Theo thông cáo báo chí ngày 22-10, các nhà khoa học đã phát hiện loài cá chép hồi khổng lồ trên sông Mekong, vốn được cho là đã tuyệt chủng cách đây gần 20 năm.

Loài cá chép hồi khổng lồ còn được gọi là "ma sông Mekong", có tên khoa học là Aaptosyax grypus. Đây là loài cá chép hiếm, có hình dáng kỳ lạ, hàm móc cong với núm nổi bật ở đầu hàm dưới, mắt to với mảng viền xung quanh có màu vàng, cơ thể giống cá hồi, có thể dài hơn 1,2m. Loài cá này được ghi nhận lần gần nhất vào năm 2005.

Kể từ năm 2017, giới nghiên cứu sinh vật đã theo dõi các loài cá di cư ở Campuchia và liên hệ chặt chẽ với cộng đồng ngư dân địa phương, để được cung cấp thông tin khi phát hiện bất kỳ điều gì khác thường. Chính nhờ việc này, 3 con cá chép hồi đã được phát hiện ở sông Mekong và một nhánh sông ở Campuchia từ năm 2020 - 2023, thu hút sự quan tâm lớn của các nhà nghiên cứu.

Nhà nghiên cứu Bunyeth Chan thuộc Đại học Svay Rieng (Campuchia) đánh giá việc phát hiện lại cá chép hồi khổng lồ đã mở ra hy vọng không chỉ cho loài cá này, mà còn cho toàn bộ hệ sinh thái sông Mekong.

Hệ sinh thái sông Mekong đem lại nguồn tài nguyên lớn nhất trên thế giới, cung cấp hơn 2 triệu tấn cá mỗi năm, với tổng trị giá trên 10 triệu USD.

Tuy nhiên, các loài cá di cư sông Mekong nói chung và cá chép hồi khổng lồ nói riêng đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó có tình trạng ô nhiễm công nghiệp và đánh bắt quá mức.

Các nhà sinh vật học kỳ vọng việc hợp tác với các cộng đồng địa phương tại các nước trong lưu vực sẽ giúp xác định được thêm sự tồn tại của loài cá chép hồi khổng lồ tại các khu vực khác của sông Mekong.

Hiện Cơ quan Quản lý thủy sản Campuchia đã đưa loài cá chép hồi khổng lồ trên vào danh sách các loài được bảo vệ.

Campuchia lập vùng an toàn bảo vệ cá heo sông Mekong quý hiếm

Vùng an toàn kéo dài 120km trên dòng chính của sông Mekong, bao gồm 35km thuộc tỉnh Stung Treng và 85km thuộc tỉnh Kratie, hai tỉnh ở phía Đông Bắc của Campuchia.