Ông Lê Thanh Sử bên tập hồ sơ vụ án - Ảnh: TUYẾT MAI

Vật chứng "bốc hơi"

Theo hồ sơ, ông Sử và ông Mai Anh Vũ (cùng ngụ xã Bình Hòa, huyện Vĩnh Cửu) có quen biết và vay mượn nợ nhau.

Khoảng 16h50 ngày 6-4-2016, ông Sử đi ngang nhà ông Vũ, thấy ông Vũ đang ở nhà nên ông Sử gọi ra ngoài để đòi nợ nhưng ông Vũ không ra. Thấy xe hơi hiệu Ford Everest của ông Mai Anh Tuấn (58 tuổi, cha ông Vũ) đang dừng trước sân nhà, ông Sử lấy cục gạch ném bể kính chắn gió phía sau rồi bỏ đi.

Hai tháng sau, Cơ quan CSĐT Công an huyện Vĩnh Cửu khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Sử tội "cố ý làm hư hỏng tài sản". Tuy nhiên, lúc này công an chỉ xác định tang vật là cục gạch ống.

Hơn sáu tháng sau, cơ quan điều tra mới lập biên bản truy tìm vật chứng là phần kính chắn gió phía sau xe hơi bị vỡ nhưng không tìm thấy. Do khi đến hiện trường lập biên bản sự việc, công an xã chỉ chụp ảnh ghi nhận lại tình trạng xe hơi bị hư hỏng, còn phần kính xe đã bị bể nát thì không thu hồi.

Việc không thu giữ vật chứng đã khiến vụ án lâm vào bế tắc.

Càng giám định... càng rối

Theo biên bản định giá tài sản số 23 ngày 28-4-2016 của Hội đồng định giá tài sản tố tụng hình sự (HĐĐG) huyện Vĩnh Cửu, tổng giá trị thiệt hại là 2,8 triệu đồng.

Ngay sau đó, Viện KSND huyện Vĩnh Cửu có văn bản gửi cơ quan điều tra cho rằng chiếc xe này được cấp giấy chứng nhận đăng ký từ năm 2006, xe đã sử dụng 10 năm, kính đã cũ nhưng HĐĐG vẫn định giá theo giá kính mới 100%, chưa khấu hao thời gian sử dụng 10 năm là chưa chính xác.

Từ đó, viện kiểm sát đề nghị trưng cầu định giá bổ sung trên cơ sở trừ khấu hao thời gian sử dụng kính xe.

Ngày 22-6-2016, HĐĐG huyện Vĩnh Cửu có công văn cho rằng hội đồng thống nhất giá trị còn lại của tài sản là 100%, bởi giá trị của tấm kính chắn gió nêu trên là giá trị thay thế mới và không có cơ sở để tính giá trị hao mòn.

Sau đó, cơ quan điều tra tiếp tục trưng cầu HĐĐG tỉnh Đồng Nai định giá lại tài sản, kết quả kính sau ôtô trị giá 3,2 triệu đồng.

Do kết quả của hai lần định giá khác nhau và chưa khấu hao tài sản nên ngày 8-8-2016, cơ quan điều tra quyết định trưng cầu định giá lại, đề nghị HĐĐG tỉnh Đồng Nai định giá lại kính chắn gió tại thời điểm xảy ra vụ việc, đồng thời phải giải thích việc không khấu hao đối với tài sản đã qua sử dụng theo các văn bản pháp luật quy định.

Cụ thể, tấm kính là một bộ phận của chiếc xe, nếu xe hao mòn thì tấm kính có hao mòn theo không, căn cứ pháp lý áp dụng khấu hao tài sản đối với tấm kính...

Tuy nhiên, ngày 31-8-2016, HĐĐG tỉnh cho rằng kính chắn gió là một bộ phận của xe Ford Everest nhưng chất lượng còn lại của nó so với chất lượng còn lại của xe là khác nhau.

HĐĐG không thể xác định được chất lượng còn lại của kính xe tại thời điểm xảy ra thiệt hại, vì vậy giá trị thiệt hại kính chắn gió xe là chi phí phục hồi tài sản xe Ford Everest như lúc ban đầu.

Từ hình sự đến hành chính, rồi lại hình sự

Ngày 30-11-2016, cơ quan điều tra ban hành kết luận điều tra bổ sung cho rằng đủ cơ sở xác định ông Sử phạm tội cố ý làm hư hỏng tài sản. Tuy nhiên cùng ngày, Viện KSND huyện Vĩnh Cửu lại ra quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can đối với ông Sử.

Vụ việc tưởng khép lại khi ngày 5-1-2017, Công an huyện Vĩnh Cửu đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 3,5 triệu đồng đối với ông Sử. Ông Sử đã đóng tiền phạt tại Kho bạc Nhà nước.

Bất ngờ ngày 8-2-2017, Viện KSND huyện Vĩnh Cửu lại ra quyết định hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can; phục hồi điều tra đối với ông Sử.

Đến ngày 20-2-2017, Công an huyện Vĩnh Cửu ra quyết định hủy quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với ông Sử và yêu cầu ông nhận lại tiền đã nộp phạt nhưng ông không đồng ý nhận lại.

Sau khi phục hồi điều tra, cơ quan điều tra tiếp tục trưng cầu định giá tài sản là cả chiếc xe Ford Everest. Lần này, HĐGĐ kết luận chiếc xe có giá trị 350 triệu đồng tại thời điểm tháng 4-2016, tuy nhiên về phần kính chắn gió vẫn thống nhất với kết quả định giá trước đó là 2,8 triệu.

Trong nhiều tài liệu định giá, HĐĐG cho rằng do kính xe đã bị đập vỡ, không còn nguyên trạng để đánh giá chất lượng. Kính xe là một bộ phận của xe, không thể tính khấu hao theo cách tính nguyên giá của toàn bộ chiếc xe và còn nhiều yếu tố khách quan như thời tiết, cách bảo quản cũng ảnh hưởng đến chất lượng kính xe.

HĐĐG từ chối xác định giá trị còn lại của kính xe do không có căn cứ để xác định giá trị thực tại thời điểm xảy ra vụ án.

Trên cơ sở đó, ngày 13-4-2017, cơ quan điều tra ra kết luận điều tra bổ sung lần 3, sau đó ngày 2-1-2018 ra kết luận điều tra bổ sung lần 4, ngày 6-4-2018 ra kết luận điều tra lần 5.

Trong quá trình thụ lý, Viện KSND huyện Vĩnh Cửu có công văn thỉnh thị đường lối giải quyết vụ án.

Sau đó, Viện KSND tỉnh Đồng Nai đã có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ cho rằng các kết luận định giá của HĐĐG huyện và tỉnh không khấu hao là không phù hợp với quy định tại thông tư 55/2006/TT-BCT của Bộ Tài chính, gây bất lợi cho bị can Sử.

Vì hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định không khấu trừ tài sản đã qua sử dụng, chiếc Ford Everest đã đưa vào sử dụng năm 2006 nên phải xác định giá trị kính chắn gió trên cơ sở xem xét khấu hao qua thời gian sử dụng để làm căn cứ xử lý vụ án.

Tuy nhiên, đến nay nhiều lần cơ quan điều tra, viện kiểm sát, TAND huyện Vĩnh Cửu trưng cầu định giá tài sản nhưng kết quả vẫn không thay đổi.