình cấp quốc gia bị ngưng trệ sẽ kéo theo hệ lụy ảnh hưởng tới các chương trình thông minh cấp độ nhỏ hơn.

Singapore đã có hơn nửa thế kỷ chuẩn bị các tiền đề cho sự hình thành quốc gia thông minh. 

Đặc biệt là các tiền đề về phát triển con người và bồi dưỡng đội ngũ quản lý, sau cùng mới là đầu tư vào công nghệ thông tin.

Để triển khai các chương trình quốc gia thông minh và thành phố thông minh, Singapore rất cần những nhà khoa học dữ liệu (data scientists). Công việc của họ là đọc những dữ liệu thô, sau đó tìm ra những "câu chuyện" ẩn sau các số liệu để làm báo cáo. 

Nếu thiếu họ thì những cán bộ khác và công chúng không thể hiểu được ý nghĩa của dữ liệu lớn. Singapore mất rất nhiều năm để đào tạo ra một nhà khoa học dữ liệu.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long chia sẻ trên Facebook cá nhân rằng Singapore sẽ không thể quay lại cách làm việc trên giấy tờ phi kỹ thuật số và không kết nối Internet. 

Vì vậy, tuy chậm lại nhưng đề án quốc gia thông minh Singapore có nhiều triển vọng khả thi với điều kiện an ninh mạng được siết chặt hơn nữa.