Phóng to

Edward Snowden giờ đã nổi tiếng toàn cầu. Trong ảnh là mặt nạ Snowden sẽ được trình diễn trong lễ hội đường phố tại Đức ngày 3-3 - Ảnh: Reuters

Tờ báo Anh Guardian cho biết Cơ quan tình báo Anh (GCHQ) đã bí mật thu thập hình ảnh từ các cuộc trò chuyện qua webcam của hàng triệu người sử dụng Yahoo, bất chấp họ có phải là đối tượng tình nghi hay không. Trong số đó có những hình ảnh gợi dục, xâm hại nghiêm trọng bí mật cá nhân của người dùng.

Tài liệu này cho thấy từ 3-11% các hình ảnh mà GCHQ thu thập được có nội dung “gợi dục trắng trợn”. Nhiều người khoe những phần nhạy cảm của cơ thể khi chat webcam. Một cuộc khảo sát nội bộ trên 323 tài khoản Yahoo cho thấy một con số đáng ngạc nhiên: 7,1% dữ liệu thu thập được có các “hình ảnh khỏa thân không mong đợi”.

Thu thập 5 phút/lần

Theo các tài liệu về GCHQ trong giai đoạn từ năm 2008-2010 do cựu nhân viên Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA) Edward Snowden cung cấp cho tờ Guardian, cứ mỗi năm phút chương trình giám sát có tên gọi Optic Nerve thu thập một hình ảnh ngẫu nhiên trong các cuộc trò chuyện qua webcam của người dùng Yahoo. Việc thu thập được thực hiện thông qua hệ thống cáp quang, các hình ảnh sẽ được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của GCHQ.

GCHQ hạn chế nhân viên tiếp cận các siêu dữ liệu - thông tin cho phép phân tích username (tên sử dụng) của người gửi và người nhận, loại tập tin, thời gian và độ dài cuộc trò chuyện webcam. Dù vậy, các nhà phân tích của GCHQ vẫn có thể tìm thấy nội dung chat webcam giữa những tài khoản có username tương tự với các mục tiêu bị giám sát. GCHQ cũng hạn chế việc thu thập hình ảnh nhạy cảm của người dùng. Nhưng phần mềm không phải lúc nào cũng có thể phân biệt các hình ảnh nhạy cảm này với những hình ảnh thông thường.

Do ít bị ràng buộc bởi các hạn chế pháp lý như với NSA, GCHQ thu thập một lượng lớn hình ảnh từ những người chat webcam. Theo luật Anh, không có quy định nào ngăn cản GCHQ tiếp cận với hình ảnh của công dân Mỹ. Chỉ tính riêng sáu tháng trong năm 2008, cơ quan này đã thu thập hình ảnh của 1,8 triệu tài khoản Yahoo trên toàn cầu, trong đó bao gồm cả của công dân Mỹ. Tài liệu do Snowden cung cấp không xác định NSA có được tiếp cận siêu dữ liệu của GCHQ hay không.

Phản ứng trước bài báo của Guardian, người phát ngôn NSA - bà Vaneé Vines - cho biết NSA không yêu cầu các đối tác nước ngoài thực hiện bất kỳ hoạt động tình báo mà Chính phủ Mỹ không được phép tự thực hiện. Người phát ngôn này khẳng định NSA làm việc với các đối tác nhằm đáp ứng nhiệm vụ tình báo nước ngoài và các hoạt động tình báo của cơ quan này với các đối tác đều tôn trọng pháp luật Mỹ và luật pháp của nước đối tác.

Liên minh “Ngũ nhãn”

AFP cho biết trong nhiều thập kỷ, NSA và GCHQ đã chia sẻ các thông tin tình báo theo thỏa thuận UKUSA. Các cơ quan tình báo này cũng hợp tác với các cơ quan giám sát ở Canada, Úc, New Zealand dưới một liên minh được biết đến với tên gọi “Ngũ nhãn”.

GCHQ từ chối bình luận về thông tin do Guardian đăng tải. Người đại diện của GCHQ cho biết “một chính sách đã có từ lâu cho phép chúng tôi không bình luận về các vấn đề tình báo”.

Trong khi đó Yahoo tuyên bố công ty này không hay biết việc thu thập thông tin người dùng của tình báo Anh. “Chúng tôi không hay biết và cũng sẽ không bỏ qua các hành vi này. Bài báo của Guardian, nếu đúng sự thật, cho thấy sự vi phạm quyền riêng tư của người sử dụng (Yahoo) ở một cấp độ hoàn toàn mới. Đây là điều không thể chấp nhận được” - người phát ngôn Yahoo, bà Suzanne Phillion, cho biết.