Các nhóm thiện nguyện gặp nhau tại hội thảo khuyến đọc - Ảnh: L.ĐIỀN

Có thể nói năm 2019, ý thức về cần thay đổi tình trạng kém đọc sách của dân Việt bắt đầu lan tỏa trong cộng đồng, thể hiện qua việc xuất hiện các nhóm thiện nguyện khuyến đọc.

Kết nối các nhóm thiện nguyện khuyến đọc

TP.HCM là nơi đầu tiên khởi phát ý tưởng kết nối các nhóm thiện nguyện khuyến đọc, chia sẻ kinh nghiệm của từng nhóm và lan tỏa tinh thần vì một cộng đồng đọc sách nhiều hơn, hiệu quả hơn.

Chính các nhóm thiện nguyện gồm hầu hết bạn trẻ yêu thích việc đọc sách, có nhiệt huyết và giàu ý tưởng, có lòng kiên nhẫn vận động một bên là các nguồn cung cấp sách và một bên là các đối tượng đọc hãy đến với sách.

Điểm nổi bật của câu chuyện này là cuộc gặp gỡ đại diện 5 nhóm trong số 40 nhóm khuyến đọc của cả nước hồi tháng 4. Tại đây, thông qua các câu chuyện người thật việc thật, công chúng có thể hình dung về một tinh thần lan tỏa các giá trị đến từ việc đọc sách đang được các nhóm phổ biến khắp các vùng miền trong cả nước.

Hoàng Huy (đứng) - đại diện dự án thiện nguyện Sách chuyền tay đang chia sẻ kinh nghiệm cùng các nhóm trong cuộc gặp gỡ - Ảnh: L.ĐIỀN

Cầm tay chỉ sách

Song song với tinh thần đó, những người gắn bó với sách cũng đã chung tay thực hiện các cuộc bình chọn với ý định sẽ chọn lọc ra từ vô vàn đầu sách hiện nay trên thị trường, đâu là danh mục sách cần ưu tiên đọc để giới thiệu cho bạn trẻ.

Một số chương trình được tiến hành trong năm nay được xem như cách "cầm tay chỉ sách" - hướng dẫn tận tình cho việc đọc:

- Các chương trình bình chọn "Top 10 quyển sách truyền cảm hứng" do Đường sách phối hợp với dự án Sách cầm tay thực hiện.

- Chương trình kêu gọi phụ huynh và các em học sinh bình chọn sách hay dành cho 3 độ tuổi mẫu giáo, tiểu học, trung học để chọn ra danh mục "Sách hay dành cho thiếu nhi".

Một số đầu sách hay dành cho thiếu nhi được bình chọn - Ảnh: BTC

Chuyện lính Tây Nam

Bạn đọc bước qua năm 2019 với ít nhiều ấn tượng về cuộc chiến tranh trên hướng Tây Nam cách đây tròn 40 năm được kể lại thành sách bởi chính những cựu binh - người trong cuộc.

Chuyện lính Tây Nam - tác phẩm ấn tượng về chiến trường K do cựu binh Trung Sỹ là tác giả - Ảnh: L.ĐIỀN

Bên cạnh quyển Chuyện lính Tây Nam đầy ấn tượng khốc liệt và giàu chất văn chương của Trung Sỹ, Nhà xuất bản Trẻ ra mắt loạt sách bốn quyển của ba tác giả: Đoàn Tuấn (Mùa chinh chiến ấy, Mùa linh cảm), Nguyễn Điền (Rừng khộp mùa thay lá), Nguyễn Thành Nhân (Mùa xa nhà) tạo ấn tượng sâu sắc.

2019 vì vậy cũng là dấu mốc ghi nhận đề tài chiến tranh biên giới Tây Nam xuất hiện trong làng sách ở mức độ "có cái đáng đọc".

Nhà thơ Lê Minh Quốc (trái) và các tác giả cựu binh chiến trường K trong buổi giới thiệu sách về chiến tranh biên giới Tây Nam - Ảnh: L.ĐIỀN

Sách về môi trường được chú ý

Không giống với tình hình mấy năm trước khi các sách về khởi nghiệp, làm giàu được nhiều nhà làm sách tung ra thị trường với tính toán rằng bạn đọc Việt Nam đang "khát" loại sách này, năm nay các đơn vị làm sách có vẻ chừng mực hơn.

Xu hướng "đổ xô nhau cùng làm một mảng" đã giảm hẳn. Và nổi bật lên trong số đó là mảng sách về môi trường - biến đổi khí hậu được nhiều "nhà" đầu tư tổ chức bản thảo và cho ra nhiều sách có chất lượng: Đợt tuyệt chủng thứ sáu, Mùa xuân vắng lặng, Tinh thần sống xanh, Zero Waste Home - Nhà không rác, No More Plastic...

Đây thực sự là vấn đề lớn của cả thế giới, và các nhà làm sách tên tuổi của Việt Nam đều vào cuộc.

Nhà không rác - một dịch phẩm trong chuỗi sách kêu gọi chung tay bảo vệ môi trường sống - Ảnh: Thái Hà Books

Bên cạnh đó là đề tài sách về những bài học giải mã sự thần kỳ Nhật Bản, đồng loạt nhiều nhà làm sách đều tổ chức bản thảo, khai thác câu chuyện trỗi dậy của Nhật Bản, nhìn lại mối quan tâm của người Việt từ 100 năm trước trong không khí thời sự của sự thay đổi triều đại Nhật hoàng diễn ra trong năm nay.

Dòng sách giải mã sự thần kỳ Nhật Bản đang được chú ý - Ảnh: L.ĐIỀN

Sách nói vi phạm tác quyền

Tuy nhiên, còn một vết gợn trong làng sách năm nay là sự xuất hiện các trang mạng chủ ý thực hiện sách nói (audio books) từ các sách có bản quyền nhưng không hề xin phép.

Những người thực hiện thản nhiên tổ chức ghi âm, làm clip quảng cáo, chép mỗi lần 80 quyển sách nói vào 1 chiếc USB và phát hành công khai bất chấp hành vi này là trắng trợn vi phạm tác quyền sách.

Dù vậy, hoạt động này vẫn chưa được chấn chỉnh. Tình trạng rao bán sách nói vẫn còn trên các trang mạng hiện nay.

Hiện trên mạng vẫn còn các trang quảng cáo bán USB sách nói - Ảnh: L.ĐIỀN

Bình chọn Top 10 quyển sách truyền cảm hứng tại Đường sách TP.HCM - Ảnh: BTC

Quyển Thiên hoàng Minh Trị của Donald Keene đang rất được chú ý - Ảnh: L.ĐIỀN

Đoàn Tuấn (trái) - nhà văn mặc áo lính đã từng gây ấn tượng với quyển Mùa chinh chiến ấy nay tiếp tục gây sốt trong giới tìm hiểu về chiến tranh biên giới Tây Nam với quyển Mùa linh cảm - Ảnh: L.ĐIỀN

Bốn tác phẩm đánh dấu 40 năm chiến tranh biên giới Tây Nam - Ảnh: L.ĐIỀN

Lắng nghe thiên nhiên qua thế giới sách

TTO - Rừng Amazon cháy, băng tan ở Bắc Cực và cận kề là không khí ô nhiễm ở Hà Nội. Thiên nhiên đang gửi đến con người những lời cảnh báo.