Đưa thi hài binh sĩ đặc nhiệm Mỹ chết ở Niger về nước - Ảnh: Không quân Mỹ

Trả giá máu cho tin tình báo thiếu sót

Năm 2013, nữ sĩ quan tình báo Andrea N. Goldstein còn làm việc trong một đơn vị đặc nhiệm Mỹ đóng tại bán đảo Ả Rập. Một số đồng đội của cô được điều động chi viện trong khuôn khổ chiến dịch Oaken Sonnet. 

Theo chỉ thị của Bộ tư lệnh Mỹ tại châu Phi đóng ở Stuttgart (Đức), các đặc nhiệm được giao nhiệm vụ sơ tán công dân Mỹ khỏi khu nhà của Liên Hiệp Quốc (LHQ) ở Bor (Nam Sudan) vì nội chiến đẫm máu mới bùng nổ mấy hôm trước.

Các đội tình báo ở Djibouti và Stuttgart đều khẳng định địa bàn thực thi nhiệm vụ có cấp độ rủi ro thấp. 

Thế nhưng, ngày 21-12-2013 ba máy bay CV-22 Ospreys chở đội đặc nhiệm Mỹ đã bị một nhóm vũ trang Nam Sudan tấn công bên ngoài khu nhà. Bốn người trên máy bay bị thương, trong đó có một người bị thương rất nặng (người này sống sót nhưng cuối cùng phải mất một chân).

Sau khi sơ tán đến nơi an toàn, trưởng toán đặc nhiệm gọi điện báo cáo tình hình. Andrea kể lại trên báo New York Times Magazine, cô và một nữ đồng nghiệp từ tốn lắng nghe trưởng toán mô tả những gì đã nghe đã thấy để viết báo cáo tình báo. 

Theo trưởng toán, ba máy bay bị bắn khi chưa hạ cánh. Sau khi bốn binh sĩ bị thương, các máy bay bay vòng trở lại, nhận tiếp tế nhiên liệu trên không rồi tiếp tục bay 800km về Entebbe (Uganda). 

Tại đây, những người bị thương được máy bay vận tải đưa đến Kenya rồi chuyển về Đức. Hôm sau, các công dân Mỹ cần giải cứu ở Nam Sudan mới được máy bay của LHQ và máy bay dân sự đưa đi sơ tán.

Sau khi gửi báo cáo ban đầu, Andrea đã trào dâng cảm xúc vốn đã bị kìm nén nhiều giờ trước. Cô rất đau buồn khi biết các đồng đội của cô bị thương do công tác lập kế hoạch quá kém. Tin tình báo đã không tính đến phương án bị tấn công. Kế hoạch sơ tán y tế cũng không có.

Thất bại trong chiến dịch Oaken Sonnet được đăng báo, nhưng quân đội Mỹ đã không nghiên cứu các sai lầm mắc phải. Máy bay hư hỏng không được kiểm tra. 

Không ai điều tra vụ phục kích ở Nam Sudan. Không có báo cáo nào phân tích vì sao kế hoạch giải cứu lại quá sơ sài như vậy. Mọi chuyện chỉ tập trung vào các phi công dũng cảm lái chiếc máy bay lỗ chỗ vết đạn trở về  an toàn.

Chính vì sai lầm bị bỏ qua mà bốn năm sau, bốn binh sĩ đặc nhiệm Mỹ đã thiệt mạng tại Niger. Theo điều tra của quân đội Mỹ, toán trưởng đặc nhiệm đã từ chối làm nhiệm vụ với lý do trang thiết bị và tin tình báo không đầy đủ nhưng sĩ quan chỉ huy phớt lờ. 

Rốt cuộc hôm 4-10-2017, họ đã bị phiến quân có liên hệ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) phục kích ở làng Tongo Tongo (Niger). Bốn đặc nhiệm Mỹ, bốn binh sĩ Niger và một người phiên dịch thiệt mạng.

Sau khi Lầu Năm Góc thông báo cái chết của bốn đặc nhiệm Mỹ ở Niger, điện thoại của Andrea nhận được tin nhắn từ nữ đồng nghiệp đã cùng cô lập báo cáo về vụ phục kích máy bay ở Nam Sudan năm 2013. 

Tin nhắn có vỏn vẹn hai từ: "Oaken Sonnet". Andrea cho biết đây là lần đầu tiên cô khóc vì những người không quen biết. Các binh sĩ vẫn có thể bị phản bội nếu công tác lập kế hoạch sơ sài, tin tình báo thiếu sót và khả năng lãnh đạo quá yếu kém.

Andrea N. Goldstein nay là thiếu tá tình báo, trợ lý giám đốc lực lượng phục hồi Bộ Hải quân Mỹ. Cô nhận định nguyên nhân thất bại trong hai phi vụ kể trên là nguyên tắc quân sự "bất khả xâm phạm" đã bị bỏ qua. 

Đó là các sĩ quan chỉ huy điều quân đi thực hiện nhiệm vụ nguy hiểm cần phải cẩn trọng đánh giá mọi rủi ro và phải chuẩn bị đầy đủ để hỗ trợ lực lượng trên chiến trường.

