Bộ trưởng Môi trường Yeo Bee Yin đích thân kiểm tra rác thải nhựa nhập lậu ngày 28-5 - Ảnh: MALAY MAIL

"Chúng tôi hối thúc các quốc gia phát triển xem xét lại việc quản lý rác thải nhựa và thôi chở rác đến các quốc gia đang phát triển. Nếu các anh chuyển rác tới Malaysia, chúng tôi sẽ trả lại không khoan nhượng" - Hãng tin Reuters dẫn lời bà Bộ trưởng Môi trường Yeo Bee Yin.

Bà Yeo đã đích thân đi kiểm tra rác thải nhựa nhập lậu trong ngày hôm nay (28-5) và cho biết 60 container chứa 3.000 tấn rác đã nhập lậu vào nước này sẽ được trả lại nơi xuất.

Rác từ nước giàu

"Những container này đã được nhập bất hợp pháp trong các khai báo gian dối và các hành vi khác vi phạm rõ ràng luật môi trường của chúng tôi" - bà Yeo nói khi kiểm tra các lô hàng tại cảng Port Klang, ở ngoại ô thủ đô Kuala Lumpur.

Chính quyền Malaysia xác định số rác nhập từ ít nhất 14 quốc gia, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Pháp, Canada, Úc và Anh.

Theo bà Yeo, phần lớn công dân của các quốc gia phát triển nghĩ rằng rác họ thải ra sẽ được tái chế mà không biết rằng chúng bị đem đổ ở các nước như Malaysia.

Nhiều container rác bị kiểm tra tại Malaysia ngày 28-5 - Ảnh: MALAY MAIL

Cụ thể, chỉ riêng một công ty tái chế có trụ sở tại Anh đã xuất khẩu 50.000 tấn chất thải nhựa sang Malaysia trong hai năm qua.

Malaysia sẽ yêu cầu chính phủ nước ngoài điều tra các công ty như vậy.

Malaysia đã trở thành bãi thải của thế giới sau khi Trung Quốc cấm nhập khẩu chất thải như vậy, tạo ra cơn lũ hàng triệu tấn phế liệu nhựa tràn về các nước lân cận mỗi năm.

Tại Malaysia, hàng chục nhà máy rác thải bị xử lý, trong đó nhiều cơ sở không có giấy phép hoạt động, trong khi người dân liên tục khiếu nại về việc môi trường bị phá hoại.

Tội nặng như tội phản quốc

Bà Yeo Bee Yin khẳng định sẽ xử lý mạnh các công ty nhập lậu rác vào Malaysia - Ảnh: MALAY MAIL

Ngoài 60 container trên, nhiều cơ quan của Malaysia đang điều tra 123 container rác khác. Bà Yeo khẳng định những kẻ nhập lậu rác là "phản quốc" và sẽ bị đưa ra trước công lý.

"Những người đó không yêu nước. Những công ty mang rác về Malaysia sẽ có 14 ngày để trả lời các cáo buộc và sẽ phải trả chi phí cho việc lưu và chuyển trả lại số rác. Nếu không thực hiện, họ có thể bị chính phủ tịch thu đất và đối mặt với pháp lý" - Bộ trưởng Yeo nói và cho biết việc thanh tra rác thải rất tốn kém và phức tạp.

Khi bà Yeo cùng giới truyền thông mở thùng container tại cảng Klang May, nhiều thùng rác ghi nguồn gốc từ Trung Quốc và Bangladesh lại chứa rác từ các nước khác như Pháp. Và trong các thùng này, nhiều rác nhựa độc hại được giấu dưới các loại rác sạch cho thấy tính phức tạp của việc nhập lậu rác.

"Khi Trung Quốc cấm nhập rác nhựa, hầu hết rác này được chuyển sang các nước đang phát triển và chẳng ai theo dõi để đảm bảo số rác này được thải một cách đúng đắn" - bà Yeo giải thích.

Trước đó, Philippines cũng làm căng khi quyết trả lại 100 container rác thải cho Canada. Tổng thống Duterte thậm chí tuyên bố nếu Canada không thể nhận số rác, Manila sẽ dùng tàu chở đi và quẳng chúng xuống các bờ biển hoặc bãi biển của Canada.

TTO - Sau khi bị biến thành một bãi rác nhựa của thế giới, Malaysia tuyên bố đang trả lại rác nhựa không tái chế cho các nước phát triển.