Bộ trưởng Trần Hồng Hà tổng kết công tác ngành tài nguyên - môi trường tại hội nghị sáng 8-1 - Ảnh: XUÂN LONG

Sáng 8-1, tại hội nghị tổng kết công tác năm 2017, triển khai nhiệm vụ 2018, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà cho rằng năm 2017, ngành tài TN-MT phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.

Đó là vấn đề biến đổi khí hậu diễn ra nhanh hơn dự báo. Thiên tai, bão, lũ lụt, sạt lở xảy ra ở nhiều nơi, tác động lớn đến nhiều ngành kinh tế, đời sống người dân.

“Sự cố môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung vẫn đang để lại những hậu quả. Môi trường sống đang phải chịu những áp lực không nhỏ do tác động tích lũy của quá trình tăng trưởng. Tình trạng lãng phí tài nguyên còn xảy ra ở nhiều địa phương” - ông Hà nêu.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng cho rằng bên cạnh những kết quả, ngành TN-MT cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, thách thức đặt ra trong công tác quản lý, trong đó nổi lên 6 vấn đề.

Thứ nhất, một số chính sách, pháp luật về TN-MT chưa theo kịp yêu cầu phát triển thực tế, chưa có đột phá lớn để thúc đẩy giải phóng các nguồn lực khác như lao động, khoa học và các nguồn vốn cho phát triển.

Thứ hai, nhiều vụ việc khiếu nại chưa được giải quyết dứt điểm, phát sinh điểm nóng, phức tạp. Hiệu quả sử dụng đất còn thấp so với các nước trong khu vực, quản lý đất công ích, đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường còn hạn chế, để lấn chiếm, tranh chấp.

Thứ ba, an ninh nguồn nước đang là vấn đề hết sức quan trọng, tuy nhiên việc điều tra cơ bản tài nguyên nước toàn quốc, quy hoạch tài nguyên nước các lưu vực sông còn chậm. Vấn đề bảo vệ tài nguyên nước chưa được chú trọng đúng mức. 

Tình trạng khai thác khoáng sản, cát sỏi trái phép còn xảy ra ở một số nơi.

Thứ tư, ô nhiễm môi trường vẫn diễn biến phức tạp do tác động tích lũy trong thời gian dài, trong khi công tác huy động nguồn lực xã hội trong giải quyết vấn đề môi trường chưa được triển khai thực hiện hiệu quả. Rác thải chưa trở thành tài nguyên, công nghiệp xử lý rác thải chưa phát triển.

Thứ năm, tần suất xuất hiện các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng nhiều, diễn biến khó lường trong khi mạng lưới cơ sở quan trắc, dự báo chưa hợp lý, trang thiết bị vẫn còn lạc hậu dẫn đến chất lượng dự báo xa, dự báo chính xác trong phạm vi hẹp còn hạn chế. 

Ứng phó với biến đổi khí hậu đòi hỏi đầu tư rất lớn nhưng nguồn kinh phí còn hạn chế, hoạt động điều phối các nguồn lực chưa hiệu quả.

Thứ sáu, tài nguyên biển chưa được điều tra, khai thác, sử dụng hiệu quả và đóng góp tương xứng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà, một trong những yêu cầu lớn đặt ra cho ngành TN-MT là bảo vệ, sử dụng hiệu quả, đảm bảo an ninh nguồn nước; phát huy tốt tài nguyên khoáng sản, tài nguyên biển cho phát triển kinh tế - xã hội.

Vì vậy, ông Hà cho rằng cần tập trung hoàn thành việc điều tra, quy hoạch tài nguyên nước; điều phối, giám sát, giải quyết các vấn đề liên vùng, liên ngành, liên địa phương trong quản lý, khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước trên lưu vực.

Đặc biệt, phải giám sát chặt chẽ các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước, vận hành duy trì dòng chảy tối thiểu của các hồ chứa thủy điện bằng công nghệ tự động, trực tuyến. 

Tăng cường kiểm tra, thanh tra việc vận hành giảm lũ cho hạ du, điều tiết nước trong mùa cạn. Đồng thời, lập quy hoạch khu vực nhận chìm vật, chất ở biển.