Phóng to

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên - Ảnh: Tâm Lụa

Luật sư Hùng cũng xuất trình cho tòa một số tài liệu chứng minh bị cáo Nguyễn Đức Kiên không phạm tội.

Cung cấp tài liệu gỡ tội

Cáo trạng xác định mặc dù chưa được cấp phép nhưng Nguyễn Đức Kiên (Bầu Kiên) vẫn dùng hàng trăm tỷ đồng để góp vốn, mua cổ phần cổ phiếu vào các doanh nghiệp khác. Hành vi này đã phạm vào tội kinh doanh trái phép theo điều 159 Bộ luật hình sự.

Sáng 28-5, luật sư Hùng đã cung cấp cho tòa các giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của các doanh nghiệp có hoạt động góp vốn, mua cổ phần cổ phiếu vào doanh nghiệp khác. Các giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh này của Công ty Cổ phần đá quý Phú Nhuận, Tập đoàn xăng dầu VN, Tập đoàn điện lực VN, Tổng công ty Bưu Điện VN, Công ty TNHH vàng bạc đá quý Sài Gòn….Theo luật sư Hùng, các giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh này không thể hiện nội dung các doanh nghiệp này có hoạt động góp vốn.

Luật sư còn cung cấp cho tòa các giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh các công ty do Bầu Kiên thành lập. Các công ty này đều có doanh nghiệp khác góp vốn vào nhưng không được thể hiện trên giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Ngoài ra, luật sư cung cấp thêm một số văn bản mà công ty B&B đã hỏi các cơ quan thuế về việc hướng dẫn kê khai thuế cho công ty này để chứng minh B&B không trốn thuế 25 tỉ đồng.

Kiến nghị khởi tố hành vi thiếu trách nhiệm

Bào chữa cho bầu Kiên về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, luật sư Hùng cho rằng các bị cáo bị truy tố về hành vi này do Ngân hàng nhà nước chậm ban hành hướng dẫn Luật các Tổ chức Tín dụng năm 2010.

Trước đó, tại phần xét hỏi, một số bị cáo nguyên là lãnh đạo ACB cũng đã “tố” Ngân hàng Nhà nước chậm ban hành hướng dẫn luật khiến các bị cáo phải sử dụng các quy định cũ trong việc ủy thác cho 19 nhân viên gửi hơn 718 tỉ đồng vào Vietinbank. Toàn bộ số tiền này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như (nguyên trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank chi nhánh TP.HCM) chiếm đoạt.

Việc làm này của các bị cáo được cho là vi phạm điều 106 Luật các Tổ chức Tín dụng.

Theo luật sư Hùng, từ khi Luật các Tổ chức Tín dụng có hiệu lực, Ngân hàng Nhà nước chưa có ý định ban hành hướng dẫn. Từ những căn cứ nêu trên, luật sư kiến nghị HĐXX xem xét khởi tố hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Ngân hàng Nhà nước. Theo luật sư Hùng, với tư cách là cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý các ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã chậm ban hành hướng dẫn luật, Thanh tra Ngân hàng nhà nước đã không can thiệp, không ngăn chặn xử lý kịp thời các cá nhân có hành vi ủy thác gửi tiền dẫn dến việc Bầu Kiên và một số lãnh đạo ACB bị truy tố về hành vi cố ý làm trái.

Ngoài ra, luật sư Hùng còn kiến nghị HĐXX xem xét tuyên ông Nguyễn Đức Kiên không phạm tội.

Liên quan đến hành vi ủy thác cho các cá nhân ACB gửi tiền tại Vietinbank, luật sư Hùng cũng kiến nghị HĐXX xác định rõ trách nhiệm của Vietinbank trong vụ án. “Tôi cho rằng do Vietinbank có nhiều vi phạm để Huyền Như chiếm đoạt tiền của ACB. Hậu quả mất tiền ACB phải chịu, một số cá nhân của ACB cũng phải chịu trách nhiệm hình sự. Cán bộ ngân hàng Vietinbank quá sơ hở, với cách quản lý của Vietinbank thì Huyền Như có thể chiếm đoạt tiền của bất cứ ai. Nếu không xác định trách nhiệm của Vietinbank là không xác định mối qua hệ nhân quả trong vụ án này”- Lời luật sư Hùng.

Ngoài ra, luật sư Hùng đề nghị trong vụ án Huyền Như, tòa phải xác định Vietinbank có phải trả tiền cho ACB hay không. Trong vụ án Nguyễn Đức Kiên, HĐXX phải xác định hành vi gửi tiền có trái pháp luật hay không, nếu có thì vi phạm quy định nào, ACB quan hệ gửi tiền với Vietinnbank hay với Huyền Như.

Chưa đủ hành lang pháp lý để buộc tội?

Trước đó, chiều 27-5, khi bào chữa cho bị cáo Nguyễn Đức Kiên về tội kinh doanh trái phép và trốn thuế, một số luật sư cho rằng chưa đủ cơ sở để buộc tội Nguyễn Đức Kiên như cáo trạng truy tố.

Theo luật sư Bùi Quang Nghiêm (bào chữa cho Nguyễn Đức Kiên): “Nguyễn Đức Kiên bị bắt về tội kinh doanh trái phép, các tội danh khác là khởi tố và điều tra bổ sung. Đáng lẽ nhận thức về tội kinh doanh trái phép phải rõ ràng, thế nhưng sau khi nghiên cứu hồ sơ, chúng tôi thấy khởi tố vụ án không bắt đầu từ hoạt động kinh doanh. Có dấu hiệu cụ thể của việc bắt tạm giam Nguyễn Đức Kiên không xuất phát từ tinh thần hợp pháp”.

Luật sư Nghiêm cũng cho rằng Bầu Kiên không phạm tội kinh doanh trái phép như cáo trạng truy tố.

Theo luật sư Nghiêm, các doanh nghiệp được quyền góp vốn vào doanh nghiệp khác theo quy định pháp luật. Một chủ thể bất kỳ đáp ứng Điều 13 Luật Doanh nghiệp thì được quyền góp vốn mà không cần đăng ký kinh doanh. Việc mua cổ phần của các doanh nghiệp không phải là ngành nghề kinh doanh tài chính và không vi phạm pháp luật.

Về tội trốn thuế, luật sư cho rằng Nguyễn Đức Kiên không phạm tội này theo điều 161 bộ luật hình sự bởi pháp luật không cấm công dân ký kết hợp đồng ủy thác với ngân hàng hay tổ chức kinh doanh vàng trước khi chính phủ cấm. Thời điểm năm 2006-2010 có rất nhiều cá nhân ký kết hợp đồng ủy thác để giao dịch mua bán vàng với ngân hàng.

Theo luật sư, VKS chỉ căn cứ vào bản trưng cầu giám định, theo đó giám định nghĩa vụ thuế của công ty B&B chỉ phát sinh từ hợp đồng ủy thác kinh doanh vàng trong năm 2009 là không chính xác và chưa tính đến yếu tố loại trừ. Năm 2010, B&B được thanh tra và được xác nhận đã thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước. Trước tòa, Chi cục thuế Đống Đa đã trả lời chưa có căn cứ yêu cầu B&B phải nộp thuế.

Từ những nội dung nêu trên, luật sư Bùi Quang Nghiêm đã đề nghị HĐXX lắng nghe và nghiên cứu để chấp nhận lời kêu oan của bầu Kiên về hai tội kinh doanh trái phép và trốn thuế.

Phiên tòa đang tiếp tục với phần trình bày bào chữa của luật sư dành cho các bị cáo.