Điều ngạc nhiên là các tác giả Việt Nam khác liên quan đến bốn bài báo này đều khẳng định "không liên quan và bị người khác tự ý ghi tên vào bài báo".

"Đa ngành, đa lĩnh vực"

Tạp chí Frontiers in Psychiatry rút bỏ bài báo của nhóm tác giả Iran, Iraq, Việt Nam, Nhật Bản, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Uzbekistan, Thái Lan, Úc, Nga.

Có hai tác giả Việt Nam là Đinh Trần Ngọc Huy (Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) và Phạm Văn Tuấn (Trường ĐH Kinh tế quốc dân) trong nhóm tác giả này. Hai người này ghi địa chỉ các trường ngân hàng và kinh tế nhưng lại là tác giả bài báo với nội dung về đánh giá tâm lý trên một tạp chí về tâm thần học.

Tạp chí này đã tiến hành điều tra và phát hiện nhóm tác giả vi phạm nghiêm trọng các quy định về đứng tên tác giả và đạo đức xuất bản nên quyết định gỡ bỏ bài báo. Bài báo được công bố ngày 12-4-2022, nhưng các vị trí tác giả đã được rao bán trên Facebook từ ngày 16-2-2022.

Tạp chí Nanoscale Research Letters cũng vừa gỡ bỏ bài báo (nghiên cứu thực nghiệm thuộc lĩnh vực vật liệu và điện tử nano) của nhóm tác giả Việt Nam, Nhật Bản, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Iraq, Nga, Uzbekistan, Iran.

Trong đó, ba tác giả Việt Nam là Nguyễn Đình Trung (Trường ĐH Kinh tế quốc dân, tác giả đầu), Đinh Trần Ngọc Huy (Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) và Hoàng Văn Thức (Trường ĐH Công nghệ thông tin và Truyền thông, ĐH Thái Nguyên).

Bài báo bị rút bỏ vì kết quả điều tra của tạp chí và nhà xuất bản cho thấy bằng chứng gian lận tác giả. Bài báo được công bố ngày 2-5-2022, nhưng các vị trí tác giả đã được rao bán trên Facebook từ ngày 9-2-2022.

Tạp chí OMEGA - Journal of Death and Dying (Nhà xuất bản SAGE - Mỹ) gỡ bỏ bài báo của nhóm tác giả Iraq, Iran, Nhật Bản, Việt Nam, Kazakhstan. Hai tác giả Việt Nam là Đinh Trần Ngọc Huy (Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) và Lê Kiên (Trường ĐH Mở TP.HCM).

SAGE cho biết nhà xuất bản này nắm được thông tin qua PubPeer (một diễn đàn bình duyệt hậu xuất bản quen thuộc trong giới nghiên cứu) rằng có bằng chứng cho thấy các vị trí tác giả đã được rao bán trước khi tạp chí nhận được bản thảo bài báo. Bài báo được công bố ngày 27-6-2022, nhưng các vị trí tác giả đã được rao bán trên Facebook từ ngày 28-2-2022.

Tạp chí The International Journal of Advanced Manufacturing Technology (Nhà xuất bản Springer - Mỹ) gỡ bỏ bài báo (công bố ngày 27-6-2022) của nhóm tác giả Ấn Độ, Việt Nam, Nhật Bản, Saudi Arabia.

Ba tác giả Việt Nam gồm Đinh Trần Ngọc Huy (Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM), Nguyễn Đình Trung (Trường ĐH Kinh tế quốc dân) và Hoàng Văn Thức (Trường ĐH Công nghệ thông tin và Truyền thông, ĐH Thái Nguyên).

Kết quả điều tra của nhà xuất bản cho thấy một số bài báo, gồm bài của ba tác giả Việt Nam, có nhiều vấn đề đáng quan ngại: quy trình biên tập và bình duyệt bị lợi dụng, chứa tài liệu tham khảo không phù hợp…

Các tác giả khẳng định không liên quan bài báo bị gỡ

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Đình Trung - trưởng phòng quản trị thiết bị Trường ĐH Kinh tế quốc dân - cho hay ông chỉ nghiên cứu và viết bài báo khoa học mảng kinh tế về các cụm công nghiệp, khu công nghiệp.

"Tôi chưa từng viết bài báo nào ngoài chuyên ngành mình nghiên cứu. Tôi không liên quan đến bài báo vừa bị gỡ bỏ. Bài đó Huy tự đưa tên tôi vào và tôi cũng đã đề nghị Huy bỏ tên tôi ra" - ông Trung nói.

PGS.TS Phạm Văn Tuấn - phó trưởng khoa marketing Trường ĐH Kinh tế quốc dân - cho biết: "Tôi đã làm việc với tạp chí về bài báo trên và yêu cầu họ rút tên tôi khỏi bài báo. Yêu cầu này đã được ban biên tập tạp chí thực hiện".

Đồng thời, ông Tuấn đã gửi cho phóng viên ảnh chụp nội dung bốn email trao đổi giữa ông với tạp chí Frontiers in Psychiatry.

Trong đó, ông khẳng định: "Tôi không biết bất kỳ ai trong nhóm tác giả này. Tôi cũng chưa bao giờ làm việc hay thảo luận với họ về việc hoàn thành bài báo... Tôi là giảng viên marketing, đề tài bài báo trên không phải lĩnh vực quan tâm của tôi. Việc tôi đứng tên tác giả bài báo trên làm ảnh hưởng đến uy tín nghề nghiệp của tôi".

Trong khi đó, ông Lê Kiên cho hay hiện ông không còn làm việc ở Trường ĐH Mở TP.HCM và khẳng định: "Tôi chưa bao giờ viết bài báo chung với Đinh Trần Ngọc Huy và cũng chưa từng kê khai với nhà trường bất kỳ bài báo nào đứng tên chung với ông Huy. Trước đây có người tống tiền, đòi tôi trả phí xuất bản bài báo, nên tôi đã yêu cầu tạp chí gỡ bài xuống".

Tác giả 'mất hút' sau khi bài báo bị gỡ

TS Lê Hoàng Ngọc Quỳnh - giảng viên khoa dược Trường ĐH Duy Tân - là tác giả đầu của bài báo vừa bị một tạp chí quốc tế gỡ bỏ, nay không còn tên trong danh sách giảng viên trường này. Tuổi Trẻ đã cố gắng liên lạc với tác giả này nhưng không được.