Sách do Ngô Đức Trung, Vũ Đình Thắng, Trần Khả Ái, Bùi Duy Trung dịch, Phạm Diệu Hương hiệu đính - Ảnh: MAI THỤY

Bao phủ quanh Vincent van Gogh là lớp sương mờ dày đặc, mặc cho thế giới Hollywood và truyền thông đại chúng miêu tả ông là một nghệ sĩ đã chạm đến đỉnh cao thiên tài và điên loạn cùng lúc, và mặc cho ông là họa sĩ hiếm hoi đã để lại cả ngàn lá thư trải lòng mình.

Cuộc đời và tranh Vincent đã đánh đố trí não của hàng chục triệu kẻ hâm mộ trên khắp thế giới. Ngay cả cái chết của ông - thường được tuyên như một vụ tự sát - e cũng không phải là sự thật. 

Cuốn tiểu sử đồ sộ Van Gogh: The Life của hai cây bút Steven Naifeh và Gregory White Smith (Omega Plus và NXB Dân Trí vừa cho ra mắt bạn đọc VN) đã hé lộ nhiều góc khuất đằng sau sự ra đi của "vị thánh nghệ thuật".

"Vị thánh nghệ thuật" là cách tờ báo The New York Times gọi Van Gogh. Nói theo nhiều tầng nghĩa nhất của cụm từ này, ông vừa là kẻ sùng đạo, vừa là người sẵn sàng chết vì nghệ thuật nhưng cũng là họa sĩ được mến mộ bậc nhất sau khi qua đời. 

Có gì đó ở cuộc đời 37 năm ngắn ngủi ở Van Gogh cứ khiến người ta phải trằn trọc. Những đóa hướng dương vặn vẹo, những con đường xoắn vào nhau, cánh đồng lúa ma mị và bầu trời sao chao động, tranh của ông gợi lên một sự tò mò đến bứt rứt.

Tập sách dày 1.200 trang cộng với 6.000 trang chú thích (trực tuyến) Van Gogh: The Life đã mang đến nhiều ẩn số bí hiểm hơn về vị danh họa. Trái với người em trai Theo van Gogh "sáng sủa và quảng giao", Vincent được miêu tả như một đứa trẻ "u tối và nghi kỵ". 

Vẻ âu sầu ấy đã ám lên vận mệnh cậu. Vincent lớn lên thành một kẻ bẳn tính và hay gắt gỏng; những cơn giận của gã họa sĩ bị chối bỏ khiến anh trở thành kẻ phá hoại sự hòa hợp của gia đình, không khí vui vẻ ở các buổi hội họp nghệ sĩ…

Cuốn sách đã đi qua hành trình khó nhọc của Van Gogh trong nghệ thuật và cuộc sống, dấy lên trong độc giả suy tưởng mới về cái chết của ông. 

Bằng phương pháp thu thập dữ liệu và phân tích giả định, hai cây bút tiểu sử đưa ra một "thuyết âm mưu", cho rằng cái chết của ông là một vụ ngộ sát. Các tác giả nghi ngờ Van Gogh qua đời vì viên đạn lạc. Thế nhưng, viên đạn tình cờ ấy có thể được ông xem là phát súng ân huệ cuối đời.

Cuộc đời Vincent van Gogh và cả cuốn sách Van Gogh: The Life, nếu như phải tổng kết lại có thể dẫn lời của Theo nói với vợ trước khi trút hơi thở cuối cùng: "Người anh tội nghiệp, anh chẳng hề được ban hạnh phúc là bao. Giá mà chúng ta có thể cho anh ấy thêm nhiều niềm tin vào cuộc sống". 

Nhưng không chỉ có sự tuyệt vọng, Van Gogh: The Life của Steven Naifeh và Gregory White Smith cũng đã "chiếu một tia sáng cho sự phát triển nghệ thuật của ông… 

Điều mà hai tác giả nắm bắt được một cách mạnh mẽ là ý chí học hỏi phi thường của Van Gogh, kiên trì chống lại mọi khó khăn" - Michiko Kakutani, The New York Times.

Nhà văn Dương Thụy tiếp tục kể chuyện tình xuyên biên giới

TTO - Mối tình xuyên quốc gia đầy lãng mạn được Dương Thụy hình thành trên bối cảnh Pháp - Việt với nội dung hướng đến các bạn đọc trưởng thành: 'Yêu em bằng mắt - Giữ em bằng tim'.