Lương y Vũ Quốc Trung, Hội Đông y Việt Nam, cho biết trước kia khi lương thực còn thiếu, người dân vẫn thường sử dụng rau sam làm thức ăn.

Bên cạnh đó, loại rau này có vị hơi chua rất đặc trưng nên thường dùng trong các bài thuốc điều trị đường tiêu hóa. Ngày nay khi thực phẩm nhiều, rau quả phong phú, mọi người cũng ít dùng rau sam trong các bữa ăn hơn.

Nếu như ở Việt Nam rau sam là loại rau dại chẳng được mấy người chú ý tới, thì tại nhiều nước trên thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Pháp, Hà Lan... đều dùng làm thuốc và rau ăn. 

Người Hà Lan dùng rau sam làm dưa chua, người Pháp dùng rau sam trong rất nhiều món ăn, người Mỹ dùng rau sam trộn giấm.

Nghiên cứu tại Đài Loan (Trung Quốc) cho thấy trong rau sam có chứa nhiều axit hữu cơ, kali nitrat và các muối kali khác. Trong rau sam có nhiều muối kali oxalat, một số chất giúp thông tiểu nên có tác dụng giải độc. Người dân Đài Loan dùng rau sam để làm thuốc chữa bệnh cước thủy thũng, tiểu tiện khó khăn.

Y thư cổ của Trung Quốc còn ghi chép lại nhiều tác dụng dược lý của rau sam như làm co nhỏ mạch máu, ức chế sự phát triển của trùng lỵ.

Tài liệu Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương đã nghiên cứu (năm 1972), rau sam Việt Nam có 1,4% protit, 3% gluxit, 85mg % canxi, 1,5mg sắt, 26mg % vitamin C, 0,32mg % caroten, 0,03mg % vitamin B1, 0,11mg % B2, 0,7mg % PP… (*)

Theo lương y Vũ Quốc Trung, trong y học cổ truyền rau sam có vị chua, tính lạnh, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát máu, tiêu sưng, sát trùng… Dùng rau sam để chữa lở ngứa hắc lào, kiết lỵ, phụ nữ bạch đới, giun sán, tiểu buốt.

- Dùng rau sam chữa hắc lào: Rau sam 40g, củ riềng 20g, vỏ chuối xanh 10g. Cả 3 nguyên liệu trên giã nát lấy nước bôi vào vị trí bị hắc lào, ngày bôi 4-5 lần.

- Rau sam chữa ghẻ: Rau sam 30g, lá xoan 20g, lá đào 10g, rửa sạch lá giã nát ngâm rượu và dùng bôi lên vùng da ghẻ lở.

Lương y Trung cho hay có thể dùng rau sam chữa viêm ruột, kiết lỵ bằng cách: rau sam tươi 30g đun lấy nước uống. Trường hợp trẻ con bị rôm sảy lấy rau sam tươi giã vắt nước tắm cho trẻ.

Y học hiện đại cũng đã phân tích trong rau sam có chứa nhiều hợp chất quý như: flavonoid, alkaloid, terenoid, acid hữu cơ và các hợp chất khác. Các chất này có tác dụng phòng ngừa ung thư.

Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy rau sam có hàm lượng omega-3 và kali, có tác dụng tốt với việc cải thiện sức khỏe tim mạch, hạn chế tình trạng rối loạn nhịp tim, điều chỉnh hàm lượng cholesterol có trong máu và giúp huyết áp được ổn định hơn.

Về mặt dinh dưỡng rau sam có chứa nhiều vitamin (A, B, C), khoáng chất như canxi tốt cho xương, sắt, magie, kali...

Với những dược tính quý và những giá trị dinh dưỡng có trong rau sam thì loại rau này được dùng như là thuốc bổ, rẻ tiền sẵn có trong tự nhiên.

4 đối tượng tuyệt đối không nên ăn rau sam

Rau sam bổ dưỡng, có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, bà bầu, người bị tiêu chảy, lạnh bụng... thì tuyệt đối không nên ăn.