Ngoại trưởng UAE Anwar Gargash trong cuộc họp báo ngày 24-6 ở Dubai - Ảnh: Reuters

“Chúng tôi không có ý định làm leo thang quân sự. Chúng tôi vẫn đang cố gắng giải quyết vấn đề Qatar bằng con đường ngoại giao”, Ngoại trưởng Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), ông Anwar Gargash đưa ra lời hứa không tấn công quân sự tại cuộc họp báo ngày 24-6 ở thành phố Dubai.

Đài truyền hình Al-Arabiya của Saudi Arabia dẫn lời Ngoại trưởng Gargash nêu rõ: "Nếu Qatar không chấp nhận ‘tối hậu thư’ thì biện pháp thay thế không phải là leo thang mà là 'chia tay' vì chúng tôi khó có thể duy trì một tập thể có các chính sách khác nhau".

Điều này có thể hiểu theo ý nghĩa là Qatar sẽ bị cô lập khỏi các liên minh, tổ chức của khối nước Ả rập vùng Vịnh.

Hôm 22-6, bốn quốc gia Ả rập và vùng Vịnh (gồm UAE, Saudi Arabia, Ai Cập và Bahrain) đã gửi tới Qatar bản yêu sách 13 điểm thông qua nước trung gian hòa giải là Kuwait, đồng thời thông báo Doha có 10 ngày để thực hiện tất cả các yêu cầu trong bản yêu sách.

Các nước láng giềng của Qatar khẳng định bản yêu sách này là "điểm cốt yếu", không phải là điểm khởi đầu cho các cuộc thương lượng.

Nhờ Mỹ và châu Âu đảm bảo

Chính quyền Qatar lập tức tuyên bố bản yêu sách của các nước Ả rập và vùng Vịnh vi phạm chủ quyền của Doha, can thiệp vào chính sách ngoại giao của Qatar cũng như “phi thực tế” (về mặt thời gian thực hiện) trong khả năng giải quyết cuộc khủng hoảng vùng Vịnh.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 24-6, quan chức phụ trách truyền thông của Chính phủ Qatar Sheikh Saif bin Ahmed Al-Thani nhấn mạnh những yêu cầu của các nước Ả rập vượt quá mục tiêu chống khủng bố mà các nước này đề ra.

Phía Qatar cũng có bước đi nhẹ nhàng là yêu cầu nhóm thực thi cô lập phải xem lại các yêu cầu của mình và kêu gọi Mỹ cùng châu Âu tham gia hỗ trợ giải quyết cuộc khủng hoảng.

“Để đảm bảo an ninh và ổn định của Qatar, cần có một dạng cơ chế kiểm soát cho việc thực thi một thỏa thuận khả dĩ và chúng tôi cần có những đảm bảo của Mỹ và các nước châu Âu”, phía Qatar nêu rõ.

Trong khi đó, tổng giám đốc đài truyền hình Al Jazeera, ông Yasser Abuhilala, yêu cầu của nhóm nước Ả rập và vùng Vịnh đòi đóng cửa đài này là “một tội ác” và đài vẫn tiếp tục phát sóng.

Binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ cùng vũ khí mới có mặt tại căn cứ ở Doha ngày 23-6, chỉ một ngày sau khi Qatar công bố bản yêu sách - Ảnh: Reuters

Không lật đổ chính quyền Qatar

Trong cuộc họp báo tại Dubai ngày 24-6, Ngoại trưởng Gargash cũng tuyên bố rằng các quốc gia Ả rập đang cô lập Qatar không tìm cách lật đổ ban lãnh đạo ở Doha. Ông Gargash nhấn mạnh rằng UAE cùng các đồng minh tham gia cô lập, gồm Saudi Arabia, Ai Cập và Bahrain, không muốn thay đổi chế độ tại Qatar mà là muốn Doha phải có "sự thay đổi ứng xử".

Các nước trên đã liên tục phát đi tín hiệu rằng nếu Qatar từ chối tuân thủ bản yêu sách theo khung thời hạn đã định, họ sẽ tiếp tục cô lập Qatar cả về đường biển, đường bộ và đường không một cách vô hạn định, trong bối cảnh quốc gia nhỏ bé ở vùng Vịnh này đang đối mặt với áp lực kinh tế ngày càng gia tăng.

Theo ông Gargash, biện pháp ngoại giao vẫn là ưu tiên nhưng việc Qatar công khai bản yêu sách của các nước Ả rập đã làm suy yếu những nỗ lực hòa giải nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng ngoại giao hiện nay.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao UAE nhấn mạnh đầy trách cứ: "Việc Qatar tiết lộ bản yêu sách đã gây tổn hại đến khả năng hòa giải của các nước".