Ảnh minh họa

Tuy nhiên, theo Luật sư Trương Thanh Đức, hiện tại chưa có quy định pháp lý nào "cấm Bitcoin" nên đương nhiên vẫn có thể mua bán, trao đổi Bitcoin.

Tại khoản 6,7 Điều 4 Nghị định 101/2012/NĐ-CP quy định phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt bao gồm séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Theo quy định này, Bitcoin và các loại tiền ảo khác sẽ không được coi là phương tiện thanh toán, việc cung ứng, phát hành và sử dụng các đồng tiền ảo là không hợp pháp.

Quy định tại Khoản 6, Điều 27 Nghị định 96/2014/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng thì các hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150-200 triệu đồng.

Bên cạnh đó, theo Bộ luật hình sự, tại Điều 206 sửa đổi về tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, từ 1-1-2018, người nào thực hiện các hành vi trong đó có hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán gây thiệt hại về tài sản từ 100 - 300  nghìn đồng đến dưới 300 triệu đồng sẽ bị phạt tiền từ 50-300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Như vậy, từ ngày 1-1-2018 một số hành vi liên quan tới Bitcoin sẽ bị xử phạt hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự, mức xử phạt có thể lên tới 3 năm tù giam.

Sau khi Ngân hàng Nhà nước nghiêm cấm Bitcoin làm phương tiện thanh toán thì mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Vĩnh Tuyến đã ký văn bản yêu cầu cơ quan Công an TP.HCM phối hợp các đơn vị liên quan thực hiện công tác điều tra, phòng, chống các hành vi liên quan việc sử dụng các đồng tiền điện tử trong thanh toán trên địa bàn.

Yêu cầu này nhằm đảm bảo an ninh, an toàn về hoạt động tiền tệ và hạn chế tối đa những ảnh hưởng bất lợi đến người dân và doanh nghiệp trên địa bàn trong khi chờ đợi có khuôn khổ pháp lý chính thức cho tiền điện tử kiểu Bitcoin.

Vì vậy, các thông tin về luật liên quan tới Bitcoin đã khiến giới đầu tư tiền mật mã trở nên khá lo lắng. Nhưng trong cuộc tọa đàm "Bitcoin và làn sóng Blockchain", Luật sư Trương Thanh Đức - Chủ tịch Hội đồng quản trị BÁICO, cho biết hiện tại chưa có quy định pháp lý nào "cấm Bitcoin" thì đương nhiên có thể mua bán, đổi chác nhưng nếu dùng vào việc thanh toán là phạm pháp.

Với Bitcoin, luật pháp chỉ bảo vệ khi nhà đầu tư nộp tiền để mua Bitcoin nhưng không nhận được thứ mong muốn sau khi thanh toán. Nhưng khi một người đã sở hữu Bitcoin mà vì một yếu tố nào đó bị mất giá, biến mất thì luật không có quy định liên quan.

Tuy nhiên, xác định ranh giới giữa "trao đổi" và "thanh toán" rất mong manh. Nếu mua đồng tiền là hợp pháp, dùng đồng tiền đó để thay tiền Việt thanh toán thì bất hợp pháp nhưng lại có thể trao đổi. Ông nói "Năm trước tôi có thể đổi 1 Bitcoin để lấy một cốc cafe, đó là sự trao đổi nhưng cũng là sự thanh toán trực tiếp trong một giao dịch".

Như vậy, việc để xác định một giao dịch liên quan đến Bitcoin là phương tiện thanh toán hay chỉ là trao đổi đơn thuần hiện còn gặp nhiều vướng mắc. Đó sẽ là vấn đề khó cho các cơ quan quản lý trong việc đưa vào quyết định xử phạt hay không, luật sư cho biết thêm.