Ông Lý Quang Diệu và phu nhân Kha Ngọc Chi khi mới yêu nhau - Ảnh: Straits Times

Ngày 2-10-2010, bà Kha Ngọc Chi (Kwa Geok Choo), phu nhân của ông Lý Quang Diệu, qua đời ở tuổi 89 trong giấc ngủ. Giới truyền thông Singapore mô tả bà “là một người phụ nữ đơn giản, không muốn tìm kiếm danh vọng hay địa vị, luôn thu mình. Mọi người không biết nhiều về bà”.

Nhưng trong điếu văn khóc vợ, ông Lý Quang Diệu khẳng định: “Nếu không có bà ấy, tôi đã trở thành một người đàn ông khác, sống một cuộc đời khác”.  

Trong một lần nói chuyện với các sinh viên đại học Singapore về hôn nhân, ông Lý Quang Diệu tâm sự: “Các bạn có thể học theo quan điểm phương Tây là hãy cưới người phụ nữ mình yêu, hoặc cũng có thể đi theo con đường phương Đông là hãy yêu người phụ nữ mình cưới. Tôi cố kết hợp cả hai nguyên tắc này và nghĩ đó không phải là một lựa chọn tồi”.

Chọn vợ thông minh

Ông Lý Quang Diệu và bà Kha Ngọc Chi kết hôn chính thức vào ngày 30-9-1950. Trước đó, họ cùng là sinh viên Trường Raffles College danh tiếng ở Singapore. Bà Kha sau đó giành được học bổng của hoàng gia Anh và tới học tại ĐH Cambridge lừng danh tại Anh. Bà trở thành người phụ nữ đầu tiên từ châu Á sở hữu tấm bằng luật loại ưu ở ĐH Cambridge.

Khi còn ở Trường Raffles College, ông Lý và bà Kha là những đối thủ của nhau. Kết quả thi môn tiếng Anh và khoa học kinh tế của bà Kha xếp hạng nhất tại trường, trong khi ông Lý đứng thứ hai.

Chính sự thông minh sắc sảo của bà Kha đã khiến ông Lý nghiêng ngả. Từ đối thủ, họ trở thành tình nhân. Họ cưới nhau một cách bí mật tại Anh vào tháng 12-1947 mà không thông báo cho gia đình.

“Khi đó tôi chỉ là một anh chàng trẻ tuổi chưa có nghề nghiệp ổn định. Vì vậy cũng dễ hiểu khi cha mẹ của vợ tôi không xem tôi là một chàng rể lý tưởng. Nhưng vợ tôi có niềm tin tuyệt đối với tôi” - ông Lý kể về thời kỳ đó. Nhiều người đánh giá sự lựa chọn về tình yêu và hôn nhân của ông Lý rất khác biệt so với truyền thống của đàn ông gốc Hoa.

Chẳng phải cách đây hàng chục năm mà thậm chí là bây giờ, đàn ông gốc Hoa nói riêng và châu Á nói chung vẫn thích cưới vợ kém hơn về trình độ và trẻ hơn. Nhưng ông Lý lại chọn yêu và cưới một cô gái thông minh hơn và lớn tuổi hơn mình.

Các con của ông Lý Quang Diệu là Hiển Long, Vỹ Linh, Hiển Dương - Nguồn: Economist

Bà Lý Vỹ Linh, con gái ông Lý Quang Diệu, cho biết trong những năm đầu tiên của cuộc hôn nhân, bà Kha mới chính là người nuôi sống gia đình bằng đồng lương luật sư. Chính ông Lý cũng thừa nhận điều này. “Là luật sư, bà ấy kiếm đủ tiền để giải phóng cho tôi khỏi những nỗi lo về tương lai của con cái chúng tôi” - ông Lý cho biết.

Cả đời chung thủy

Dư luận Singapore đánh giá một trong những điểm tuyệt vời của ông Lý Quang Diệu là ông cả đời chung thủy với vợ và không bao giờ ngoại tình. Đây không phải là điều dễ dàng đối với một người đàn ông lên làm thủ tướng đất nước Singapore từ năm 36 tuổi.

