Lực lượng dân quân Kataib Hezbollah hoạt động ở Iraq nhưng hoàn toàn tuân phục Iran - Ảnh: AHMAD AL-RUBAYE/AFP
Lực lượng bán quân sự dòng Shiite Kataib Hezbollah ở Iraq (ủng hộ Iran) đã có ý đồ hành động kể từ tối chủ nhật 5-1 (giờ địa phương).
Đài truyền hình Al Mayadeen ở Beirut (Lebanon) đưa tin hôm 4-1, Abu Ali Al-Askari - chỉ huy về an ninh của Kataib Hezbollah - đã thông báo trên Twitter yêu cầu lực lượng bảo vệ an ninh Iraq di chuyển cách xa các căn cứ của Mỹ và các cơ sở Mỹ đang sử dụng tối thiểu 1.000m kể từ tối 5-1.
10.000 quân theo dòng Hồi giáo Shiite
Trong vụ ám sát tướng Iran Qasem Soleimani hôm 3-1 ở Baghdad (Iraq), máy bay không người lái Mỹ đã đồng thời tiêu diệt Abu Mahdi al-Muhandis, chỉ huy Kataib Hezbollah.
Kataib Hezbollah theo tiếng Ả Rập có nghĩa là "Đạo quân đảng của thượng đế". Kataib Hezbollah còn được gọi là lực lượng Hezbollah ở Iraq nhưng không liên quan gì đến tổ chức Hezbollah ở Lebanon.
Kataib Hezbollah được thành lập năm 2003 ngay trước khi quân đội Mỹ xâm chiếm Iraq, với các thành viên vốn là những người chống đối Tổng thống Saddam Hussein, sau đó chạy sang Iran sống lưu vong.
Đây là lực lượng bán quân sự mạnh nhất Iraq nằm trong nhóm liên minh dân quân Hashd al-Shaabi, lực lượng đã tổ chức tấn công đại sứ quán Mỹ ở Baghdad hôm 31-12-2019.
Bắt đầu với 400 chiến binh, nay Kataib Hezbollah đã phát triển quân số lên đến 10.000 tay súng, gồm 7.500 quân ở Iraq và 2.500 quân ở Syria. Các chiến binh đều là công dân Iraq theo dòng Hồi giáo Shiite.
Kataib Hezbollah thuộc bộ máy bảo vệ an ninh Iraq nhưng hoàn toàn phục tùng Iran. Kataib Hezbollah báo cáo trực tiếp cho lực lượng đặc nhiệm Al-Quds của Iran (thuộc lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran).
Ảnh chụp Abu Mahdi al-Muhandis ngày 31-12-2019, tức ba ngày trước khi bị ám sát - Ảnh: REUTERS
Trung thành với Iran vì tôn giáo
Chuyên gia Mỹ Michael Knight đánh giá Kataib Hezbollah là lực lượng trung tâm trong chính sách bành trướng ảnh hưởng của Iran tại Iraq. Ngoài quan hệ chính trị, Kataib Hezbollah còn trung thành với Iran vì quan hệ tôn giáo gần gũi.
Kataib Hezbollah thừa nhận chế độ chính trị thần quyền Velayat-e faqih do lãnh đạo tối cao Khomeini ở Iran chủ xướng.
Kataib Hezbollah bảo vệ lợi ích của Iran tại Iraq cũng như tại biên giới Syria-Iraq. Lực lượng này trấn giữ biên giới và bảo vệ hành lang trên bộ để Iran tiếp tế nhiên liệu cho quân Iran ở Syria và xa hơn nữa đến Lebanon.
Kataib Hezbollah đang nổi danh ở Iraq vì tự xưng là "lực lượng kháng chiến" chống quân đội Mỹ và chiến đấu chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) từ năm 2014.
Trong quá trình tham gia chiến đấu chống IS, Kataib Hezbollah được trang bị vũ khí, có kinh nghiệm trận mạc và cả uy tín.
Các tay súng Kataib Hezbollah (lá cờ màu vàng ở giữa) tham gia tấn công đại sứ quán Mỹ ngày 31-12-2019 - Ảnh: AHMAD AL-RUBAYE/AFP
Nguồn thu từ kiểm soát biên giới
Nhà phân tích Matteo Puxton (Pháp) nhận xét Iran sử dụng Kataib Hezbollah như lực lượng ủy nhiệm để tránh can thiệp trực tiếp vào Iraq. Do đó, Kataib Hezbollah đã sát cánh với Iran chống lại sự hiện diện của Mỹ ở Trung Đông.
Giáo sư Myriam Benraad (Pháp) lưu ý: "Tình hình leo thang có thể dự đoán được với quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Iran kể từ năm 2016-2017. Abu Mahdi al-Muhandis từng tuyên bố đã đến lúc người Mỹ phải ra đi".
Kataib Hezbollah cùng hai lực lượng dân quân khác đang kiểm soát biên giới với Syria, bảo vệ đường cao tốc nối liền Damascus với Baghdad và duy trì các trạm kiểm soát trên biên giới. Nguồn thu của họ lấy từ hoạt động này và từ tiền trợ cấp của Iran.
Do Kataib Hezbollah nắm giữ tài chính của liên minh dân quân Hashd al-Shaabi nên được xem là lực lượng đứng đầu trong liên minh này.
Chỉ huy Abu Mahdi al-Muhandis đã thiệt mạng nhưng theo giáo sư Myriam Benraad, mất mát này sẽ không làm suy yếu sức mạnh của Kataib Hezbollah.
Lực lượng Kataeb Hezbollah tham gia lễ tang Abu Mahdi al-Muhandis ở Baghdad ngày 4-1-2020 - Ảnh: REUTERS
Abu Mahdi al-Muhandis là ai?
Abu Mahdi al-Muhandis, 65 tuổi, là người Iraq chống đối Tổng thống Saddam Hussein. Năm 1979, Muhandis trốn sang Iran, cưới vợ người Iran và lấy quốc tịch Iran. Trong chiến tranh vùng Vịnh, Muhandis tham gia lực lượng Vệ binh cách mạng Iran.
Mỹ lên án Muhandis đã tổ chức tấn công các đại sứ quán Mỹ và Pháp ở Kuwait năm 1983, âm mưu cướp máy bay dân dụng Kuwait năm 1984 và ám sát hoàng tử Kuwait Jaber al-Sabah. Kuwait đã kết án tử hình vắng mặt đối với Muhandis.
Năm 1985, Muhandis tham gia Hội đồng tối cao Hồi giáo Iraq, tổ chức chính trị dòng Shiite ra đời tại Iran. Năm 2003, Muhandis về Iraq, làm nghị sĩ và cố vấn cho Thủ tướng Ibrahim al-Jaafari. Ba năm sau, bị Mỹ phát hiện chân tướng, Muhandis lại đào thoát sang Iran và chỉ trở về Iraq năm 2011.
Trong thời gian lưu vong ở Iran, Muhandis trở thành chỉ huy lực lượng Kataib Hezbollah và năm 2014 chỉ đạo lực lượng Hashd al-Shaabi chống IS ở Iraq.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận