Mỗi tiểu bang ở Úc sẽ có một chương trình phổ thông khác nhau - Ảnh: ESSAY MARKING

Để tránh lạc hướng, phụ huynh cần tìm hiểu những gì?

Trước hết hãy hiểu về sự đa dạng

Hà Nguyễn, từng theo học ngành giáo dục học tại Đại học Macquarie (Úc), chia sẻ tại Úc, các tiểu bang và lãnh thổ chịu trách nhiệm quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục, đào tạo từ mẫu giáo đến đại học, trong đó có bậc phổ thông lớp 11, 12.

Trong khi đó, chính phủ liên bang sẽ chịu trách nhiệm xây dựng chính sách vĩ mô, đưa ra các chương trình trọng điểm. Cơ quan liên bang Úc đặc trách chương trình, đánh giá và báo cáo (ACARA) sẽ xây dựng Khung chương trình học quốc gia Úc (Australian National Curriculum Framework) cho toàn nước Úc.

Dù có những điểm riêng, mỗi tiểu bang hay lãnh thổ đều phải dựa trên khung chương trình này để soạn ra chương trình học thích hợp. Ở mỗi bang và lãnh thổ, các chương trình, chứng chỉ tốt nghiệp phổ thông cũng sẽ có những tên gọi riêng.

Chẳng hạn với tiểu bang New South Wales, chứng chỉ tốt nghiệp phổ thông gọi là HSC, tiểu bang Victoria là VCE, tiểu bang Queensland gọi là QCE, Nam Úc là SACE, Tây Úc là WACE…

Ngoài những môn học chính được ACARA đưa ra, chương trình giáo dục phổ thông ở mỗi tiểu bang thường có thêm từ 40 - 50 môn học cho học sinh tự chọn.

Các trường trong mỗi tiểu bang, lãnh thổ quyết định những môn học được đề ra. Học sinh có thể chọn lựa lộ trình học phù hợp với định hướng sau khi tốt nghiệp lớp 12, đúng với sở trường và sở thích.

Hiện nay, một số chương trình phổ thông như WACE (Tây Úc), SACE (Nam Úc), VCE (Victoria)… đã được chuyển giao cho một số trường tư thục ở Việt Nam.

Theo Hà Nguyễn, trước khi chọn chương trình học, cần tìm hiểu thật kỹ về các môn học được trường đối tác này giảng dạy. Do triển khai ở Việt Nam, các trường đối tác khó lòng dạy được hết 40 - 50 môn trong danh sách môn tự chọn.

Nếu học sinh không hào hứng hoặc không có sở trường với những môn này sẽ rất khó để đi đường dài.

Hà Nguyễn cũng cho rằng cần lưu ý đến năng lực của các trường đối tác. Các chương trình của những tiểu bang của Úc khi sang Việt Nam thường được vận hành trực tiếp bởi các trường tư, trường quốc tế.

Nếu trường đối tác giảng dạy chất lượng kém thì dù bạn có học chương trình chuẩn Úc cũng sẽ không hiệu quả.

Có ATAR để xét đại học hay không?

Để vào đại học top ở Úc, học sinh nước này thường phải có điểm ATAR cao. Luyện ATAR không hề nhẹ nhàng - Ảnh: UNSW SYDNEY

Ngoài sự đa dạng giữa chương trình của từng tiểu bang, phụ huynh tìm hiểu về giáo dục phổ thông ở Úc cần biết đến ATAR. Theo cơ quan ACARA, khái niệm ATAR (Australian Tertiary Admission Ranking) là thước đo thứ hạng giữa các học sinh cùng một đợt thi tốt nghiệp phổ thông ở Úc.

Tốt nghiệp VCE ở Victoria, SACE ở Nam Úc hay WACE ở Tây Úc, học sinh sẽ được cấp luôn ATAR (từ 0 đến 99,5). Nếu thí sinh được ATAR 70, đồng nghĩa thành tích học tập của bạn ấy vượt trội hơn 70% tổng số các thí sinh còn lại cùng dự thi.

Ở mỗi bang lại có cách quy đổi ra điểm ATAR riêng nhưng nhìn chung, các đại học ở Úc sẽ dựa trên thứ hạng ATAR để tuyển sinh trên toàn quốc. Ví dụ, ngành kinh tế ở một đại học tại Melbourne tuyển ATAR trên 90, ngành y tuyển ATAR trên 95…

Ngoài điểm ATAR, có khi trường đại học lại yêu cầu thêm một số yêu cầu khác như điểm môn toán, Anh văn…

Để được xét điểm ATAR, trong chương trình học - dù với WACE, SACE hay VCE… - bạn phải tích lũy các môn ATAR. Các môn này thường khó, yêu cầu cao, đòi hỏi người học phải nỗ lực rất lớn.

Nguyên hiệu trưởng một trường quốc tế tại TP.HCM có giảng dạy chương trình phổ thông Úc cho biết khi được vận hành ở Việt Nam, thấy một số học sinh không đủ năng lực học các môn ATAR, một số trường đã hướng dẫn cho các em học các môn hệ chung (General).

Các môn học cấp General thường dễ hơn so với ATAR. Đổi lại, học sinh học General sẽ không thi tốt nghiệp phổ thông mà chỉ làm các bài kiểm tra của Hội đồng học thuật Úc để lấy bảng điểm.

Đồng nghĩa, học sinh sẽ không thể vào thẳng đại học, mà chỉ có thể vào nhiều trường cao đẳng, trường nghề ở Úc.

Nếu muốn học đại học, các học sinh này phải học thêm 1-2 năm dự bị đại học trước khi chuyển tiếp.

"Tôi thường nhấn mạnh với học sinh, phụ huynh cần xác định lộ trình rõ ràng, đối chiếu với năng lực của bản thân sau khi hoàn thành chương trình phổ thông. Nếu bạn muốn học đại học ở Úc nhưng năng lực không thể học nổi các môn ATAR có thể đi đường vòng bằng các môn General rồi học dự bị đại học. Nếu bạn xác định ngay từ đầu sẽ học nghề thì không cần học các môn ATAR. Tuy nhiên nếu muốn vào đại học top ở Úc, cần xác định phải rất nỗ lực để luyện ATAR", vị nguyên hiệu trưởng nói.

Hàng trăm lớp học ở Úc đóng cửa vì giáo viên đòi tăng lương

TTO - Hôm nay 4-5, hàng trăm lớp học trên khắp tiểu bang New South Wales (Úc) buộc phải đóng cửa vì giáo viên tham gia các cuộc biểu tình đòi tăng lương.