Theo báo Washington Post ngày 8-4 (giờ Việt Nam), tỉ phú Elon Musk đã cố gắng thuyết phục Tổng thống Mỹ Donald Trump “giơ cao đánh khẽ” thuế quan đối với các nước nhưng thất bại, báo hiệu rạn nứt đầu tiên trong liên minh chính trị chặt chẽ giữa hai người.

Nỗ lực xôi hỏng bỏng không

Trong các ngày 5 và 6-4, ông Musk đã cố gắng đưa ra đề nghị cá nhân của mình với ông Trump về việc đảo ngược kế hoạch áp thuế nặng nề lên các đối tác thương mại hàng đầu của xứ cờ hoa.

Động thái này được xác nhận bởi hai người hiểu rõ nội tình Nhà Trắng. Tuy nhiên các nỗ lực của ông Musk đều tỏ ra “xôi hỏng bỏng không” khi giảm thuế không thấy mà chỉ thấy ông Trump dọa áp thêm 50% thuế lên hàng Trung Quốc.

Lực bất tòng tâm, theo thói quen, ông Musk lên mạng xã hội X do mình sở hữu đăng một loạt bài đăng chỉ trích ông Peter Navarro, cố vấn thương mại của ông Trump.

Ông Navarro là một trong những “kiến trúc sư” quan trọng hàng đầu cho kế hoạch dựng hàng rào thuế quan của ông Trump.

Một trong những bài đăng của ông Musk nhắm vào ông Navarro khẳng định: “Tiến sĩ kinh tế từ Đại học Harvard chưa phải là điều tốt, thậm chí còn là điều xấu”.

Mới đây, tỉ phú giàu nhất thế giới đăng lên X những câu nói của nhà kinh tế học bảo thủ đã khuất Milton Friedman, trong đó ca ngợi lợi ích từ hợp tác thương mại quốc tế.

Ngầm phản hồi những chỉ trích trên, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định: "Tổng thống đã quy tụ một đội ngũ xuất sắc, bao gồm những cá nhân đặc biệt tài năng và dày dặn kinh nghiệm. Họ là những người có thể mang đến nhiều ý tưởng khác nhau và hiểu rõ Tổng thống Trump là người ra quyết định cuối cùng.

Khi ông ấy ra quyết định, toàn đội đều hướng về một hướng để triển khai chúng. Đó là lý do chính quyền ông Trump trong hai tháng qua đã đạt nhiều thành tựu hơn chính quyền tiền nhiệm trong bốn năm".

Liên minh Musk - Trump đang rạn nứt?

Việc ông Musk công khai quan điểm đối đầu ông Trump trong vấn đề thuế quan đánh dấu lần bất đồng lớn nhất giữa hai người kể từ giai đoạn vận động tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024.

Trong cuộc bầu cử trên, ông Musk được cho là đã đổ 290 triệu USD cho ông Trump và các ứng viên nghị sĩ Đảng Cộng hòa. Đổi lại, quyền lực chính trị của ông Musk ngày một tăng sau khi ông Trump thắng cử, điển hình qua việc ông là người đứng sau nỗ lực tinh gọn bộ máy liên bang của Washington.

Những phát ngôn của ông Musk làm dấy lên nghi vấn về khả năng rạn nứt trong mối quan hệ giữa hai người đàn ông quyền lực, giữa lúc ông chuẩn bị rời chính trường.

Ngày 2-4, tờ Politico dẫn nguồn tin thân cận với ông Trump cho biết hai bên đã đồng thuận rằng vị tỉ phú sẽ sớm rút khỏi vai trò tại Nhà Trắng để quay lại lĩnh vực kinh doanh, song thời điểm cụ thể vẫn chưa được xác định.

Thực tế việc ông Musk phản ứng mạnh với chính sách thuế quan là điều dễ hiểu.

Trong vai trò Giám đốc điều hành (CEO) hãng xe điện Tesla, các chính sách này, đặc biệt là thuế chống lại Trung Quốc, ảnh hưởng vô cùng tiêu cực đến việc kinh doanh của ông Musk.

Trung Quốc hiện là một trong hai thị trường chủ lực của Tesla bên cạnh Mỹ. Công ty này cũng đã đầu tư lớn vào hạ tầng tại quốc gia tỉ dân với các siêu nhà máy đã và đang được xây dựng.

Không chỉ ông Musk, lãnh đạo nhiều doanh nghiệp lớn từng ủng hộ ông Trump làm tổng thống, đặc biệt các công ty công nghệ, cũng tỏ ra thất vọng và bất mãn với quyết tâm theo đuổi thuế quan của ông chủ Nhà Trắng.

Những người này từng tự tin rằng ảnh hưởng của mình và các cố vấn xung quanh ông Trump (tiêu biểu là Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent) có thể thuyết phục tổng thống từ bỏ chính sách thuế quan. Tuy nhiên đến hiện giờ thì những hy vọng ấy đều trở thành… vô vọng.

Tình hình có vẻ dịu xuống sau khi ông Musk phần nào cho thấy biểu hiện xuống nước vào tối 7-4.

Ông chủ Tesla chia sẻ lại bài đăng của Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ với nội dung chỉ ra những hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc gây ảnh hưởng xấu đến các công ty Mỹ. Ông Musk bình luận: “Luận cứ tốt”.

Thế giới nín thở đợi ngày 9-4

Giới đầu tư đang có phản ứng tiêu cực trước các thông điệp trái ngược của chính quyền Tổng thống Donald Trump về khả năng Mỹ áp dụng thuế đối ứng lên nhiều quốc gia sắp tới.