Theo Hãng tin Reuters, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa kết thúc cuộc gặp trực tiếp đầu tiên trong một năm qua. Cuộc gặp kéo dài khoảng 4 tiếng tại ngoại ô San Francisco (Mỹ) đã đề cập nhiều vấn đề dẫn đến căng thẳng quan hệ Mỹ - Trung.

"Có nhiều vấn đề quan trọng cần sự lãnh đạo chung của chúng ta giải quyết. Hôm nay (15-11), chúng ta đã tạo nên những bước tiến thực tiễn", ông Biden đăng trên mạng xã hội X, trước đây là Twitter, sau khi kết thúc phiên đối thoại buổi sáng.

Tân Hoa xã khẳng định lãnh đạo hai nước đã trao đổi quan điểm thẳng thắn, chuyên sâu về các vấn đề chiến lược, bao trùm quan hệ Trung - Mỹ và những vấn đề ảnh hưởng đến hòa bình, phát triển thế giới.

Hai kết quả lớn

Theo Đài CCTV, lãnh đạo hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã thống nhất mở lại đường dây liên lạc giữa quân đội hai nước. Bắc Kinh đã ngắt đường dây này hồi tháng 8-2022, khi bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó, công du Đài Loan.

Trong khi đó, một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết ông Biden đã yêu cầu hai nước thể chế hóa đối thoại giữa hai quân đội. Đích thân Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin sẽ gặp người đồng cấp phía Trung Quốc, sau khi Bắc Kinh bổ nhiệm tân bộ trưởng quốc phòng.

Trung Quốc hiện không có bộ trưởng Bộ Quốc phòng sau khi cựu bộ trưởng Lý Thượng Phúc bị cho thôi chức hồi cuối tháng 10 vừa qua. 

Quan chức này cũng khẳng định ông Tập đã thể hiện rõ với ông Biden nguyện vọng ổn định quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington.

Một thành công lớn khác của cuộc hội đàm này là việc hai nước nhất trí hợp tác điều tra nguồn gốc của opioid fentanyl, loại ma túy hoành hành Mỹ thời gian qua.

Với thỏa thuận mới, Trung Quốc sẽ tự tay trừng phạt các công ty hóa chất đang bào chế tiền chất fentanyl.

Căng thẳng vấn đề Đài Loan 

Vấn đề Đài Loan là một trong những đề tài mang đến nhiều sự khác biệt nhất trong quan hệ Mỹ - Trung nói chung và cuộc gặp ngày 15-11 nói riêng.

Theo quan chức cấp cao Mỹ, ông Tập đã cảnh báo ông Biden rằng Đài Loan là vấn đề lớn nhất, nguy hiểm nhất trong quan hệ giữa hai nước.

Chủ tịch Trung Quốc khẳng định nước này hướng đến một Đài Loan dân chủ và Bắc Kinh mong muốn việc thống nhất đất nước bằng biện pháp hòa bình.

Đồng thời, ông Tập cho biết Trung Quốc không có kế hoạch quân sự chống lại Đài Loan trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, ông vẫn đề cập đến các trường hợp Bắc Kinh có thể sử dụng vũ lực.

Ở chiều ngược lại, ông Biden yêu cầu Trung Quốc tôn trọng việc bầu cử của Đài Loan.

Đài Bắc sẽ tiến hành bầu lãnh đạo mới vào tháng 1-2024, với ông Lại Thanh Đức, phó lãnh đạo hòn đảo này, là ứng viên hàng đầu cho vị trí lãnh đạo.

Bắc Kinh đã nhiều lần chỉ trích ông Lại là phần tử ly khai, công khai lên án nhiều hoạt động của ông trong thời gian qua.

Ngoài những điều trên, ông Tập và ông Biden còn đề cập một số vấn đề ảnh hưởng mạnh mẽ đến quan hệ hai nước như chiến sự Nga - Ukraine, xung đột Israel - Hamas, vấn đề Iran, trí tuệ nhân tạo…

Đặc biệt, chủ tịch Trung Quốc hy vọng Washington sẽ sớm gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đơn phương, cung cấp môi trường công bằng cho các doanh nghiệp Trung Quốc phát triển, theo Tân Hoa xã.

Trung Quốc nói ông Tập sẽ bàn hòa bình và phát triển toàn cầu với ông Biden

Tổng thống Mỹ Joe Biden được kỳ vọng sẽ thể hiện vai trò lãnh đạo tại Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC, tuy nhiên khách mời lần này không chỉ là các đồng minh của Washington, mà còn có Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.