Không ít doanh nghiệp đã dồn chi phí thuê mặt bằng để đẩy mạnh kinh doanh online, tìm đến mô hình chia sẻ mặt bằng hoặc chuyển sang tìm kiếm những mặt bằng nhỏ với giá thuê vừa tầm hơn để tối ưu chi phí.

Có nhiều cách cắt giảm chi phí, như vào khu chung để giảm chi phí từ bảo vệ tới thuê nhà. Tất cả đều nỗ lực vượt qua thời khó.

Tháo chạy vì chi phí cao

Nhiều khách quen đang thấy chưng hửng khi quán cà phê Mellower đối diện Nhà thờ Đức Bà (đường Đồng Khởi, quận 1) đóng cửa, tháo hết biển hiệu. Hệ thống cà phê nước ngoài này thông báo đóng cửa, trả mặt bằng chỉ trong một ngày.

Ông Nguyễn Hoàng Minh Luân (nhân viên tại Mellower) cho biết dù quán đông khách song chi phí mặt bằng quá lớn, khoảng 800 triệu đồng/tháng, chưa kể đến các chi phí khác khiến doanh thu không bù nổi.

Dù hệ thống này có dự định mở rộng kinh doanh ở Việt Nam, song một năm trước, chi nhánh của doanh nghiệp này tại Tòa nhà Đức (quận 1) cũng phải đóng cửa và đến nay đã đóng cửa chi nhánh cuối cùng.

Tương tự, bà N. (giám đốc một thương hiệu thời trang) cho biết công ty này vừa trả một mặt bằng tại đường Lý Tự Trọng (quận 1) khi hết hợp đồng 5 năm.

Giá thuê mặt bằng là 4.500 USD/tháng với mức tăng 10% mỗi năm nên giá thuê luôn trên 100 triệu đồng/tháng. Chủ nhà lại muốn tăng giá cho thuê lên 5.500 USD/tháng, nên doanh nghiệp quyết định trả.

"Lúc trả mặt bằng tôi thấy nhẹ nhõm vì lấy được khoản tiền cọc hơn 400 triệu đồng, còn trả trước thời hạn thì chấp nhận mất", bà N. nói.

Theo bà N., ban đầu các tầng trên có các dịch vụ spa chia sẻ tiền thuê, song sau dịch, ngành này điêu đứng, người thuê đóng cửa nên bà phải gánh toàn bộ chi phí này trong khi hiện 80% doanh thu lại đến từ mua sắm online.

Trong khi đó, ông Trần Văn Trường, tổng giám đốc Công ty TNHH thương mại quốc tế hải sản Hoàng Gia, cho hay chuỗi này cũng đành trả một mặt bằng trên đường Phan Văn Trị (quận Gò Vấp) vì giá thuê đến 150 triệu đồng/tháng.

Theo ông Trường, những mặt bằng giá thuê cao, không tự nuôi được, doanh nghiệp dứt khoát trả lại.

Gắng giảm chi phí để vượt khó

Ông Trường cho hay hiện nay lượng người mua online tại hệ thống này đã tăng lên, khoảng 30%.

"Thay vì bỏ số tiền lớn để thuê mặt bằng, tôi chuyển vào kinh doanh trong siêu thị lớn vì đã có sẵn lượng khách hàng, không tốn thu ngân, bảo vệ... dành nguồn lực đẩy mạnh kinh doanh online", ông Trường nói.

Ông Trường chia sẻ hiện có hơn 10 mặt bằng tại TP, song tới đây ông phải chuyển đổi những vị trí có chi phí cao sang mô hình tối ưu hơn, nhất là chia sẻ mặt bằng trong các siêu thị lớn.

Ông Lê Hữu Nghĩa, phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng giá bất động sản giảm song giá nhà cho thuê vẫn cao và kinh doanh khó khăn dẫn đến nhiều doanh nghiệp trả mặt bằng.

Theo ông Nghĩa, bản thân ông đi thuê mặt bằng, khi nghe hét giá xong cũng "choáng". 

Như có mặt bằng ở khu Tên Lửa (quận Bình Tân) hét giá đến 400 triệu đồng/tháng vì nằm ở ngã tư, trong khi mặt bằng kế bên chỉ 40 triệu đồng.

"Có những cái giá không chấp nhận được, có mặt bằng hét giá cao đến nay 2-3 năm vẫn còn để trống", ông Nghĩa nói.

Theo ông Nghĩa, chuỗi siêu thị mỹ phẩm của ông dù mở đến hơn 20 mặt bằng nhưng giờ chỉ duy trì khoảng 10 mặt bằng, chuyển sang kinh doanh online.

"Đợi khi thị trường hết khó khăn mới tính tiếp", ông Nghĩa nói.

Gánh nặng mặt bằng thời khó

Tình trạng trả mặt bằng hàng loạt như thời COVID-19 đang quay trở lại ở những con đường bán buôn sầm uất tại TP.HCM.