Chiếc xe Volkswagen của Israel bị không quân phá hủy - Ảnh: AFP

Đặc nhiệm khét tiếng Israel lọt ổ phục kích

Năm 2018, một đội đặc nhiệm Sayeret Matkal (đơn vị trinh sát tinh nhuệ của Bộ Tổng tham mưu Israel) gồm tám binh sĩ đã xâm nhập vào Khan Yunis ở dải Gaza đế cài đặt thiết bị theo dõi hệ thống viễn thông của Lữ đoàn Al-Qassam (cánh quân sự của Phong trào Hamas) như Palestine cáo buộc. Nhiệm vụ bất thành.

Trang web nghiên cứu Silah Report (Mỹ) tường thuật vào đầu giờ tối chủ nhật 11-11-2018, chỉ huy Nour Barakeh của Lữ đoàn Al-Qassam đã nghi ngờ một xe buýt nhỏ Volkswagen màu xanh nên chỉ thị cho sĩ quan tình báo địa bàn chặn xe kiểm tra. 

Sĩ quan tình báo nọ đi cùng các tay súng Palestine chặn xe. Điện thoại của những người trên xe đều giống hệt nhau về hình dạng, màu sắc và phần lớn nội dung lưu trữ. Giấy tờ mang tên cư dân thường trú ở Dải Gaza. 

Xe bị khám xét, những người trên xe bị tách ra thẩm vấn riêng. Ban đầu ai cũng khai như nhau. Sau đó, vài người bắt đầu khai mâu thuẫn. Người này nói đi thăm người nằm viện, người khác lại nói làm việc cho tổ chức quốc tế Humedica, còn người thứ ba khai đi cùng người thân sống gần đó.

Cuộc thẩm vấn kéo dài gần 40 phút. Trong nhóm đi trên xe có một người đàn ông chống nạng giả vờ bị khuyết tật và hai phụ nữ. Trong quá trình khám xét, một túi phụ nữ rơi xuống, bên trong là các bản in kinh Coran để giữa đống quần áo phụ nữ. 

Điều này càng làm cho lực lượng Al-Qassam thêm nghi ngờ nên khám xét kỹ hơn và tìm thấy nhiều phong bì với số sêri và số tiền mặt giống nhau có ghi tên và địa chỉ của nhiều người ở Dải Gaza.

Sĩ quan tình báo địa bàn báo cáo lại với chỉ huy Nour Barakeh. Nour ra lệnh áp giải về để thẩm vấn sâu hơn. Đến lúc này, những người đi trên xe lộ diện là đội đặc nhiệm Israel. 

Họ lấy súng ngắn giấu trong xe bắt đầu nã đạn, bắn chết Nour và một người khác tại chỗ và làm bị thương hai người. Một người trong đội đặc nhiệm bị bắn trúng ngực, sau này mới biết người bị bắn chết là "trung tá M." - chỉ huy đội đặc nhiệm. Biệt đội tháo lui. Cuộc truy đuổi bắt đầu.

8h48 tối, chỉ huy tiểu đoàn Khan Yunis ở khu đông nhận được thông báo về vụ đấu súng và một chiếc xe đang đào tẩu về hướng đông. Chỉ huy ra lệnh phong tỏa đường, lập chốt và tổ chức bao vây. 

Đội đặc nhiệm Israel nhận thấy khó lòng rút quân theo đường bộ về hướng biên giới nên án binh bất động trong một trang trại chờ hỗ trợ đường không.

Không quân Israel đã điều động máy bay lập vành đai hỏa lực giữa lực lượng Al-Qassam và đội đặc nhiệm Israel. 

Cùng lúc đó, một trực thăng vận tải Yas'ur 2000 phụ trách giải cứu bay thấp từ hướng đông với hai trực thăng Apache yểm trợ. Song song theo đó, Israel can thiệp vào đường dây liên lạc vô tuyến trong khu vực phát thông báo giả có một máy bay bị bắn rơi trên biển và ra lệnh cho các lực lượng đi về hướng tây.

Mẹo này không đánh lừa được phía Palestine. Lữ đoàn Al-Qassam tiếp tục yêu cầu các đơn vị tiếp tục thực hiện hướng dẫn trước đó. Cuối cùng, quân đội Israel cũng đã giải cứu thành công đội đặc nhiệm ra khỏi khu vực thù địch.

Các đơn vị đặc nhiệm của bộ binh, không quân và hải quân của Pháp đều có lính bắn tỉa. Nhiệm vụ chính của lính bắn tỉa là quan sát và thu thập tin tình báo. Xạ thủ bắn tỉa không chỉ bắn giỏi mà còn cần nhiều tố chất khác.

Kỳ tới: Tử thần từ xa - đặc nhiệm bắn tỉa

Lực lượng đặc nhiệm và cuộc chiến trong bóng tối - Kỳ 5: Đặc nhiệm đi xâm nhập còn viết nhật ký

TTO - Nhà báo Jeroen Visser (42 tuổi) là đặc phái viên báo De Volkskrant của Hà Lan tại khu vực Bắc Âu, làm việc tại Stockholm (Thụy Điển). Trước đó từ năm 2016-2020, anh là đặc phái viên của tờ báo này tại Hàn Quốc.