Khi vụ xìcăngđan ngoại tình của nam diễn viên Singapore Jack Neo vỡ lở, nghị sĩ Lim Biow Chuan tuyên bố: “Một người đàn ông có sự nghiệp tốt đẹp rất khó tránh chuyện ngoại tình”.

Nếu xét đến thành công sự nghiệp, rất ít người có thể so sánh được với ông Lý. Thời trẻ tuổi ông Lý là người đàn ông cao ráo và khá điển trai. Rất nhiều người đàn ông quyền lực trên thế giới cũng không thoát được ải mỹ nhân và đánh mất sự chung thủy với vợ. Nhưng ông Lý thì không như vậy. Và đây là điều hoàn toàn có thể chứng minh được.

Là một chính trị gia nổi tiếng cứng rắn, ông Lý có rất nhiều kẻ thù. Họ luôn tận dụng mọi cơ hội để bôi nhọ ông Lý. Và không gì phá hủy sự nghiệp của một chính trị gia nhanh và hiệu quả như tin đồn ngoại tình.

Nhưng dù các đối thủ chính trị và những kẻ căm ghét ông Lý có nói xấu ông như thế nào đi chăng nữa thì chưa từng có ai buộc tội ông ngoại tình. Và điều đó cũng đúng với con trai ông là Thủ tướng Lý Hiển Long.

Những gì ông Lý viết về bà Kha cho thấy ông trân trọng người bạn đời của mình đến mức nào. “Bà ấy luôn ở bên cạnh tôi khi tôi cần. Bà ấy đã sống một cuộc đời có ý nghĩa và đầy ấm áp. Chúng tôi đã có những kỷ niệm quý giá trong suốt 63 năm sống cùng nhau” - ông Lý viết trong điếu văn viếng vợ. Ông cũng khẳng định bà đã có ảnh hưởng lớn tới sự nghiệp của ông.

“Bà ấy có năng lực đánh giá người khác một cách đặc biệt. Thỉnh thoảng bà ấy cảnh báo tôi nên cẩn thận với một số người. Và bà ấy luôn đúng” - ông Lý cho biết.  

Tình cảm nồng nàn cho đến phút cuối

Ông Lý Quang Diệu và phu nhân Kha Ngọc Chi hồi năm 2003 - Ảnh: Straits Times

Kể cả khi đã lên chức ông bà, ông Lý và vợ vẫn duy trì được tình cảm thắm thiết, nồng nàn. Trước khi qua đời, bà Kha bị bệnh nặng phải nằm liệt giường, đặc biệt là trong hai năm cuối đời.

Không chịu phụ thuộc vào các y tá và người giúp việc, đích thân ông Lý đã chăm sóc vợ hằng ngày. Bà Lý Vỹ Linh kể bà Kha thích được ông Lý chăm sóc hơn là các y tá.

“Cha tôi nhớ rõ các loại thuốc phức tạp mà mẹ tôi phải dùng. Vì mẹ tôi bị lòa mắt trái, cha tôi thường ngồi phía bên trái bà mỗi khi cho bà ăn. Ông giúp bà ăn hết thức ăn ở phía trái đĩa và nhặt sạch những mẩu thức ăn bà đánh rơi trên bàn” - bà Lý Vỹ Linh kể.

Điều đáng nói ông Lý là con cả một gia đình gốc Hoa truyền thống, đến luộc trứng cũng chẳng biết làm như bà Lý Vỹ Linh khẳng định.

“Nhưng khi sức khỏe mẹ tôi suy kiệt, cha tôi đã thay đổi cách sống của mình để chăm sóc bà, hết mình vì bà. Tôi biết cha tôi phải rất nỗ lực để làm tất cả những điều đó và tôi lấy làm ngạc nhiên vì ông ấy đã nỗ lực làm được như vậy” - bà Lý Vỹ Linh cho biết. Mỗi buổi tối ông Lý ngồi bên giường bệnh của vợ, kể cho bà nghe những công việc ông làm trong ngày.

Trên mạng Internet, một số blogger Singapore nhận định trong vai trò một người chồng, ông Lý đặt ra hình mẫu và tiêu chuẩn rất cao đối với mọi người đàn ông khác. Và ông xứng đáng được xem là người chồng mẫu mực để đàn ông Singapore noi theo.

Đón xem kỳ 3: Ông Lý Quang Diệu dạy con thành tài thế nào?